Sanat sanat için midir, toplum için midir? Lise yıllarımızda edebiyat münazaralarının vazgeçilmez konusuydu. Fenerbahçe’nin oynadığı futbol da tribünler için benzer bir münazara konusu olmaya aday. Vitor Pereira uzun zamandır takımının futbolunu tribünlere göre değil, tabelaya göre dizayn ediyor. Çok pozisyona girmiyor, çok pozisyon vermiyor, iyi savunuyor, görece az atıyor ama kazanıyor. Pereira şimdilik bu münazaranın kazananı gibi duruyor.

Markovic destek almalı

Lazar Markoviç, hızıyla Fenerbahçe’nin en etkili oyuncusuymuş izlenimi veriyor. Futbolu, tabeladan ziyade tribünleri heyecanlandırıyor. Fakat Markovic’in küçük bir sorunu var; oyunun yönünü driplingle uçtan uca giderek değiştiriyor. Fenerbahçe, son

5 sezondur oyunun yönünü pasla değiştiren bir takım. Bu driplingiler iyi pas takımlarının düzenini bir noktadan sonra olumsuz etkiler. Böylesi bir hızı disipline etmek, etkili bir hücum silahına dönüştürmek için Ozan ya da Diego’nun desteğine ihtiyaç var. Ona duvar olacak, topla kat ettiği mesafeyi kısaltacak ve Markovic’i topsuz koşturacak bir oyun zekası Fenerbahçe’nin hücumunu siyahtan beyaza değiştirir. Yoksa Lazar’ın bu enerjisi tabelaya değil tribünlere yarar. Fenerbahçe hücum edilmesi en zor takım olsa da Pereira kronik santrafor yalnızlığına çözüm bulmak zorunda. Rize’ye karşı özellikle ilk yarıdaki baskı oyununda Fernandao toptan o kadar uzak kalıyorsa bu çözüme muhtaç bir problemdir. Anlaşılan o ki, Topal ile Josef yer yarılsa gök delinse hocanın vazgeçilmezleri. O halde Josef, Ozan veya Diego oyun merkezini 10 metre öne taşımalı.

Karaman’ın oyunu!

Hikmet Karaman, Fenerbahçe’ye karşı hücumcu Sercan Kaya’yı sağ bek, takımın kadrolu sağ beki Orhan’ı da önünde başlattı. Hasan Ali’yi orta çizgide tutarak Volkan’ı desteksiz bırakmayı planladı. Ama futbolun yazılı olmayan kuralı yine işledi. Hücum oyuncuları savunma yaparken ceza sahası içi reflekslerini tersten işletirler. Penaltı almaya alışık bünye savunmadayken çok kolay penaltı yaptırır. Sercan’ın ilk penaltısı tartışılır ama ikincisinde top ele çok net çarpıyor. Bu iki penaltı Rize’nin zaten sorunlu işleyen oyun dengesini alt üst etti. Koca ilk yarıda Rize takımı sadece 45 pas isabetiyle oynadı. Yani dakikada bir pas...

Ülkece en büyük sorunumuz bu oyunu hakem üzerinden görmek. Lakin hakem arkadaşlar da yangına körükle gitmeye bayılıyorlar. 35’te Fernandao’nun şutu Eskişehir ceza sahası içinde Sezgin’in açık olan eline çarpıyor. Çok net penaltı ama hakem Alper Ulusoy çalmadığı düdükle maçı kendi adına bitiriyor. Veremediği penaltı peşinden koşuyor resmen. 45’te Eskişehirli Emre Güngör ile Nani arasındaki pozisyona penaltıyı çaldı. Hayatımız böyle hakem düzeltmelerini izleyerek geçti.

Sanırım geçmeye de devam edecek. Hatayı hatayla kapatma bir hastalık, hakemzaafı. Alper Ulusoy, Kasımpaşa- Galatasaray maçında çizgiyi geçen topu görmediği gibi Mehmet Topal’ın Alparslan’ın ayağına bastığı pozisyonu da süzemedi. Alparslan’ı oyundan attı. Ulusoy, MHK’nın umut bağladığı ve yeni FIFA yapılan bir hakem. Ama dün iki taraf için de çok kötü maç yönetti, herkesi yordu.

