Dünya futbolunun son 20 yılında büyük bir 4’lü savunma dominasyonuna şahit olduk. EURO 2020’de teknik adamların önemli bir bölümü 3’lü savunmanın değişik varyasyonlarını uygulayarak önemli bir değişimin fitilini ateşlediler. Vitor Pereira da yeni takımında 3’lü savunmayı kurgulamaya çalışıyor. 3’lü savunmaların vazgeçilmezi iki iyi, çift yönlü kanat bekleridir. Almanya’da Gosens-Kimmich, Hollanda’da Dumfries-Aanholt, İngiltere’de Trippier-Shaw, Danimarka’da Maehle-Larsen, İsviçre’de Vidmer- Züber gibi etkin kanat beklerinin 3’lü formasyonlardan kanat performansları etkileyiciydi. Pereira hazırlık döneminde Samuel ile Ferdi’yi, Caner ile Dirar’ı, Kasımpaşa maçında da Nazım’ı sağda kullanarak kanatlara çözüm aradı. Samuel ve Ferdi yeterli birer forvet olsalar da savunmada vasatlar. Keza Caner’in savunma zaafları, Nazım ve Dirar’ın istikrarsızlıkları düşünüldüğünde Pereira’nın en azından bir tane transferle bu sorunu çözme ihtimali yüksek.

Mesut’a büyük iş düşüyor

Pereira’nın James Rodriguez’i Porto’da ağırlıklı olarak 4-3-3’ün solunda kullandığı düşünüldüğünde Mesut Özil’i klasik bir 10 numara gibi değil 3-4-3’ün sağ içi olarak oynatması sürpriz gelmiyor. Mesut, Real Madrid’de ve Arsenal’de 10 numara pozisyonunda harikalar yaratsa da 2014 Dünya Kupası’nda 4-3-3’ün sağ ve sol forveti olarak Almanya’yı şampiyonluğa taşıyanlardan olmuştu. O yüzden Mesut’a klasik bir 10 numara olarak bakmak yanlış olur. Pereira da böyle bakmadığını hazırlık maçlarında gösterdi. Bundan sonrası için iş biraz da Mesut’a düşüyor. Mesut’un Pereira ile sistem üzerine ve kendi pozisyonu üzerine uzun uzun konuşması gerekecek.

Ülke futbolu olarak enerjimizi kavgaya, transfer gollerine, faydasız tartışmalara harcadığımızdan son yıllarda Avrupa seviyesinden iyice uzaklaştık. Galatasaray kadrosu formsuz değil, maalesef Şampiyonlar Ligi seviyesi için yetersiz. Ne oynadığı belli olmayan, hamasetle doğaçlamayı harmanlayıp mazisinin gücüyle PSV’yi eleyeceğini düşünen bir Galatasaray izledik. Rövanşı kazanmak için iştahın yetmeyeceğini anlamak, kadro planlaması için yola çok daha erken çıkmak gerekirdi. PSV ile aradaki farkın sebebi en basit haliyle budur.

Savunma dökülüyor

Muslera iki maçta da temel kalecilik hatalarını tekrarladı, kaybedilen turun baş mimarıydı. Marcao kötü oynadı, pozisyon hataları yaptı, yaptıkça da agresifleşti. Luyindama’nın durumu daha vahim, oyunun içine hiç giremedi, kademe hataları yaptı, sürekli top kaybetti. Hazırlık maçlarının hazır görünen adamı Aytaç 6 numarada yetersizdi, oyuna yön verecek pasları atamadı, PSV ataklarını kesemedi. Galatasaray’ın PSV serisinde oynadığı futbol endişe vericiydi. Savunmadaki zaaflardan yenen 7 gol bir yana, 180 dakika boyunca rakip ceza sahasında sadece 19 (5±14) kez topla buluşmuş olmak endişenin temel kaynağı.

