Türkiye Futbol Federasyonu’nun Süper Lig hakemlerine yapmış olduğu yüzde 74’lük zammın ayrıntıları ortaya çıkmaya başladı. Yapılan bu yüksek oranlı artışın ilk nedeni, 3 yıldır Süper Lig hakemlerinin maç ücretlerine zam yapılmıyor olması. Hakemler yaklaşık 3 yıldır yönettikleri her maç için 5.750 TL ücret alıyorlardı. Bu ücret Avrupa’nın ileri gelen futbol ülkeleriyle karşılaştırıldığında hayli geride kalmış bir ücretti. Yaklaşık 2400 Euro’ya kadar yükseltilen hakem ücretleriyle, bir anlamda hakemlerin Avrupalı meslektaşlarının aldığı ücretle mesafenin biraz olsun kapanması hedeflendi.

Hakları kayboluyor

Türkiye 3 yıl önce sözleşmeli hakemliğe ilk adım attığında, hakemlerin sosyal haklar bakımından çok daha fazla avantajları vardı. Aradan geçen 3 yılık sürede sözleşmelerinde bulunan birçok hakkı kaybettiler. Önce sosyal güvenceleri ellerinden alınan sözleşmeli hakemlerin, yıl boyu aldıkları maaşları önce 10 aya, daha sonra da 9 aya düşürülmüştü. Bu düzenlemeyle biraz olsun onların gönlü alınmaya çalışılmış gibi görünüyor.

13-20 bin TL arasında...

Uzun zamandır sözleşmeli hakemlerin aldıkları maaşların kaldırılacağı konuşuluyordu. Federasyon kaynaklarından alınan bilgiye göre maaşların kaldırılması söz konusu değil. Kariyere göre 13 bin, 17 bin, 20 bin şeklinde ödenen maaşlarda yüzde 15-20 oranında bir indirime gidilecek. Yakın zamanda hakemlere sözleşmeler imzalatılacak. Maç ücretinin arttırılması ve maaşın düşürülmesinde hedeflenen ise, performansa dayalı bir gelir sistemini oturtmaya çalışmak. Performansı yüksek olup daha çok maç yöneten hakem daha fazla para kazanacak.

Testi geçemeyen yandı

Yeni yapılacak sözleşmelere göre atletik testlerde başarısız olan hakemlere, maaş ödenmeyecek. Bir sonraki atletik testi koştuklarında tekrar maaş almaya başlayacaklar. Şu an Süper Lig hakem kadrosunda bulunan Volkan Bayarslan sezon başı yapılan atletik testte başarısız olduğu için TFF’den aldığı ücret kesilmiş durumda.

Geçtiğimiz yıl; 180 bin TL sözleşme karşılığı maaş, yönettiği maçlardan ise 156 bin TL, toplamda 336 bin TL ile sezonun en çok kazanan hakemi Mete Kalkavan olmuştu. Yeni sistemde Mete Kalkavan’ın toplam maaş kazancı 150 bin TL’ye düşse de yönettiği 25 maçın karşılığında alacağı ücret 106 bin TL daha artmış olacak. Dolayısıyla Kalkavan geçtiğimiz yılki performansı yakalayacak olursa, yeni sistemde kazancı 412 bin TL olacak.

TFF, Süper Lig hakemlerinin maç ücretlerini 5.750 TL’den 10 bin TL’ye çıkarttı. Bununla birlikte profesyonel hakemlik de rafa kalktı gibi. Artık hakemlere sözleşme üzerinden sabit ücret ödenmeyebilir.

TFF 2017-2018 sezonunda görev yapacak hakem ve gözlemcilerin ücretlerini açıkladı... Yeni ücret talimatına göre Süper Lig’de görev yapan hakemlerin maç ücretlerinde yüzde 74 artışa gidildi. Geçtiğimiz yıl yönetilen bir Süper Lig maçından 5.750 TL ücret alan hakemler, bu sezon itibariyle 10.000 TL alacaklar. Geçtiğimiz sezon Yardımcı hakemler ise Süper Lig’de görev yaptıkları her maç için 3.000 TL alırken, bu sezon yüzde 47 artışla 4.400 TL kazanacaklar. 4. hakem ücretleri ise 2.200 TL’den 3.000 TL’ye çıktı. Gözlemciler ise 1.210 TL yerine 1.330 TL kazanacak.