Pozisyon sorunu

Futbol takımları için topun elayak yaktığı ‘matematik’ sezonu açıldı. Fenerbahçe, Eskişehir deplasmanında tabelayı parçalamış gibi görünse de pozisyonsuz oyunu üzerine konuşulacak çok şey var. Samet Aybaba’nın sol bek Anıl’ı orta üçlüde başlatması aslında ligin en iyi kanat hücumu yapan takımına karşı önemli bir savunma önlemiydi. İkinci yarıda Anıl’ın sol beke, maça sol bekte başlayan Kaan’ın da sağ öne geçişiyle Fenerbahçe’nin zaten sorunlu olan hücum performansına ekstra bir darbe daha geldi. Alparslan atılana kadar bu plan iyi tuttu.

Kjaer’in durduğu yer

Sezona iyi başlayamasa da performansını her geçen gün artıran adam Simon Kjaer. Dün sahada oyun zekası da fiziksel seviyesi de en üstte olan Fenerbahçeli’ydi. Hiç hata yapmadı, takımını arkadan itti. Fenerbahçe’de Kjaer’in durduğu yerde duran, onun kadar formda oyuncu sayısı artmalı. Hali hazırda zor hücum edilen bir takım Fenerbahçe. Vitor Pereira, bu cümleyi ‘savunulması en zor takım’ haline getirene kadar hücum planları üzerine ekstra kafa yormalı

Donk, geçen yıl ligden düşen Balıkesir’den bile fazla gol yiyen Kasımpaşa’nın stoperiyken, 6 ayda Rıza Çalımbay’ın doğru kadro mühendisliği sayesinde arkasına Titi ve Omerou’yu (Bozhikov) alarak ligin en verimli 6 numaralarından birine dönüştü. Galatasaray’da fark yaratması için Melo’dan sonra orta alan baskısının ne demek olduğunu hatırlatması şart. Ama, Denizli ve Muslera, Hollandalı’dan fazlasını bekliyor olacak. Galatasaray’ın sorunu hücumdan başlıyor. Ne Burak, ne Podolski, ne de Yasin ön alanda top tutan oyuncular. Onların hücumda kolay top kayıpları orta saha zayıflığıyla birleşince Galatasaray için zincirleme bir savunma zaafı doğuruyor. Kalesinden 70 metre uzakta kaybettiği bir topun Muslera’ya ulaşma süresi oldukça kısa. Bu da Galatasaray’ı, kalesine kolay şut çektiren takım haline getirirken, Muslera’yı en çok kurtarış yapan kaleci kategorisinde zirveye taşıyor. Bu belki Muslera’nın CV’si için iyi bir istatistik ama Mustafa Denizli için büyük kriz habercisi.

Genetiğine uygun model

Donk’un öncelikli olarak zor top kaybeden oyuncu özelliğini sürdürmesi şart. Böylelikle Selçuk’un orta yayın ötesinde kalma süresini artırabilir ve önceki 4 sezonda hücum bölgesine en çok top gönderen oyuncu olma özelliğini hatırlamasına yardımcı olabilir. Bu da Galatasaray’ı genetiğine uygun oyun modeline hızla yaklaştırır.

Nihayet 6 aylık hasret bitti, Messi’nin takımında Arda’yı izlemek için koca bir ülke dün gece seferber oldu. Arda, Espanyol’a karşı iç sahadaki kupa maçına beklendiği gibi Rakitiç’in yerinde İniesta’nın yanında, Bousquets’in önünde 4-3-3’ün sağ içinde başladı.

Neymar-Suarez çok formda olsalar da Barcelona hâlâ İniesta ile Messi’nin takımı. Bundan kimse şikayetçi değil. Arda, Atletico’nun esas oğlanıyken şimdi yardımcı role rıza göstermek zorunda olduğunun farkında. ‘Sıkıştığında Messi’yi bul’ kuralını her Barcelonalı gibi o da ilk günden benimsedi. Tıpkı Sevilla’da Unai Emery’nin prensiyken Katalonya’da sıradan askere dönüşen Rakitiç gibi.