Galatasaray’ın PSV karşısındaki hezimetinin sorumlusu olarak futbolcuları görmek büyük haksızlık olur. Başta Fatih Terim olmak üzere herkes üzerine düşeni, kimseyi suçlamadan sorumluluktan kaçmadan, doğru planı bulana kadar yapmalı. Fatih Terim 4. sezon başlangıcını yapıyor ama 3 yıl daha süreye ihtiyacı olduğunu söylüyor. Sanki 3.5 yıldır bir başkası takımı çalıştırıyordu, tüm planlamaları başka bir hoca yaptı ve Terimde Burak Elmas ile göreve başlayıp enkaz devralmış gibi davranıyor.

Galatasaray son 36 Avrupa maçında sadece 4 kez kazanmış, 23 deplasmanda 1 galibiyet alabilmiş. Fatih hocanın da Galatasaray ile Avrupa karnesi kariyerinin en kötü rakamlarına ulaşmış durumda. Hocanın bunu irdelemesi ve teknik ekibiyle tartışması, oyun planı üzerine yeni fikirler üretmesi gerekiyor. Ama bunun için oyun planı üzerine fikir savaşına girebilecek bir ekip kurması gerek.

Halil ve Gedson alınmalıydı

Terim’in, ‘Bir futbolcuyu bugün ister, yarın vazgeçeriz. Planımızda olmayanı da alabiliriz.’ açıklaması büyük bir plansızlığın itirafıydı. Galatasaray’ın sorunu tam olarak bu. Ghezzal’ı almak için harcanan enerjinin yarısı Halil Dervişoğlu’na harcandı mı? Ülke futbolunun ve kulüplerin kurtuluşu, hangi kulüp olduğuna bakılmaksızın, rakiplerle transfer yarışı yapmaktan değil doğru kadro planlamasından geçer. Sahaya bakıldığında Galatasaray’ın transferdeki önceliklerinden biri orta sahada Gedson Fernandes olmalıydı.

Plan nedir?

Galatasaray ve Terim’in Feghouli ile ilgili planı nedir? Cezayirli yıldız Galatasaray’ın en yetenekli ama maaşı en yüksek oyuncularının başında geliyor. Geçen sezon yönetimin hedefindeydi, oynamadı. Feghouli takımda kalacaksa neden üzerine plan yapılmıyor, yok eğer kendisi yaptırmıyorsa neden hâlâ kadroda. Bu soruların cevabını rövanşa kadar vermek kolay değil. Bu son 6 ayda verilmesi gereken bir karardı. Şahıslar kavga eder, yönetimler gider, hocalar değişir ama kulüplerde esas olan devamlılıktır. Galatasaray bunu unuttu. Sarı- Kırmızılılar’ın PSV’den önce kaosu yenmesi gerek.

Yazarımız Serkan Akcan, FIFA'nın hayata geçirmek istediği 4 yeni kuralı değerlendirdi:

1- Oyun süresi 30'ar dakikadan 2 devre olacak. Basketboldaki gibi her kesintide süre duracak.

FIFA’nın değiştirmesi en zor ve en sorun yaratacak kuralı bu. Basketbol örneği üzerinden yürüyen bir istek bu. Fakat bir futbol maçı için televizyonun karşısına geçen izleyici ya da stada giden taraftar maksimum 120 dakika içerisinde biteceğini biliyor. Bazı basketbol maçlarının 3 saatleri aştığı unutulmasın. Yayıncı ve izleyici açısından değişmesi zor bir kural bu.

2- Sınırsız değişiklik hakkı

Bu büyüklerin küçükleri yemesini kolaylaştıracak bir değişiklik. Zenginin daha zengin fakirin daha fakirleşeceği bir düzene götürebilir futbolu. Ayrıca taktiksel açıdan büyük zorlukları da beraberinde getirecek. Zira basketbol 5 kişiyle, futbol 11 kişiyle oynandığından sayısız oyun kombinasyonu anlamına gelir.

3- Taçları korner gibi ayakla kullanmak

Futbol ayak oyunudur ve kaleci dışında bir futbolcunun eliyle oynaması oyunun ruhuna en başından beri aykırıydı. Ayrıca fazladan duran top organizasyonu anlamına gelir ki bu hücum setlerinde duran top gollerinin sayısını artıracaktır.

