18. dakikada Talisca, Kucka’nın dizine vurdu, atılmalıydı. 36’da Hubocan’ın Talisca’ya sert müdahalesinde kartın rengi kırmızı olmalıydı. 73’te ise Cenk’in beline sarılan Okay, ikinci sarısını görmeliydi.

Bu maçta Aydınus verdiği ve vermediği kartlarla; çağdaş hakemliğe yakışmayacak bir yönetim sergiledi. Önemli kart hataları yaptı. Toplamda 8 sarı kart çıktı ama kırmızı kartlarla birlikte, çok daha fazla kart çıkabilirdi. Aydınus, Anadolu maçlarındaki kırmızı kart bonkörlüğüne, bu maçta devam etmedi!

Sakatlayacak bir darbe

Özellikle 18. dakikada Kucka topla hareket halindeyken, Talisca’nın müdahalesiyle yerde kaldı. Talisca karşılıklı bir güç kullanımının olmadığı bu pozisyonda; manasız bir şekilde, sonucunu düşünmeden, rakibinin dizine onu sakatlayabilecek bir darbede bulundu. Bu hareketin karşılığı kırmızı kart olmalıydı ancak Aydınus sarı kartını dahi kullanmadı. 36. dakikada Tomas Hubocan, Talisca’ya sert bir müdahalede bulundu.

Hedefinde top olmadan şiddetle gelip ayağının tabanıyla Talisca ’nın ayağına bastı. Aydınus sarı kart gösterdi ancak bu pozisyon sarıdan fazlaydı. Neden sarı kart çıktı diye çok fazla eleştirmem ancak kırmızı daha doğru olurdu diye düşünüyorum.

İtiraza kart yok

73. dakikada ise Okay, kendisinden kurtulup ilerleyen Cenk’i beline sarılarak durdurdu. Bu dakikada sarı kartı olan Okay, ikinci sarı kartı görüp oyundan atılmalıydı. Aydınus, sarı kartını kullanmadı. Aynı pozisyonda 6 Beşiktaşlı oyuncu hakeme uzaktan koşup gelerek itirazda bulunmalarına, Cenk’in ısrarla kart işareti yapmasına rağmen Aydınus oralı olmadı. Oysa ki daha 2 dakika önce kendisine basit bir itirazda bulunan Tolgay’a anında sarı kartını çıkartmıştı.

Maçın 25, 34 ve 52. dakikalarında Karabüksporlu futbolcuların maçın hakeminden penaltı beklentileri oldu. 25. dakikada Belhanda-Torje mücadelesinde, bence Belhanda’nın rakibine penaltıyı gerektirecek bir müdahalesi yoktu. Hakemin devam kararının doğru olduğunu düşünüyorum. 34. dakikadaki Mariano-Seleznyov mücadelesinde ise, Seleznyov topu rakibinden kurtardıktan sonra topa temas edemeyen Mariano’nun dikkatsiz müdahalesi ile yerde kalıyor. Bence hakem burada penaltı kararı vermeliydi.

Son bölümdeki pozisyon...

52. dakikadaki Mariano-Yatabare mücadelesi ise hakem açısından çok zor bir pozisyon. Mariano topa temas ediyor ve top yön değiştiriyor ancak Mariano’nun Yatabare’ye müdahalesi var mı, yok mu; varsa önce topa mı, rakibe mi? Çözülmesi çok kolay olmayan bir durum. O yüzden burada hakem kararına saygı duyulmalı diye düşünüyorum. Alper Ulusoy yukarıdaki üç pozisyona da devam demesine rağmen; 82. dakikadaki Maicon- Yatabare pozisyonunda penaltı düdüğünü çaldı. Maicon’un rakibine penaltıyı gerektirecek bir müdahalesi yoktu. Oyun devam etmeliydi. Hele ki; yukarıdaki üç pozisyona devam diyen hakemin, burada penaltı düdüğünü hiç çalmaması gerekirdi.

Oyunun ilk dakikaları çok sıkıcı ve hareketsiz oynandı. Bu sakin ortama maçın hakemi de ayak uydurdu. İlerleyen dakikalarda da pozisyonlar yaşanmaya başlayınca konsantrasyonunu tam olarak sahaya yansıtamadı. Dolayısıyla da oyunun devamında kariyerine yakışmayacak hatalar yaptı.

