Bir yedek oyuncunun sahadaki oyunculara müdahale etme ya da hakem kararlarına abartılı itiraz etme hakkı yok. Emre Belözoğlu önce Sörloth’a, sonra hakeme karşı tepki gösterdi. Kart gördükten sonra da bu eylemlerine devam etti. İki sarı kart da doğruydu. Emre’nin kırmızısı sonrası, Sörloth da sarı kart gördü. Sanılanın aksine Emre’nin atılışına gülmesinden değil Emre’ye yaptığı el hareketlerinden dolayı sarı kart gördü. Çakır, kartını gösterirken yaptığı beden dilinden bunu anlıyoruz.

Temas var ancak...

Maçta 39. dakikada Sörloth yerde kalınca Trabzonsporlular penaltı bekledi. Dirar’ın ayağıyla, Sörloth’un sağ alt baldırına bir teması var. Ancak bu temas Sörloth’u bozacak ya da hareketlerini etkileyecek düzeyde değil. Trabzonlu oyuncu kendini çok kolay yere bıraktı. Bence hakemin devam kararı doğruydu. 61’de top ceza sahası içinde Hosseini’nin eline geldi. Hosseini’nin kolu doğal konumdaydı ve top Muriç’in kafasını sıyırarak geldiğinden, beklenmeyen bir toptu. Penaltı verilmemesi son derece doğruydu.

Bayrağın geciktirilmesi hakemlerden istenen bir uygulama. 38’de Rizespor lehine verilen penaltıda, Saracchi’nin Samudio ile mücadelesindeki penaltı kararını ağır eleştiremem. Saracchi’nin Rizesporlu oyuncuya teması vara ama bence devam kararı daha doğru olurdu. Andone’nin sakatlandığı pozisyonunun ise, faulden çok bir kaza olduğu fikrindeyim. Bu nedenle penaltı kararınının çıkmamasını doğru buluyorum.

OzanTufan, Djedje’nin ayağının savunmasız yerine, acımasız şekilde bastı. Hakemin çıkarttığı sarı kartın, VAR müdahalesi sonucu kırmızıya dönmesi sonderecedoğruydu. OzanTufan isteyerek yada istemeyerek;rakibinin sağlığını tehlikeyesoktu.Rakibin sağlığını tehlikeyesokanbu tür acımasız ve yaralayıcı hareketlerin kırmızı kartla cezalandırılması gerekirdi ki hakemler sonuçtadoğruyu buldular.

Hakem açısından zor ve birçok kritik pozisyonun yaşandığı bir maç oldu. Hakemin doğru kararlarının yanında önemli yanlışları da oldu. 41’de Guiherme’nin gördüğü ikinci sarı kart yanlıştı. Trabzonsporlu oyuncunun rakibine teması en fazla bir faulü gerektirirdi ama asla sarı kart olmazdı. VAR gereksizdi 51’de Trabzonspor lehine çaldığı penaltı düdüğünde, Zorbay Küçük yanılmadı.

Penaltı kararı doğruydu

55’te Costa Jerome mücadelesine; Var müdahalesi sonucu penaltı kararı çıktı. Costa’nın Jerome’ye bir hamlesi var. Penaltı verirsiniz/vermezsiniz. Neticede sana göre bana göre bir pozisyon. Ama bu pozisyon asla VAR müdahalesi gerektiren bir pozisyon değildi.

MHK liglere ara verilmeden önce, 27. Hafta hakemlerini açıklamıştı. İkinci kez 27. hafta maçları için atama yapıldı. İlk yaptıkları atamalarda görev verdikleri yardımcı hakemleri değiştirerek, günü birlik seyahate uygun mesafelerden yardımcı hakem tercihi yaptılar. Maçların hakemlerini ise biri dışında değiştirmediler. Lige ara verilmeden önce Gaziantep FK-Ankaragücü maçına Cüneyt Çakır atanmıştı. Şimdi ise bu maça Mete Kalkavan atandı. Hafta arası oynanacak Fenerbahçe-Trabzonspor kupa rövanşı için Cüneyt Çakır ismi düşünülüyor olmalı ki böyle bir değişikliğe gidilmiş.

Küçük’ün büyük sınavı!

Atamalarla ilgili küçük tespitlerim ve bir de eleştirim olacak. Göztepe Trabzonspor maçında Zorbay Küçük kritik bir atama olarak duruyor. Sezonun flaş hakemini, MHK en kritik maçlarından birine atamış. Tecrübe olarak maçın altında ama yetenek olarak maçın üstesinden gelebilecek bir isim.