4- Sarı kart gören oyuncu 5 dakika kenarda bekleyecek

Temelinde faydalı ama art niyetli hakeme denk geldiğinizde canınızı yakacak bir değişiklik. Kırmızı kartın oyundan atılma olarak cezalandırıldığı bir oyunda sarı kartın 5 dakika oynamama cezası getirmesi mantıklı ama uygulanabilirliği kolay değil. Bu kuraldan dolayı özellikle bizim gibi tartışmayı sevip organizasyona güven duymayan futbol ülkelerinde yer yerinden oynayabilir.

Kenan Karaman, yetenekli bir forvet sınıfında değerlendirilemez. Fakat fizik kalitesi ve pres kabiliyeti Kenan’a Milli Takım kapılarını açmıştı. Futbolculuk özellikleri ve yetenek seviyesi Larin’i andırıyor. Sergen Yalçın kadrosunda iki Larin’le oynamayı istemez.

Santrforda Diego Costa, arkasında Teixeira, sağda Ghezzal gibi büyük yetenekler üzerine plan yapılırken solda Larin yeterli ve tolere edilebilir bir alternatifti. Kenan, kadroya genişlik katmak adına alındı diye düşünüyorum. Hem Larin hem Kenan’ın aynı anda sahada olduğu bir düzen Sergen Yalçın’ın futbol tarzı düşünüldüğünde çok sürdürülebilir görünmüyor. Ya da Larin’in satışı planlanıyor olabilir.

Kadro planlaması sadece yaz ve kış dönemlerindeki bir kaç aylık transfer dönemlerine sıkıştırılacak kadar önemsiz bir konu değildir. Ülke futbolunun en büyük sorununun plansızlık ve günlük kararlar olduğu konusunu anladığımız zaman sanırım büyük bir aşama kaydetmiş olacağız. Geride bıraktığımız sezonu dördüncü bitiren Trabzonspor tüm yapıyı yıkıp yeniden şampiyonluğa oynatacak bir teknik direktör ve onun sıfırdan kadro talebiyle ilerlemek yerine Abdullah Avcı ve planlarıyla hareket ediyor.

İpuçları Peres ve Gervinho’da

Trabzonspor’un sezon bitmeden açıkladığı Gervinho ve Peres transferleri, Avcı’nın planıyla ilgili ipuçları veriyor. Kabul etmek gerekir ki, Avcı göreve geldiği andan itibaren elindeki oyuncu grubu Avcı’nın pas oyunu talebini karşılayacak yeterlilikte değildi. Bakasetas ve Berat transferleri sorunun sadece küçük bir parçasını giderdi ama iki kanat bekinin yetersizliği tüm planı yerle bir etti. Trabzonspor birçok maçı acı çekerek bitirdi. O yüzden sağ koridoru domine edecek Peres ve Gervinho’nun aynı anda açıklanması yeni sezonda Avcı’nın istediği ‘top bende’ oyunu için önemli ipuçları veriyor.

Sol bek yabancı olursa

Yeni yabancı kuralı sebebiyle sahada maksimum 8 yabancı olabiliyor. Uğurcan şayet Trabzon’da devam edecekse Avcı’nın ideal 11’ine 2 yerli daha koyması gerekiyor. Merkezde Hamsik ve Bakasetas varken 6 numaranın Berat olma ihtimali çok yüksek, Parmak’a sıra gelmesi kolay değil. Bu durumda ya sol bek yerli olacak ya da Abdülkadir Ömür hücumda kendine yer bulacak. Yerli sol bek transferi konusunda Trabzonspor’un çok seçeneği yok. Umut Meraş’ı almaktansa oraya alt yapıdan bir çözüm bulma ihtimali daha mantıklı geliyor. Şayet sol bek yabancı olursa Ömür-Berat-Uğurcan 11’de sahaya çıkmalı. Bu durumda da Gervinho Nwakaeme-Koita ya da gelirse Sörloth’tan biri dışarıda kalmalı. Yani sol bekin yerli ya da yabancı olması konusu tüm planı etkileyecek bir durum. Bir nevi kelebek etkisi yaratacak.