Alt liglere yüzde 10

Alt liglerde görev yapan hakem ve gözlemci ücretlerine isa sadece yüzde 10 artış yapıldı. Ayrıca Süper Lig maçlarında görevlendirilen hakem ve gözlemcilere, bu ücretlere ek olarak 765 TL harcırah ödenecek. Seyahat giderleri de TFF ye ait olacak. Geçtiğimiz yıl profesyonel sözleşme imzalayan hakemler 13.000 ila 20.000 TL, yardımcı hakemler ise 4.000 TL ile 6.000 TL arasında maç ücretlerine ilaveten kariyere göre değişen miktarlarda maaş alıyorlardı.

Profesyonellik bitiyor

Yeni ücret talimatında Süper Lig hakemlerine ve yardımcı hakemlerine yapılan bu yüksek oranlı artış, ‘acaba profesyonel hakemlerin maaşları kalkacak mı?’ sorularını da beraberinde getirdi. Çünkü bu sezon için hakemlerin alacakları maaşlarla ilgili bir sözleşme yapılmadı ve ücret talimatında alacakları maaşlara ilişkin bir detaya yer verilmedi. Geçen sezon sözleşmeler sadece 1 yıl için imzalanmıştı.

Maçın 11. dakikasında Belhanda’nın şutunda, top Agu’nun koluna geldi. Burada hakemin penaltı vermemesi doğruydu. Belhanda’nın yerden şutuna göre pozisyon alan Agu’nun kolları doğal pozisyonda idi. Yerden vurulan top, bir anda topun önüne ayağını koyan Bursasporlu Badu’dan sekti ve kısa mesafeden yükseklik kazanarak Agu’nun koluna geldi. Yani Agu için beklenmeyen bir toptu. Böyle pozisyonlarda UEFA talimatı oyunun devamı yönündedir. 55’te Tolga’nın şutunda Aziz Behich’in eline gelen topta da hakem devam kararında haklı idi. Çünkü top Behich’in vücuduna kapadığı sağ koluna çarpmıştı. Eline çarpmasa bu top vücudundan sekecekti. Yani Behich kuralın emrettiği şekilde davranmış, vücudunu topun geçmesini önlemek için genişletmemişti. 72. dakikada Feghouli-Behich mücadelesindeki penaltı beklentisinde de devam kararı doğruydu. Aydınus başarılı bir yönetim sergiledi.

Quaresma'nın hatalı kırmızı kartı,Beşiktaş lehine verilmeyen net bir penaltı ve Kartal’ın ofsayt olmayan golünün iptali; bu maç sonunda Beşiktaşlılar’ı oldukça kızdıracağa benziyor. Çünkü hatalar kırılma anlarında Beşiktaş’ın aleyhine yapılmış görünüyor.

Ali Palabıyık’ın maç planı ilk dakikadan belli oldu. Oyuncularla diyalog kurmayı denemeden ilk andan itibaren kartlarıyla konuşmayı tercih etti. Bu maç planı da maçtaki kart sayısını artırdı. Palabıyık, 18’de Medel’in Janssen’e müdahalesinde penaltı düdüğü çaldı. Bence Medel, sabit duran ve topa göre pozisyon almış olan Janssen’e, geriden gelerek dikkatsizce çarpmış, eliyle de üzerine yüklenerek pozisyonunu bozmuştu. Penaltı kararı doğruydu.

İkinci sarı hatalıydı

41’de Quaresma’nın Valbuena’ya hareketine hakem sarı kartını çıkarttı. Limitte bir pozisyondu. Hakem kırmızıyı çıkartsa yine kabul görürdü. Bana göre de sarı yeterliydi. 3 dakika sonra Quaresma, bu kez Mehmet’le girdiği ikili mücadelede ikinci sarı kartı görerek oyundan atıldı. Bu sarı kart hatalıydı. Hakem Quaresma’nın Mehmet’in ayağına bastığını düşündü ancak Quaresma ayağıyla zemine basıyordu. Quaresma, hatalı bir kırmızı kart görmüş oldu.