6 aydır oynamayan birine göre gayet iyi

Arda’nın orta saha enerjisi 6 aydır oynamayan birine göre gayet iyiydi. Oyun mottosu ‘hareket ve pas’ olan bir takımda ‘Bizim oğlan’ın zor top kaybediyor oluşu işini hayli kolaylaştırıyor.

Luis Enrique sezonun geri kalan bölümünde Arda’yı Rakitiç’le rotasyona sokacağa benziyor. 31 yaşındaki İniesta bu kulüpte kökleri olan bir adam ve hâlâ çok iyi. Rakitiç, Sevilla’dan geldiği günden beri fiziksel açıdan hiç sırıtmadı ama çok yardımcı rolde kaldı. Sanırım Enrique o pozisyonda Arda’nın yürekli oyununu ve lider ruhunu daha çok tercih edecek gibi.

Ortada Galatasaray adına büyük bir kriz var ama ‘umutsuz vaka’ demek doğru olmaz. Mustafa Denizli’nin buradan şampiyon olması için küçük çaplı bir mucizeye imza atması gerekiyor. Evet işi çok zor. Ama imkansız değil

Galatasaray çalkantılı bir ilk yarı geçirdi. Yaz dönemindeki yetersiz kadro mühendisliği ve ışık vermeyen oyun henüz ilk yarı bitiminde taraftarın önemli bir bölümünü ‘ağzıyla kuş tutsa şampiyon olamaz’ düşüncesine inandırmış vaziyette. Galatasaray için en tehlikelisi de bu. Ortada Galatasaray adına büyük bir kriz var ama ‘umutsuz vaka’ demek doğru olmaz. Mustafa Denizli’nin buradan şampiyon olması için küçük çaplı bir mucizeye imza atması gerekiyor. Evet işi çok zor. Ama imkansız değil.

Denizli’ye yardım gerek

Futbol takımları için sezonun ilk yarılarında önce kimya, sonra fizik en son matematik hesapları yapılır. Sezon başı transferlerden ve değişen antrenörlerden dolayı ilk iki ay ‘takım olma’ çabalarıyla geçer. Ekim-kasım gibi sezon başı yüklemelerin fiziksel yansımaları gözlenir. Ama kimse ekimden şampiyonluk ya da düşme hattıyla ilgili derin matematik hesabına girmez.

O yüzden sezonun ikinci yarılarını oynamak tecrübe gerektirir. Sanırım Mustafa Denizli’nin bu konudaki en mahir antrenör olduğunu söylemeye gerek yok. Denizli’nin Beşiktaş’ı 2008/09 sezonunun ilk yarısını 31 puanla 6. sırada bitirmesine rağmen kalan 17 haftada 40 puan toplayarak şampiyon olmuştu. Evet yapmışlığı var. Şimdi de rakiplerine ‘nisanda görüşürüz’ diyor.

Bu o kadar da kolay bir matematik hesabıyla çözülecek konu değil elbette. Temeli 2011/12 sezonunda atılan bu kadronun yarıştaki rakiplerine oranla sahip olduğu tecrübe de fazlasıyla Denizli’yi desteklemeli. İşe önce umutsuzluktan sıyrılarak başlamalılar.