Şansalan’a zor maç

Aynı şekilde zirve adayı Başakşehir’in maçında da ligin bir diğer flaş hakemi Ali Şansalan var. Zorlu geçmeye aday maçta Şansalan’ın işi kolay değil. Yetenekli bir hakem, tecrübe kazandıkça çok daha iyi olacak...

Bu maça göre...

Başka bir zirve adayı Galatasaray’ın maçında Yaşar Kemal Uğurlu var. Genel performansı vasatı aşamasa da yıpranmamış isminden dolayı zorlu maçlara aday oluyor. Bu maçtaki başarısı kalan 7 haftada MHK’nin elini güçlendirir.

Bitigen kusursuzdu

Sivasspor maçına atanan Abdulkadir Bitigen ise son Galatasaray-Beşiktaş derbisini kusursuz yönetmişti. Bu maça da hemen derbinin arkasından ödül olarak atanmıştı. 25. haftada Antep’te oynan maçta Trabzonspor’un golünü, öncesinde faul olduğu gerekçesiyle VAR’da iptal eden Halis Özkahya ise haftayı yine görevsiz geçmiş.

Hakemlerin Riva kampı başladı. Öncelikle belirtelim... Bu karantina kampından öte; bir moral, motivasyon ve fiziksel hazırlık kampı. Çünkü yardımcı hakemler kampa alınamadılar. 80’i aşkın yardımcı hakemin de kampa katılması durumunda, yoğunluk dolayısıyla sosyal mesafe konusunda sıkıntı yaşanacağını düşünen MHK, böyle bir adım attı. Yardımcı hakemler illerinden maçlara gidecek ama 2 gün öncesinden Kovid-19 testleri mutlaka yapılacak. 52 kişilik hakem grubu dün itibariyle Riva’ya ulaştı.

Hakemler odalarından çıkmayacak

Hakemlerin büyük çoğunluğunun, uçak yerine, özel araç tercih etmeleri dikkatlerden kaçmadı. Tesise girişler yapılırken, hakemlere ve hakemlere hizmet edecek personele koronavirüs testleri yapıldı. Hakemler kimseye temas etmeden direkt odalarına çıktılar, Sağlık Bakanlığı tarafından test sonuçları açıklanana kadar, odalarından çıkmayacaklar ve kimseyle temas etmeyecekler. Yemekleri ve diğer ihtiyaçları görevliler tarafından odalarında karşılanıyor.

Birbirlerini görmeyecekler

Test sonuçlarının açıklanmasının ardından kampa start verilecek. Kamp 21 Haziran’a kadar sürecek. Bu 15 günlük sürede 2 hafta maçlar oynanacak ve hakemler kamptan maçlara gidip, tekrar kampa dönecekler. Bazı günler çift, bazı günler tek antrenmanla lige hazırlanacak hakemler; 26 kişilik iki gruba ayrıldılar. Bu iki grup farklı zamanlarda aynı programa tabi tutulacaklar. Neredeyse birbirlerini hiç göremeyecekler. Bir grup kahvaltıda iken, diğer grup antrenmanda olacak. Diğer grup kahvaltıya geçtiğinde, öbür grup ders yapıyor olacak.

En dikkat çeken...

MHK da kalan 8 haftalık süreçle ilgili bazı kararları kamuoyu ile paylaştı. Bu açıklamada en çok dikkat çeken husus ise, MHK’nın bazı atama prensiplerini rafa kaldıracağını duyurması oldu. Seyahat sürelerini azaltmak için yakın illerden görevlendirme yapmak ve aynı hakeme aynı haftada birden fazla görev vermek gibi yeni uygulamaya gideceklerini duyurdu. Bu zorlu süreci aşmak için alınan bu kararlara saygı duymamız gerekir diye düşünüyorum. Hakemlerin maçın oynanacağı şehre bir gün önceden gitme mecburiyeti de kaldırılırken, radikal bir kararla gözlemcilerin ise stada gitmeden evlerinde TV başında görev yapmalarına karar verilmiş.

Futbolcular gibi topluluk halinde antrenmanlara ihtiyaç duymayan hakemler, hazırlanan özel idman programlarını uyguladı ve formda kaldı. MHK Başkanı Zekeriya Alp de bu süreçte hakemlerle sürekli görüştü ve hepsiyle yakından ilgilendi Hakemler, ligin başlama tarihine (şimdilik 12 Haziran) 7 gün kala TFF’nin Riva Tesisleri’nde kampa alınacak. 27. hafta maçlarını yönetecek hakemler, ‘sıfır risk’ parolasıyla tekrar tesislere dönecek, toplamda kamp 15 gün sürecek.