Neto’nun kırmızısı doğru

45’te Neto’nun gördüğü kırmızı doğruydu. Bu faul olmasa Cenk kaleciyle karşı karşıya kalacaktı. Uzatmalarda Ozan’ın eline çarpan topta hakemin devam kararı doğruydu. 61’de Negredo’nun attığı gol, yardımcı hakem Cem Satman’ın ofsayt bayrağına takıldı. Pozisyonda ofsayt yoktu, gol geçerli sayılmalıydı. 71’de Fenerbahçe ceza sahası içinde Hasan Ali, Cenk’in aşil tendonuna bastı. Beşiktaş, lehine mutlak bir penaltı verilmesi gereken pozisyonda, Palabıyık ‘devam’ diyerek önemli bir hata yaptı.

İsmail’in hareketi acımasızlık içeriyor

85’te Atiba’nın eline gelen topta çalınan penaltı doğruydu. Atiba kaleye giden topu, vücudunu genişleterek eliyle önlemişti. İkinci sarı da doğru. 88’de İsmail’in Oğuzhan’a yaptığı müdahalenin izahı olamaz. Acımasızlık ve şiddet içeren bir hareketti. Kırmızı yüzde yüz doğru bir karardı. Quaresma’nın hatalı kırmızısı, Beşiktaş lehine verilmeyen net bir penaltı ve Beşiktaş’ın ofsayt olmayan golünün iptali; Beşiktaşlılar’ı oldukça kızdıracağa benziyor. Çünkü hatalar kırılma anlarında Beşiktaş’ın aleyhine yapılmış görünüyor.

Ali Palabıyık bu sezonun en formda hakemi. Hep kritik maçları yönetti. Geçen sezon kupadaki Beşiktaş-Fenerbahçe maçındaki hatalarından dolayı tepki olabilir ancak kim atansa mutlaka olumsuz hatıralar ortaya çıkacaktı.

Çarşamba günü bu sütunlarda, “Derbi için 4 aday var” demiştim ve adayları Cüneyt Çakır, Ali Palabıyık, Fırat Aydınus, Bülent Yıldırım şeklinde sıralamıştım. Öyle de oldu. Derbiye Palabıyık atandı. Bu atama; performansı, kokartı ve kariyeri itibariyle gayet uygun görünüyor. Palabıyık, daha önce bu seviye maçları yönetmiş ve belirli olgunluğa erişmiş bir hakem. Ayrıca bu sezonun en formda hakemi. Sezon başından bu yana Avrupa arenasında tam 5 maç, ligde ise Fenerbahçe- Trabzonspor, Galatasaray-Sivasspor ve Karabükspor-Beşiktaş maçlarını yönetti.

Çok zor olacak

Hepsi de zor maçlardı. Palabıyık’ın geçen sezon kupada yönettiği Beşiktaş-Fenerbahçe maçındaki hatalarından dolayı, bu atama Beşiktaş kanadının tepkisini çekti. Yukarıda ismini saydığım dört hakemden hangisi bu maça atansa; tamamıyla ilgili iki takımın da gündeme getireceği olumsuz hatıraları mutlaka olacaktı. Bu sebeple, o maçı hatırlatıp, bu atamayı eleştirenlerin fikirlerine ben katılmıyorum. Zor maç olacağı muhakkak. İki takımda da zor oyuncular var. Atmosfer çok yüksek olacak. Bu zorluk hakeme de yansıyacak. Allah Palabıyık ve ekibine hakem şansı versin...

Bu sütunlarda Merkez Hakem Kurulu’nu ve uygulamalarını yeri geldikçe en ağır şekilde eleştiren biriyim. Ama bu hafta için ayrı bir parantez açmak istiyorum. 1. Lig dahil bu hafta oynanan 18 maçta hakemlerin performansı bir iki hata dışında, ortalamanın üzerindeydi ve hakemler adına başarılı bir hafta geride kaldı. Her hatadan sonra nasıl Namoğlu ve kurulunu hedefe koyuyorsak, bu hafta için de ekibini tebrik etmemiz gerekir. Çok fazla konuşulmadılar ve eleştirilmediler.