İtalyanlar'ın tek bir yıldızları yok ve kadro yıldızlığıyla ilerliyorlar. İspanya'nın topa sahip olması yetmez. Favorim İtalya...

İtalyanlar'ın tutkuları sahaya çıkarken hissediliyor. Mancini’nin futbol planı da bu tutkuyla bezenmiş halde. Sadece tek bir yıldızları yok, kadro yıldızlığıyla ilerliyorlar. Daha önceki turnuvaların aksine akıcı bir hücum düzenleri var. İspanyollar ise yine turnuvanın en çok topa sahip olan ekibi. Bu istatistiğin işe yaraması biraz da Luis Enrique’nin manevi evladı Morata’ya bağlı. İtalya’ya karşı topa sahip olmak tek başına işe yaramaz, atağı tamamlamak için santrfora ihtiyaçları var. EURO 2020’nin bir ev sahibi yok ama İtalyanlar grup maçlarını Roma’da oynayıp çeyrek finalden itibaren Londra’ya taşındılar. Favorim coşkulu futboluyla İtalya.

92 ruhu, duvara karşı

İngilizler, 2020'nin en iyi savunmasına sahip. Favori elbette İngiltere ama Danimarka da plajdan gelip şampiyon olan ‘92 ruhuyla’ ilerliyor

İngiltere EURO 2020’nin en iyi savunmasına (gol yemediler) sahip. Hem atletizm hem taktik açıdan çok öndeler. İlk turu Sterling’in omuzlarında geçtiler, son iki turda Kane oyuna dahil oldu. Sadece Roma’da çeyrek finali oynayıp Londra’ya döndüler. Onu da avantaj hanesine eklemeli. Favori elbette İngiltere ama Danimarka da plajdan gelip şampiyon olan ‘92 ruhuyla’ ilerliyor. Danimarka bir Premier Lig takımı gibi tempolu ve doğru futbol oynuyor. Simon Kjaer pergelin sabit ucu, merkezde Delaney ve Hjörjberg’in zekasıyla hücum geçişlerini kusursuz yapıyorlar. Santrfor Poulsen’e ihtiyaçları var. Final mi? Kolay değil ama Eriksen için denemeye değer.

Turnuvaya Cristian Eriksen’in kalp krizi ve inanılması güç istatistiklere rağmen Finlandiya mağlubiyetiyle başlayan Danimarka, Çekya’yı eleyerek yarı finale kadar geldi. 1992’de plajdan gelip şampiyon olan Danimarkalılar için bu yarı finalin anlamı çok büyük. Çekya’ya karşı Simon Kjaer önderliğinde üçlü bir savunmayla oynayan Danimarka henüz 5. dakikada Dortmundlu Delaney’in golüyle çok erken öne geçti. Bu gol Kjaer ve arkadaşlarını biraz rehavete itse de topun sahibi olmak Çekya’ya bir şey kazandırmadı, aksine tehlikeli kontra ataklarla güç duruma düştüler.

Topu rakibe bıraktılar

Nitekim Mahle’nin sağ ayak dışıyla verdiği nefis pası gole çeviren Dolberg devre biterken takımına fişi çekme şansı tanıdı. Ne var ki ikinci yarının başında Patrick Schick nefis bir santrfor golüyle maçın momentumunu Çekya’ya çevirdi. İkinci yarı Danimarka için beklenenden zor geçti elbette. Fakat oyunun iki yönünü iyi oynadıklarını Çekya karşısında gösterdiler. Rusya ve Galler’e karşı hem topa sahip oldular hem akıcı bir hücum futbolu oynayarak fark yaratmışlardı, Çekya maçında topu rakibe bırakarak ‘1-0 önde’ ve ‘top rakipte’ oyununu da çok iyi becerdiler.

Finale yürümeleri sürpriz olmaz

Danimarka Christensen-Kjaer-Vestergaard ile üçlü savunmayı iyi kurgulayan takımlardan biri. Delaney ve Hojbjerg ile merkezde topa hükmediyorlar. Şayet Poulsen’i sağlıklı bir şekilde yarı finale hazırlayabilirlerse finale yürümeleri sürpriz olmaz.