Ligin başlamasının hesapları yapılırken, takımlarla birlikte hakemler de hazırlıklarına hız verdiler. Takımların aksine hakemler, lige verilen bu uzun arada daha şanslıydılar. Hakemler her dönem bireysel antrenman yaptıkları için takımlar gibi topluluk halinde antrenman yapmaları gerekmiyor. Hakemlerin büyük çoğunluğu, kendileri için en steril ve izole alanı seçerek antrenmanlarını sürdürdüler. Bazıları TFF’nin Beylerbeyi’ndeki tesislerinin dönüşümlü olarak kullandılar. Tüm hakemler, eski Süper Lig Hakemi, Celal Bayar Üniversitesi BESYO öğretim üyesi Çağatay Şahan ve ekibinin himayesinde, hazırlanan antrenman programlarını uygulayarak formda kalmaya çalıştılar.

7’li gruplar halinde görüşme

Bu süre zarfında, Sayın Zekeriya Alp; sürekli hakemlerle görüş alışverişinde bulunarak ve hepsiyle yakından ilgilenerek zorunlu arayı değerlendirmeye çalıştı. Son dönemlerde, Başkan Vekili Sayın Oğuz Sarvan’la birlikte, 7’li gruplar halinde hakemlerle telekonferansla görüşmeler gerçekleştirdi. Hakemlerin kaygılarını, beklentilerini ve bu süreçle ilgili fikirlerini aldı. Yapılacak hazırlık dönemi şekillendirilirken, hakemlerin beklentileri de azami ölçüde karşılanmaya çalışıldı.

55-60 kişilik hakem topluluğu

Ligin başlama tarihi net olarak belli olduğunda (Şu an için 12 Haziran), başlama tarihine 7 gün kala 43 Üst Klasman Hakemi ve bir alt klasmandan çağırılacak kısıtlı sayıda hakemle birlikte yaklaşık 55-60 kişilik bir hakem grubu TFF’nin Riva Tesisleri’nde kampa alınacak. Bir alt klasmandan çağırılacak hakemler; 4. hakem ve VAR odasında görev alabilecek hakemler arasından seçilecek. Kampa yardımcı hakemler davet edilmeyecek. Sayıları 80’in üzerinde olan yardımcı hakemler; antrenmanlar, dersler ve konaklama sırasında çok fazla yoğunluk olmasını önlemek için kampa çağırılmayacak; MHK’nın fiziksel çalışmalarından sorumlu Çağatay Şahan ve ekibinin gönderdiği antrenmanlarını illerinde yapacaklar.

15 gün Riva’da kalacaklar

Hakemler kamp yapılacak tesise girerlerken; TFF Sağlık Kurulu’nun hazırlamış olduğu talimatlar doğrultusunda bilgilendirilecek, Covid 19 testleri yapılacak, ‘Sıfır risk’ parolasıyla 15 gün sürecek kampa alınacaklar. Kampın ilk haftasının sonunda, oynanacak 27. hafta maçlarında görev verilen hakemler kamptan ayrılarak görevlerine gidecekler. Maçlarını yönettikten sonra tekrar kampa dönecekler ve kamp 1 hafta daha sürecek.

Hem fiziksel hem mental...

Kamp sırasında MHK; hakemlerin bu süreci nasıl geçirdiğini öğrenmeye çalışacak. Kilo alan, kas kaybeden, performansı düşen hakemleri tespit edecek. Hakemleri hem fiziksel hem de mental olarak lige hazırlayacak olan Zekeriya Alp başkanlığındaki MHK, teorik derslere de ağırlık verecek. Teorik dersler ve antrenmanlar sırasında sağlık ön planda olacak ve sağlık kurulunun direktifleri sonucunda hareket edilecek. Antrenmanlar toplu olarak değil, değişik zamanlarda küçük gruplar halinde yapılacak.

Sonrasında yeni planlama

2 haftanın sonunda hakemler kamptan ayrılacaklar. Sonrası için MHK’nin çeşitli alternatifleri mevcut. Ligin gidişatı, oluşan risk durumu, TFF Sağlık Kurulu’nun talimatları, TFF’nin politikaları ve tabii ki Sağlık Bakanlığı ile devletimizin ilgili birimlerinin yönlendirmeleri ve beklentileri doğrultusunda 15 günün ardından, yeni bir planlama devreye sokulacak.