Mücadelenin çok tartışılan kritik anları için ise şunları söyleyebiliriz;

11. dakika: Jansssen’in topsuz alanda Mustafa Yumlu’ya bir müdahalesi oldu. Hakemin dikkati topun olduğu bölgede olduğundan pozisyonu net olarak göremedi. Pozisyonu, hareketin şiddetini, yoğunluğunu ve darbenin oyuncunun neresine geldiğini tam olarak göremedik. Hakem sarı kart gösterdi. Görüntüler net olmadığı için ‘yüzde 100 kırmızı olmalıydı’ diyemiyorum.

34. dakika: Janssen, Miguel Lopes’in ayağına bastı. Hakem bu pozisyonda Janssen’e sarı kart göstermeliydi. Dolayısıyla bu dakikada Janssen kırmızı kart görmeliydi.

60. dakika: Akhisar’ın golü öncesi Ozan Tufan’a yapılan müdahalede hakem faul kararı verebilirdi. Müdahale nizami görünmüyor ancak Yıldırım bu pozisyonda devam kararı verdi.

82. dakika: Alper Potuk’un rakibi Lopes’e müdahalesinde şiddet içeren ve yaralayıcı bir davranış yoktu. Belki rakibinin ayağına bastığı için sarı kart gösterilebilirdi ama asla bu müdahalenin karşılığı kırmızı kart olamazdı.

86. dakika: Skrtel topla elle oynadığı bir pozisyondan sonra sarı kart görerek, ikinci sarı kartla oyundan atıldı. Skrtel topu elle oynayarak rakibin umut vaat eden atağını önlemişti. Bu sarı kart doğruydu. 55. dakikada gördüğü ilk sarı kart da doğruydu, bir kaleci edasıyla topu eliyle kesmişti.

MHK belli ki hiç riske girmek istemedi ve tecrübesini kanıtlamış, bu atmosferi çokça kez yaşamış, paniğe kapılmayacak olan Fırat Aydınus’u seçti.

Bu hafta sonu tansiyonu yüksek bir maç bizi bekliyor. Özellikle geçen haftaki Fenerbahçe-Beşiktaş derbisinin ardından... Bu maçı zorlaştıran bir diğer faktör de; geçtiğimiz sezon yine İstanbul’da oynanan ve Trabzonspor’un hakem isyanıyla sonuçlanan, Mete Kalkavan’ın yönettiği 2-1’lik maç...

Böylesi bir ortamda bu maça, tecrübesini kanıtlamış, bu atmosferleri çokça kez yaşamış, gerektiğinde oyuncuların üstünde otorite kuracak, paniğe kapılmayacak bir hakemin atanması gerekliydi. Bu anlamda belli ki MHK riske girmeyi hiç tercih etmedi ve bu tanıma uyan iki-üç isimden biri olan Fırat Aydınus’u tercih etti. Çok büyük aksilikler, hakemi fazlasıyla zora sokacak kritik pozisyonlar yaşanmaz ve hakem şansı da yanında olursa Aydınus sıkıntı yaşamayacaktır.

Türkiye Futbol Federasyonu’nun Süper Lig hakemlerine yapmış olduğu yüzde 74’lük zammın ayrıntıları ortaya çıkmaya başladı. Yapılan bu yüksek oranlı artışın ilk nedeni, 3 yıldır Süper Lig hakemlerinin maç ücretlerine zam yapılmıyor olması. Hakemler yaklaşık 3 yıldır yönettikleri her maç için 5.750 TL ücret alıyorlardı. Bu ücret Avrupa’nın ileri gelen futbol ülkeleriyle karşılaştırıldığında hayli geride kalmış bir ücretti. Yaklaşık 2400 Euro’ya kadar yükseltilen hakem ücretleriyle, bir anlamda hakemlerin Avrupalı meslektaşlarının aldığı ücretle mesafenin biraz olsun kapanması hedeflendi.

Hakları kayboluyor

Türkiye 3 yıl önce sözleşmeli hakemliğe ilk adım attığında, hakemlerin sosyal haklar bakımından çok daha fazla avantajları vardı. Aradan geçen 3 yılık sürede sözleşmelerinde bulunan birçok hakkı kaybettiler. Önce sosyal güvenceleri ellerinden alınan sözleşmeli hakemlerin, yıl boyu aldıkları maaşları önce 10 aya, daha sonra da 9 aya düşürülmüştü. Bu düzenlemeyle biraz olsun onların gönlü alınmaya çalışılmış gibi görünüyor.

