9. dakikada Orhan’ın Gökhan’a yaptığı yaralayıcı hareketin karşılığı kırmızı kart olmalıydı. Bülent Yıldırım’ın atladığı bu kartı, video başında Cüneyt Çakır kaçırmadı ve Ovacıklı doğru bir kırmızı gördü.

Cüneyt Çakır uyardı

50’de Rize’nin golünde Muriç, Roco’yu iterek faul yaptı. Golün iptali daha doğruydu. “Çok net ve açık bir ihlal” olarak değerlendirilmediğinden VAR müdahale etmedi. 59. dakikada benzer senaryo yaşandı. Saadane’nin Vagner Love’a yaptığı faulü göremeyen Yıldırım’ı, Çakır Riva’dan uyardı ve pozisyonu tekrar izleyen Yıldırım penaltıyı verdi. Saadane’nin Love’ın yere destek için koyacağı ayağına darbesi vardı.

Egemen atılmıştı

Penaltı doğruydu. Saadane’nin kaçan penaltı sonrası “Yukarıda Tanrı var” anlamına gelecek jesti, sarı kartı gerektiriyordu, Yıldırım da gereğini yaptı, ikinci sarıyı çıkarttı. Penaltı kararı sonrası, Adriano kendisine verilen sarı kartın iptali için Yıldırım’a itirazda bulundu. Protokole göre; umut vadeden ataktan gösterilenler dışındaki sarı kartlar iptal edilemiyor. Adriano, bu gereksiz itirazı sırasında TV işareti yaptı. Hakeme ya da diğer hakemlere bu işareti yapmak sarı kartı gerektirir. Adriano bu dakikada 2. sarı kartla ihraç edilmeliydi. Erzurumlu Egemen hafta sonu Kasımpaşa maçında aynı sebeple kırmızı kart görmüştü.

Özkahya kart hatalarıyla dolu bir maç yönetti. 33’de Adem’in yüzüne koluyla vuran Linnes’e; 26’da Boutaib’in ayağına, 70’te Guiherme’nin tendonuna basan Ömer’e sarı kartını çıkartmadı. Bu kartları atlayan Özkahya; Mariano’ya gereksiz kart gösterdi. Mariano, Guiherme’ye sarı kartı gerektirecek bir faul yapmıyor. Umut vaat eden atak da yok, dört Galatasaraylı savunmada. Dolayısıyla Mariano haksız yere derbide cezalı duruma düştü. 87’de Ahmet Ildız’ın, Ndiaye’yi çektiği pozisyonda, Ahmet ikinci sarı karttan atılmalıydı. Neden atılmadı, anlayamadım.

Maçın ilk yarısında serbest vuruş sırasında Yalçın’ın, Skrtel’i formasından çekerek düşürdüğü pozisyonda net bir penaltı vardı. Maçın hakemi Hüseyin Göçek belli ki kalabalıktan dolayı pozisyonu göremedi. VAR bu pozisyona müdahale etmeliydi. Hakemin hiç görmediği ve herhangi bir fikrinin olmadığı pozisyondu... İkinci yarıda Ankaragücü lehine VAR yardımıyla verilen penaltı doğruydu. Bu penaltıya Slimani’nin neden bu kadar abartılı itiraz ettiğini anlayamadım. Ağzından onur kırıcı bir söz çıkmış olacak ki Göçek direk kırmızı kartını çıkarttı.

Cissokho’nun Burak’ı çekerek düşürdüğü pozisyonda verilen penaltı kararı ve 83’te Burak’ın attığı goldeki ofsayt tespiti doğruydu. Uzatma dakikalarında Burak ’ın yerde kaldığı pozisyonda “Penaltı verilmeliydi ” diyenlere saygı duyarım ancak ben pozisyonda penaltıyı gerektirecek kadar güçlü bir temas olmadığını ve penaltı verilmemesinin daha doğru olduğunu düşünüyorum.

47. dakikadaki “VAR uygulaması ” protokolü öğrenmemiz açısından ders niteliğindeydi. Hosseini ’nin eline gelen topta Antalyaspor lehine penaltı beklentisi vardı ancak elle oynama öncesi kaleci Onur’a da bir faul vardı. Bu durumu izleyicilere anlatmak için hakem ekibi “Sonucu bilinen bir inceleme” yaptılar ve penaltıdan önce bir faul olduğunu izleyenlere protokole uygun bir şekilde anlatmış oldular.

VAR sistemiyle birlikte, hakem hataları sayısal olarak ifade edilmeye, bizzat MHK tarafından basın açıklamasıyla duyurulmaya başlandı. Böylece, somut verilerden yola çıkarak; “Hakemlerimiz ne kadar başarılı, Avrupalı hakemlere nazaran performansları nasıl?” karşılaştırma şansımız doğdu. Ligin 9. haftası itibariyle 37 hatalı karar VAR müdahalesiyle düzeltilirken; hakemlerimiz ortalama 2.18 maçta bir VAR yardımına ihtiyaç duydular. Ligin ilk 4 haftasına kadar, değişen hatalı karar sayısı 9, hatalı kararların maçlara oranı ise 4’tü. Bu istatistik gösteriyor ki: Her geçen hafta hakemlerimizin yanlış karar sayısı artıyor ve performanslarında kötüye gidiş söz konusu.