Donk merkeze, Poldi sola, Yasin kulübeye

Galatasaray koca yaz dönemi yapamadığı kadro mühendisliğini bir aylık ara döneme sığdırmak zorunda. Donk büyük bir açığı kapatacağa benziyor. Ama sadece Donk yetmez. Bu takımın oyun rengini siyahtan beyaza değiştirmesi gerek. Podolski, doğma büyüme bir sol açık. Köln, Bayern Münih ve Arsenal’de orijinal pozisyonunda oynayarak 125 kez Alman Milli Takımı’nın formasını giydi. Geçen sezonu İnter’de Palacio’nun rotasyonunda tamamlayınca dengesi bozuldu, keyfi kaçtı. Galatasaray onun için EURO 2016’ya açılan bir kapı. Fakat burada da hiç beklemediği bir sürprizle karşılaştı. Hamza hocanın Yasin’in performansına kıyamaması sebebiyle kendisini bir sağ açığa dönüştürme fikrine soğuk baksa da itiraz etmedi. Buna rağmen tabelaya etkisi beklentileri karşıladı. Ama oyunun rengini değiştirmek için Denizli’nin daha fazlasına ihtiyacı var. O yüzden Poldi sola, Yasin hamle oyuncusu olarak kulübeye, sağ öne de yeni transfer çok mantıklı bir seçenek gibi duruyor.

Santrfor ve sağ bek şart

Galatasaray taraftarı Umut ile Sabri’yi istemediğini çok net ifade ediyor. Burak’ın sakatlıktan ne zaman döneceği bilinmez, Tarık’ın performansı yerlerde sürünürken Mustafa hocanın bu iki oyuncuyu gönderme ihtimali yok. Hoca, bu ikisini tutar ve önlerine iki transfer yaparsa kadroya derinlik kazandırmakla kalmaz takım üzerindeki umutsuzluğa da çare üretir.

Rakipler Arena’ya gelecek

Galatasaray geçen sezon ocak ayına derbilerden kazandığı 6 puanla girmişti. Aynı takım bugün sadece 1 derbi puanına sahip. Sarı-Kırmızılı takımı 2. yarıda önemli bir fikstür avantajı bekliyor. Akhisar hariç ilk 9 içerisinde yer alan rakiplerin tamamı TT Arena’ya gelecek. İş biraz da taraftara düşüyor. Şayet yüzde 30-40 olan seyirci kapasitesi geçen yılın seviyelerine çıkarsa Galatasaray’ın yarıştaki doğrudan rakipleriyle puan farkını kapatması ‘imkansız’dan zora iner.

Hücumcular şampiyon yaptı
Galatasaray son 4 yılda 3 kez şampiyon oldu. Terim ile iyi bir hücum takımıydılar. İlk yıl yeni kurulmalarına rağmen Ujfaluji etkisiyle komplike bir takım görüntüsündeydiler. Ama Terim’in 2. sezonunda stoper krizi Sarı-Kırmızılı takımı derin bir savunma buhranına sürükledi. Galatasaray yiyordu ama hep bir fazlasını atarak kazanıyordu. Hatta Terim’in Dani-Cris tandeminin uyumsuzluğunu anlatmak için, ‘Ne yapalım atıyoruz ama arkayı tutamıyoruz ki’ dediğini dün gibi hatırlıyoruz.

Hamza hocanın yarattığı fark

Terim sonrası yönetimin savunma kaygısı taşıyan Mancini ve peşinden Prandelli ile çalışma kararı 2011-12’de temeli atılan Galatasaray kadrosunun oyun genetiğine çok da uygun değildi. Hamza hocanın yarattığı düşünülen fark, sanırım kadronun karakterine uygun oyun modelinde saklıydı. Hamzaoğlu’nun Galatasaray’ı da tıpkı Terim’in takımı gibi savunarak değil hücum ederek şampiyon oldu. Sarı-Kırmızılı takımın, son 4 yılda elde ettiği 3 şampiyonluğun hücum karakterli hocalarla gelmiş olması dikkate değer bir veri olsa gerek. Şimdi herkes merakla Mustafa Denizli’nin çizeceği rotayı bekliyor.

46 puan almalı!

Ligimizde son 10 yılda şampiyon olan takımların puan ortalaması 75,8. Şampiyon olan takımlardan Fenerbahçe iki kez ilk yarı topladığı puanın altında kalarak şampiyon olmayı başardı. Ama 2010-11 sezonunun ikinci yarısında 49 puan toplayarak son yılların 2. yarı puan rekorunu kırmışlardı. Galatasaray’ın son 10 yılın ortalama şampiyonluk puan barajına ulaşması için minimum 46 puan daha toplaması gerekiyor. Ortada 51 puan var, imkansız değil ama gerçekten zor.