IFAB, futbol kurallarına getirilen yenilikleri dün açıkladı. Buna göre elle oynama ve penaltılarda yepyeni bir dönem başlıyor. Kurallar 1 Haziran’dan sonra geçerli olacak, bu sezonun kalan kısmında uygulanma tercihi ise ülke federasyonlarında. İşte detaylar...

Kural değişiklikleri 1 Haziran 2020’den itibaren geçerli olacak. Korona virüs salgını dolayısıyla yarım kalmış bir sezon var. IFAB bu konuda uygulamayı ulusal federasyonların takdirine bıraktı. İsteyen ülke yarım kalan sezonunu da yeni kurallarla oynayabilecek ya da uygulamayı yeni sezona erteleyebilecek.

KALE DİREKLERİ

Eski: Kare, dikdörtgen, yuvarlak veya elips olabilir...

Yeni: Kare, dikdörtgen, yuvarlak, elips veya bunların kombinasyonu şeklinde olabilir...

PENALTI

Eski: Kaleci vuruş yapılmadan ileri çıkarsa ve top gol olmazsa (kaleci kurtarır, auta gider ya da direkten dönerse) her şartta penaltı tekrar ediliyor ve kaleci sarı kart görüyordu.

Yeni: Kaleci vuruş yapılmadan öne çıkar ve top auta gider veya direklerden dönerse bu artık ihlal kabul edilmeyecek. sadece kaleci golü kurtarırsa penaltı tekrar edilecek.

Eski: Kaleci vuruş yapılmadan öne çıkarak, golü kurtarırsa sarı kart görüyordu.

Yeni: Kaleci sarı kart görmeyecek uyarılacak, tekrarında sarı kart görecek.

Eski: Maç içinde sarı kart gören oyuncuların kartları, maç penaltılara kalırsa, burada da geçerliydi.

Yeni: Maç sırasında sarı kart gören oyuncuların kartları, maç penaltılara kaldığında değerlendirme dışı kalacak. Yani maç sırasında kart gören bir kaleci, penaltılar sırasında tekrar sarı kart görürse atılmayacak.

ELLE OYNAMALAR

Eski: Kol ve omuz ayrımı eski kurallarda net olarak ifade edilmiyordu.

Yeni: Kol ve omuz ayrımı belirginleştirildi. Kısa kollu bir t-şortun kolu kadar kısma topun teması el olarak kabul edilmeyecek.

Eski: Top kazara hücum eden oyuncuların eline/koluna temas ettikten sonra, gol olursa gol iptal ediliyordu.

Yeni: Kazara ele çarpan topun devamında “hemen” bir gol atılırsa gol iptal edilecek. Top; pas veya driplingle belli bir mesafe yol alırsa, ele çarpmadan sonra birkaç pas olursa gol iptal edilemeyecek.

KARTLAR

Eski: Kalecinin ya da bir başka oyuncunun yaptığı bazı ihlallerde sadece teknik ceza uygulanabiliyordu, kart gösterilemiyordu. (Örn: serbest vuruşu kullanan kaleci rakibinin topu kazanacağını düşünerek, topla bir başkası oynamadan bilerek ikinci kez oynadığında, sadece serbest vuruş veriliyordu)

Yeni: Oyuncuların bu tür ihlallerinde artık umut vaat eden atak varsa, sarı kart; bariz gol şansı varsa kırmızı kart gösterilecek.

Eski: Oyun çabuk başlamışsa veya hakem avantaj uygulamışsa hakem göstermesi gereken sarı kartı oyun durduğunda gösterebiliyordu.

Yeni: Bu gibi durumlarda oyuncu “Umut Vaat Eden Atak”tan suçluysa; avantaj sonrası bu sarı kart gösterilmeyecek.

VAR

Eski: VAR, TV görüntülerinde nelerin göründüğünü hakeme anlatabilir ancak “hakeme alınacak kararı söyleyemez”.

Yeni: “Hakeme alınacak kararı söyleyemez” kısmı kuraldan çıkartıldı. (VAR’ın hakemle diyaloğunda sınırlı kalan noktalar genişleyecek gibi görünüyor) Hakemin yorum gerektiren kararlarda, monitöre gelerek pozisyonu kendisinin izleyip karar vermesinin beklendiği vurgulanmış. sanki bu açıklama ile VAR’ı farklı kullanmakta ısrarcı olan, hakemin kenara gelmesini istemeyen İngiltere’ye, bir gönderme yapılmış gibi görünüyor.