Avrupa’ya bakınca...

Bu rakamları, Avrupa’nın önde gelen futbol ülkeleriyle karşılaştırdığımızda durumun vahameti daha net ortaya çıkıyor. Şu ana kadar Fransa, İtalya ve Almanya’da 16; İspanya’da 26 hatalı karar VAR yardımı ile düzeltildi. Lig başına ortalama 18.5 hatalı karar! Biz de bu sayı 37... Onlar, ortalama 4.37 maçta bir VAR’a ihtiyaç duyarken, biz de bu oran 2.18...

2 kat fark var

Yani hakemlerimiz ile Avrupalı meslektaşları arasında 2 kat kalite farkı oluşmuş, hakemlerimiz Avrupalı hakemlerin iki gömlek gerisinde kalmış. O yüzden Makedonyalı, Litvanyalı, İsrailli hakemler Şampiyonlar Ligi’nde cirit atarken, Fransa’nın, Almanya’nın, İtalya’nın 2- 3 numaralı hakemleri Şampiyonlar Ligi’ni mesken tutmuşken; bizi en iyi bilen UEFA Hakem Komitesi Başkanı Rozetti, Çakır haricinde hakemlerimize Şampiyonlar Ligi’nde maç koklatmıyor.

Veriler ortada

Hakem yöneticilerimiz “VAR mükemmel işliyor!” derken, örtülü bir gerçeği açık ediyor: “Hakemlerimiz her geçen gün geriye giderken, Avrupalı meslektaşlarıyla da araları kalite olarak açılıyor.” Aksini iddia eden varsa verilerle konuşabilir!

Not: Yurtdışı istatistikler; S Sport yorumcusu, eski hakem Murat Fevzi Tanırlı’dan alınmıştır.

Maçın henüz 6. dakikasında Erzurumspor’un Özer ile attığı gol, Riva’dan gelen uyarıyla geri alındı. ‘Ofsayt Tespit Etme Çizgisi’ yine başroldeydi. Golü atan Özer’e, gol pasını veren Emrah ofsayt pozisyonundaydı. Haklı olarak gol iptal edildi. 68’de İbrahim Akdağ-Rodallega mücadelesinde Bülent Yıldırım, Trabzon lehine penaltı düdüğü çaldı. VAR devreye girdi ve pozisyonu tekrar izleyen Yıldırım penaltıyı iptal etti. Pozisyonda bana göre de penaltı yoktu. Rodallega kendisine faulü gerekltiren bir temas olmamasına rağmen kendisini abartarak yere atmıştı. Sonuç olarak; iki VAR müdahalesi ile iki önemli hatadan dönüldü ancak karşılıklı düzeltilen bu iki karar puanların paylaşılmasının önüne geçemedi.

Maçın 19. dakikasında Reis’in eline gelen topu Fırat Aydınus göremedi. VAR devreye girdi ve Beşiktaş haklı bir penaltı kazandı. Top çok uzak mesafeden geliyordu ve Reis’in elini toptan kaçıracak vakti de vardı. “Roco Reis’e faul yaptı” diyenlere de katılmam. Top Reis’in eline temas ettiği anda Roco’nun ona faulü gerektirecek bir itmesi yoktu. Maç sırasında çok büyük bir kaosun eşiğinden dönüldüğü kanaatindeyim. Göztepe’nin ilk golü çok kritikti. Her golde olduğu gibi bu gol de VAR kontrolünden geçecekti. Kontrolün tamamlanmasını beklemeyen Aydınus maçı başlattı.

Kural hatası olacaktı!

Bu sırada Riva’dan gelen uyarıyla oyunu tekrar durdurdu ve incelemenin sonucunu bekledi. Allahtan gol ofsayt çıkmadı. İnceleme sonucu ofsayt çıksaydı, Aydınus da golü iptal etseydi; oyun başladıktan sonra kararını değiştirmiş olacaktı. Bu da ‘Kural hatası’ tartışmalarını beraberinde getirecekti. Aydınus başlama vuruşunu yaptırdıktan sonra oyunu durdurduğunda, durdurma sebebi her ne olursa olsun oyuna hakem atışıyla başlamalıydı.

Ortalamanın üzerinde penaltı tartışması olan bir maçtı. 40. dakikada Ndiaye- Sakho, 49. dakikada Ozan Kabak-Sakho, 50. dakikada Rodrigues-Yusuf Erdoğan mücadelelerinde Bursasporlular penaltı bekledi. Üç pozisyonda da Palabıyık ‘devam’ dedi. Bence üç kararında da haklıydı.

61. dakikada ise Ozan Kabak-Lima mücadelesinde, Lima yerde kaldı. Palabıyık bu kez penaltı düdüğünü çaldı. Karar doğruydu, Ozan’ın müdahalesi rakibeydi.

Pozisyonda ‘Bariz Gol Şansı’ olmasına rağmen, Ozan’ın sarı kart görmesi de doğruydu. Çünkü değişen ‘Bariz Gol Şansı’ kuralına göre savunma oyuncusu topla oynama mesafesinde ise ve niyeti topla oynamaksa artık kırmızı yerine sarı kart gösteriliyor.