Fenerbahçe kalecisi Volkan, Eneramo’nun üzerinden yükselip topa sahip olduğunda 25. dakika oynanıyordu. Volkan, 43. dakikaya kadar 2 geri pas dışında topa dokunmadı, Beykan’ın golüne kadar yere bile yatmadı. Fenerbahçe’nin Sivas’a karşı sezonun en baskılı oyununu sergilediğini anlatan birçok istatistik sıralayabilirsiniz ama sanırım en etkilisi kalecisinin kadraja girmeden maçı bitirmesi olur.

Genetiğine aykırı gol

Fenerbahçe, ligin en iyi savunma takımı. Burada Vitor Pereira’ya hakkını teslim etmek gerek. Galatasaray maçından bu tarafa set oyununda çok iyi pozisyon alıyorlar, kolay gol yemiyorlardı. Dün geceye kadar. Volkan Şen topu kalesinin 70 metre uzağında kaptırdığında Souza ve Kjaer’in rakibe temas etmemesinin bir izahı olabilir. Lakin taça çıkan toptan sonrasının izahı olmaz. Fenerbahçe defansı yerleşmiş, rakibe göre pozisyon almışken Topal ve akabinde Gökhan’ın adamı unutup alana gitmesi anlaşılır bir durum değil. Bu gol, Fenerbahçe’nin savunma genetiğine aykırı.

Çare; 10 numaralı oyun

Bu kadar baskılı oyunda Sivas’ı çözememenin temel gerekçesi pozisyon yoksunluğu değil vuruş ve son pas kalitesiydi. Sezonun geneline baktığımızda Fenerbahçe’nin rakipleri çözme ve daha da önemlisi tabelayı parçalama konusunda hep bir çilingir eksiği var. Beşiktaş çift 10 numaralı oyunuyla öndeki 5’liden maksimumu alıyor. Pereira ise 10 numarasız oyunla hücumu riske ediyor. Dün geceden bağımsız olarak söylüyorum, Fenerbahçe için çare; 10 numaralı oyun. Bu role en uygun oyuncu Diego ama Pereira onu çok uzun mesafelerde oynattığı için sınırlı verim alıyor.

Fenerbahçe taraftarı yakın zamanda Ersun Yanal’la ilk 17 maçta 8 kez 3 ve üzeri gol görmüşken, çok eleştirilen İsmail Kartal’la bile 17/3 kez bunu yaşamışken, bu fiyakalı kadronun sadece Mersin’e 3 atmasına sevinemiyor.

Beşiktaş, ligin açık ara en iyi hücum takımı. Savunma hattının zaafları Şenol Güneş’i böylesi bir oyun karakterine mecbur ediyormuş gibi görünse de bu durumdan şikayet edecek bir Allah’ın kulunu bulamazsınız. Beşiktaş savunması dönem dönem sıkıntılı bir takım olsa da bu ligde savunulması en zor takım. Konya’nın oyunu dar alana sıkıştıracağını öngörerek Töre ve Quaresma ile maça başlayıp Olcay’ı kenarda tutmak iyi bir rakip analizinin eseri. Meha gittiğinden beri şut opsiyonunu kaybeden ve kanat forveti sıkıntısı çeken Torku Konya’ya karşı Şenol hoca bir fazla yetenekle ön alanda kaldı, geri koşmadı.

Atiba herkesi oynatıyor

Oğuzhan ve Sosa ile çift 10 numaralı oyun Beşiktaş’ın en büyük tılsımı gibi görünüyor. Oğuzhan’daki gelişim akıl almaz boyutlarda doğrusu. Nereye kadar gelişeceğini kimse kestiremiyor. Premier Lig seviyesine çok yakın oynadığına şüphe yok. Atiba yetenek olarak onların hayli gerisinde olsa da iyi bir tamamlayıcı. Atiba gösterişsiz oynuyor belki ama öndeki 5 oyuncuyu geri koşmak zorunda bırakmıyor. Beck’in kademesinde, Köybaşı’nın kademesinde bu kadar uzayan mesafelerde oynamak sadece Atiba’ya has bir özellik. Atiba herkesi oynatıyor.