13-20 bin TL arasında...

Uzun zamandır sözleşmeli hakemlerin aldıkları maaşların kaldırılacağı konuşuluyordu. Federasyon kaynaklarından alınan bilgiye göre maaşların kaldırılması söz konusu değil. Kariyere göre 13 bin, 17 bin, 20 bin şeklinde ödenen maaşlarda yüzde 15-20 oranında bir indirime gidilecek. Yakın zamanda hakemlere sözleşmeler imzalatılacak. Maç ücretinin arttırılması ve maaşın düşürülmesinde hedeflenen ise, performansa dayalı bir gelir sistemini oturtmaya çalışmak. Performansı yüksek olup daha çok maç yöneten hakem daha fazla para kazanacak.

Testi geçemeyen yandı

Yeni yapılacak sözleşmelere göre atletik testlerde başarısız olan hakemlere, maaş ödenmeyecek. Bir sonraki atletik testi koştuklarında tekrar maaş almaya başlayacaklar. Şu an Süper Lig hakem kadrosunda bulunan Volkan Bayarslan sezon başı yapılan atletik testte başarısız olduğu için TFF’den aldığı ücret kesilmiş durumda.

Geçtiğimiz yıl; 180 bin TL sözleşme karşılığı maaş, yönettiği maçlardan ise 156 bin TL, toplamda 336 bin TL ile sezonun en çok kazanan hakemi Mete Kalkavan olmuştu. Yeni sistemde Mete Kalkavan’ın toplam maaş kazancı 150 bin TL’ye düşse de yönettiği 25 maçın karşılığında alacağı ücret 106 bin TL daha artmış olacak. Dolayısıyla Kalkavan geçtiğimiz yılki performansı yakalayacak olursa, yeni sistemde kazancı 412 bin TL olacak.

TFF, Süper Lig hakemlerinin maç ücretlerini 5.750 TL’den 10 bin TL’ye çıkarttı. Bununla birlikte profesyonel hakemlik de rafa kalktı gibi. Artık hakemlere sözleşme üzerinden sabit ücret ödenmeyebilir.

TFF 2017-2018 sezonunda görev yapacak hakem ve gözlemcilerin ücretlerini açıkladı... Yeni ücret talimatına göre Süper Lig’de görev yapan hakemlerin maç ücretlerinde yüzde 74 artışa gidildi. Geçtiğimiz yıl yönetilen bir Süper Lig maçından 5.750 TL ücret alan hakemler, bu sezon itibariyle 10.000 TL alacaklar. Geçtiğimiz sezon Yardımcı hakemler ise Süper Lig’de görev yaptıkları her maç için 3.000 TL alırken, bu sezon yüzde 47 artışla 4.400 TL kazanacaklar. 4. hakem ücretleri ise 2.200 TL’den 3.000 TL’ye çıktı. Gözlemciler ise 1.210 TL yerine 1.330 TL kazanacak.

Alt liglere yüzde 10

Alt liglerde görev yapan hakem ve gözlemci ücretlerine isa sadece yüzde 10 artış yapıldı. Ayrıca Süper Lig maçlarında görevlendirilen hakem ve gözlemcilere, bu ücretlere ek olarak 765 TL harcırah ödenecek. Seyahat giderleri de TFF ye ait olacak. Geçtiğimiz yıl profesyonel sözleşme imzalayan hakemler 13.000 ila 20.000 TL, yardımcı hakemler ise 4.000 TL ile 6.000 TL arasında maç ücretlerine ilaveten kariyere göre değişen miktarlarda maaş alıyorlardı.

Profesyonellik bitiyor

Yeni ücret talimatında Süper Lig hakemlerine ve yardımcı hakemlerine yapılan bu yüksek oranlı artış, ‘acaba profesyonel hakemlerin maaşları kalkacak mı?’ sorularını da beraberinde getirdi. Çünkü bu sezon için hakemlerin alacakları maaşlarla ilgili bir sözleşme yapılmadı ve ücret talimatında alacakları maaşlara ilişkin bir detaya yer verilmedi. Geçen sezon sözleşmeler sadece 1 yıl için imzalanmıştı.