Geçtiğimiz haftanın başarısının, bu haftaya da yansıması en büyük temennim. Bu hafta sonu, sonucu merakla beklenen bir derbi oynanacak. Bir tarafta puan kaybına tahammülü olmayan Fenerbahçe, diğer tarafta oturmuş kadrosu, oynadığı futbol ve Porto galibiyetiyle Kadıköy’e kazanmak için gelecek Beşiktaş.

Hakem başrol olur

Böyle bir maçta alışık olduğumuz üzere, başrol yine hakemde olacak. İstediğini alamayan tarafın hedef tahtasında olmaktan kurtulamayacak. Hakemin geçmiş maçları irdelenecek. Bir takımın düşmanı ilan edilecek. Çünkü bu güne kadar birkaç istisna dışında hep böyle oldu.

Bu maçı kimin yöneteceği sorusu da doğal olarak bugünün gündemi... Böyle maçlar özeldir. Hakemi de özel olmak zorunda. Fantezi yapılacak, henüz yeterli tecrübeyi bulamamış hakemlerin atanacağı maçlar değil. Deniz Ateş Bitnel olayı hala hafızalarımızda taze.

Özkahya zor görünüyor

Daha önce bu maçları defalarca yönetmiş ve belirli olgunluğa erişmiş bir hakem atanacaktır mutlaka. Oyunu okuyacak, oyunun gidişatına göre önlemler alabilecek, gerektiğinde kartlarını kullanacak, gerektiğinde olayları kişiliğiyle çözebilecek, maçın ve oyuncuların üzerine çıkabilecek bir ismin sahada olması gerekir.
Tarif ettiğimiz özelliklere uyan hakemlerin sayısı maalesef çok fazla değil. Bu maç yine Cüneyt Çakır, Ali Palabıyık, Fırat Aydınus, Bülent Yıldırım ekseninde dönecektir. Fenerbahçe ‘veto’su olmasa, bu isimlere Halis Özkahya’yı da ekleyebilirdim ancak bu atmosferde zor görünüyor.

Kolay gelsin Başkan

Dolayısıyla bu haftanın işi en zor olan ismi Sayın Namoğlu. Tercih edeceği isim ve o kişinin sahadaki performansı ona rahat bir nefes aldıracak ya da eleştirilerin merkezine oturtacak. Ne diyelim? Kolay gelsin Başkan!

Serkan Çınar oyun genelinde fazla zorlanmadan ve doğruluk oranı yüksek düdüklerle maçı tamamladı. Kritik tek hatasını maçın 37. dakikasında yaptı. Bu dakikada, Queresma hızla Konyaspor ceza sahasına hareketlendiğinde, Ferhat Öztorun tarafından faulle durduruldu. Hakem bu pozisyonda Ferhat’a sarı kart gösterdi.

Oysaki burada Quaresma’nın bariz gol atma şansı vardı. Cephesi kaleye doğru dönük ve top tam olarak kontrolündeydi. Ayrıca Ferhat’ı geçtikten sonra onu durdurabilecek en yakındaki oyuncu Ali Turan’ın, Quaresma’yı gol vuruşunu yapmadan yakalama şansı yoktu. Doğru kart sarı değil, kırmızı kart olmalıydı.

Oyun içerisinde değişik dakikalarda penaltıyla ilgili tartışmalar oldu. 7. dakikada ceza sahasında Alanyaspor savunma oyuncusunun Fenerbahçeli Janssen’e bir müdahalesi oldu. Burada nizami olmayan bir şarj olduğunu düşünüyorum. Penaltı verilse daha doğru olurdu. 32. dakikada Fenerbahçe ceza sahasına gönderilen topta Souza, topun eline gelmemesi için azami gayret sarf ediyor ve elini toptan kaçırıyordu. Penaltı kararı verilmemesi bana göre doğruydu. 58. dakikada Tzavellas; ceza sahasında topla hareket halinde olan Janssen’in koşu yoluna doğru hamle yaparak, sol baldırıyla Janssen’i düşürdü. Öncesinde Janssen, Fernandes’den topu kazanırken faul yapmamış, topa temas etmişti. Hakemin iki kararı da doğruydu. 81. dakikada yardımcı Esat Sancaktar’ın Fenerbahçe golünü ofsayt gerekçesiyle iptali hatalıydı. Gol kararı verilmeliydi.