Gomez hakkını veriyor

Beşiktaş santrfor konusunda ligin en şanslı takımı. Az konuşup çok çalışıyorlar. Gomez’in 13 gol 2 asistine, Cenk’in 5 gol 3 asistini eklediğinizde 41 golün 23’ünün mimarları ortaya çıkıyor. Gomez, Bayern’e ilk transfer olduğunda Van Gaal ile büyük sorun yaşamasına rağmen ertesi yıl zirveye çıkmıştı. Fiorentina ise onun kariyerindeki en karanlık dönemdi. İlk kez Beşiktaş’ta sezona böyle başlıyor. Ama burada onu taşıyan muhteşem bir hücum hattı var. Olcay, Töre, Oğuzhan, Sosa, Quaresma hatta Kerim Gomez’i hep oyunun içinde tutuyor. O da hakkını veriyor. Quaresma oyundan alınırken gösterdiği tepkileri artık kontrol edemez hale geldi. Oysa gördüğü sarı kartı unutuyor. Zorlasa atılacak, Şenol hoca ona büyük iyilik yapıyor farkında değil.

Fenerbahçe, Beşiktaş’a kaybettiği günden bu yana oynadığı 16 resmi maçta da yenilmedi. Bu önemli bir gösterge doğrusu. Savunmasını her geçen gün bir adım daha ileriye taşıyor. Hakkını teslim edelim. Vitor Pereira Fenerbahçe’yi ligde hücum edilmesi en zor takım yapmayı başardı. Lakin hücum çoğalmalarında hala gözle görülür bir sorun olduğu aşikar. İlk yarıda golü bulmasına rağmen baskılı ve pozisyonlu bir oyundan söz etmek mümkün değilken 60 ile 70 arasındaki 10 dakikalık oyun son derece tatmin ediciydi.

Kartal’dan iyi Yanal’dan kötü...

Fenerbahçe son 4 yılda birbirinden çok farklı tarzda antrenörlerle çalışmanın travmatik yansımalarını yaşıyor. Aykut Kocaman’ın yoğun pasa dayalı yavaş oyunundan Ersun Yanal’ın orta sahayı çabuk kateden tempo oyununa geçiş futbolcuları da taraftarı da çok mutlu etmişti. Yanal sonrası İsmail Kartal’ın savunma kaygısı Fenerbahçe’yi rakip kaleye çok dolambaçlı yollardan indirince, Vitor Pereira’dan beklenti ‘hızlı hücum futbolu’ oldu. Sorun da burada zaten. Pereira’nın elindeki bu yüksek kaliteli kadro savunma olarak son 3 antrenörün önünde olsa da Ersun Yanal Fenerbahçe’sinden heyecan ve hücum zenginliği açısından geride. 16. haftalar itibariyle en az gol yiyen Pereira (12 gol). Kocaman 16, Yanal 18, Kartal 13 gol yemişti.

Pereira’nın Fenerbahçe’sinde gelişimden bahsetmek mümkün ama hocanın anlattığı kadar kusursuz bir takım değiller. Zira koca sezonu 30,5 yaş ortalamalı kadroyla oynayıp devre arasında Erkan Zengin’i bile aldıramayan İsmail Kartal’ın takımından sadece 1 puan önde olmak abartılacak bir durum olmasa gerek.

Ligleri 20 Aralık’ta bitirelim

Nani çok uğraştı ve kartı gördü. Noel döneminde yabancı oyuncuların kolay kartlar görerek son maçlarda cezalı duruma düşmelerine bir önlem almak şart. Bu hafta tam 9 yabancı oyuncu kart cezası alarak erken Noel tatiline çıktılar. Bu herşeyden önce takım arkadaşlarına saygısızlık, imza attığın kontrata ihanet değil midir? İyisi mi biz ligleri 20 Aralık’ta bitirelim de kimse Noel hesabı yapmasın!