Maçın 11. dakikasında Belhanda’nın şutunda, top Agu’nun koluna geldi. Burada hakemin penaltı vermemesi doğruydu. Belhanda’nın yerden şutuna göre pozisyon alan Agu’nun kolları doğal pozisyonda idi. Yerden vurulan top, bir anda topun önüne ayağını koyan Bursasporlu Badu’dan sekti ve kısa mesafeden yükseklik kazanarak Agu’nun koluna geldi. Yani Agu için beklenmeyen bir toptu. Böyle pozisyonlarda UEFA talimatı oyunun devamı yönündedir. 55’te Tolga’nın şutunda Aziz Behich’in eline gelen topta da hakem devam kararında haklı idi. Çünkü top Behich’in vücuduna kapadığı sağ koluna çarpmıştı. Eline çarpmasa bu top vücudundan sekecekti. Yani Behich kuralın emrettiği şekilde davranmış, vücudunu topun geçmesini önlemek için genişletmemişti. 72. dakikada Feghouli-Behich mücadelesindeki penaltı beklentisinde de devam kararı doğruydu. Aydınus başarılı bir yönetim sergiledi.

Quaresma'nın hatalı kırmızı kartı,Beşiktaş lehine verilmeyen net bir penaltı ve Kartal’ın ofsayt olmayan golünün iptali; bu maç sonunda Beşiktaşlılar’ı oldukça kızdıracağa benziyor. Çünkü hatalar kırılma anlarında Beşiktaş’ın aleyhine yapılmış görünüyor.

Ali Palabıyık’ın maç planı ilk dakikadan belli oldu. Oyuncularla diyalog kurmayı denemeden ilk andan itibaren kartlarıyla konuşmayı tercih etti. Bu maç planı da maçtaki kart sayısını artırdı. Palabıyık, 18’de Medel’in Janssen’e müdahalesinde penaltı düdüğü çaldı. Bence Medel, sabit duran ve topa göre pozisyon almış olan Janssen’e, geriden gelerek dikkatsizce çarpmış, eliyle de üzerine yüklenerek pozisyonunu bozmuştu. Penaltı kararı doğruydu.

İkinci sarı hatalıydı

41’de Quaresma’nın Valbuena’ya hareketine hakem sarı kartını çıkarttı. Limitte bir pozisyondu. Hakem kırmızıyı çıkartsa yine kabul görürdü. Bana göre de sarı yeterliydi. 3 dakika sonra Quaresma, bu kez Mehmet’le girdiği ikili mücadelede ikinci sarı kartı görerek oyundan atıldı. Bu sarı kart hatalıydı. Hakem Quaresma’nın Mehmet’in ayağına bastığını düşündü ancak Quaresma ayağıyla zemine basıyordu. Quaresma, hatalı bir kırmızı kart görmüş oldu.

Neto’nun kırmızısı doğru

45’te Neto’nun gördüğü kırmızı doğruydu. Bu faul olmasa Cenk kaleciyle karşı karşıya kalacaktı. Uzatmalarda Ozan’ın eline çarpan topta hakemin devam kararı doğruydu. 61’de Negredo’nun attığı gol, yardımcı hakem Cem Satman’ın ofsayt bayrağına takıldı. Pozisyonda ofsayt yoktu, gol geçerli sayılmalıydı. 71’de Fenerbahçe ceza sahası içinde Hasan Ali, Cenk’in aşil tendonuna bastı. Beşiktaş, lehine mutlak bir penaltı verilmesi gereken pozisyonda, Palabıyık ‘devam’ diyerek önemli bir hata yaptı.

İsmail’in hareketi acımasızlık içeriyor

85’te Atiba’nın eline gelen topta çalınan penaltı doğruydu. Atiba kaleye giden topu, vücudunu genişleterek eliyle önlemişti. İkinci sarı da doğru. 88’de İsmail’in Oğuzhan’a yaptığı müdahalenin izahı olamaz. Acımasızlık ve şiddet içeren bir hareketti. Kırmızı yüzde yüz doğru bir karardı. Quaresma’nın hatalı kırmızısı, Beşiktaş lehine verilmeyen net bir penaltı ve Beşiktaş’ın ofsayt olmayan golünün iptali; Beşiktaşlılar’ı oldukça kızdıracağa benziyor. Çünkü hatalar kırılma anlarında Beşiktaş’ın aleyhine yapılmış görünüyor.