Galatasaray, Fernando’dan bu yana ideal orta saha liderini arıyor. Geride kalan sezonda Berkan ile Taylan sanırım tarihin en vasat performanslarına imza atmış olabilirler. Galatasaray’ın yeni sezonda ayakta kalabilmesi için oyunun merkezini güçlü kurması şart. Bunun için gözler yeni başkan Dursun Özbek’te. Önce yeni hoca kim olacak o belirlenmeli, peşinden de doğru bir kadro planlaması. İsmi Galatasaray ile anılan Lille’nin Portekizli orta sahası Xeka bir süperstar değil ancak sözleşmesi bittiği ve bonservisi elinde olduğu için fiyat/performans oyuncusu sınıfında değerlendirilebilir.

Fernando katkısı...

2020-21 sezonundaki Fransa Ligi şampiyonluğunda Benjamin Andre ile Boubakary Soumare’nin arkasında kalan Xeka bu sezon bazı maçlarda stoper bile oynadı. Savunma sertliğini dozunda yapabilen ama top kullanma limitleri sınırlı olan Xeka’dan, Fernando katkısı beklemek mümkün olmayabilir. Xeka’nın Lille’de en büyük sorunu ritmi yakalayamamasıydı. Cristoph Galtier ile şampiyonluk sezonunda iyi bir hamle oyuncusuna dönüşse de ilk 11 için Andre ile Soumare’yi geçememişti. Galatasaray’ın yeni planlamasında yer alırsa Berkan ya da Taylan’ın önünde 11 oyuncusu olur.

Savunma performansı tatmin edici

Ama konu seviye atlamak ise tamamen geçmiş performanslarına bakarak söylüyorum; beklentileri tam karşılamayabilir. Altını tekrar çiziyorum, Xeka sert, yürekli, savunma performansı tatmin edici bir orta sahadır. Galatasaray’ın yeni sezon planlamasında seviye atlatacak bir orta saha mı, günü kurtaracak vasat üstü bir merkez oyuncusu mu seçeceğine karar vermesi gerekiyor.

Ülke olarak futboldaki düşüşümüzü kabullenmiş olmasak da Uluslar Ligi C Ligi’nde oynamayı hak edecek muhteşem hatalar yaptığımızı unutmayalım. Stefan Kuntz ile çıktığımız yeni yolumuzda öncelikle C Ligi’nde tek bir puan dahi kaybetmeden grubu lider tamamlamalı, peşinden EURO 2024 biletini almalıyız. Ancak hâlâ kapalı savunmaya hücum ederken set oyununda eksiklerimiz var. Faroe Adaları’na karşı yüzde 70 üstü topa sahipken, set oyununda etkisiz kalmamız ve maçın kilidini açan ilk iki golü kontra ataktan buluşumuz düşündürücüydü. Bugün rakip, ilk maçta 6-0 yendiğimiz Litvanya.

2 futbolcu kaldı!

Lüksemburg karşısında kötü oynadığımız bir ilk yarının ardından Serdar Dursun’un girişiyle Halil’in rolüne dönüşü, peşinden de Doğukan Sinik’in bağlantıyı yapması maçı çözen detaydı. Litvanya’ya karşı bugün İzmir’de set oyununun tüm inceliklerini denemeliyiz. Kuntz’un rakibin zayıflığına bakarak hiç denemediği oyuncuları kullanması beklenebilir. Kuntz’un 3 maçta kullanmadığı iki futbolcumuz kaldı; kaleci Altay Bayındır ve santrfor Tiago Çukur.

Pratiğe ihtiyacı var

Milli Takımımız'ın tarif edilebilir bir oyuna kavuşması için çok fazla pratiğe ihtiyacı var. C Ligi’ndeki rakiplerimizin zayıflığı herkesin malumu. Kasım ayında herkesDünya Kupası’na gidecekken, bizim hazırlık maçları için çok doğru rakipler seçmemiz gerekiyor. Başka türlü C Ligi’ni domine etmemizin bir anlamı olmayacak.

Jorge Jesus’un takımlarında plan genelde santrfor odaklı kurulur. Portekizli hoca hücum bölgesindeki her bir oyuncuyu yükseltecek güçlü, dominant ve skorer santrforlarla oynamayı tercih eder. Benfica’daki son döneminde Haris Seferovic ve Darwin Nunez, Sporting’de Bas Dost, İslam Slimani (31 gollü 2015-16 sezonu), Benfica’daki ilk döneminde Oscar Cardozo-Rodrigo Lima ikilisiyle yakaladığı başarı aslında Jesus’un kariyerinde santrforların rolünün ne kadar belirleyici olduğunun göstergesi. Nitekim Benfica döneminde bir forvet arkası olan Jonas’ın 30 üstü gole ulaşması, Sporting’de Bruno Fernandes’in aynı rolde 16 gol, 20 asistlik harika performansa ulaşması ve Manchester United’a transferi gibi detaylar Jesus’un Fenerbahçe’de yapmayı vaat ettiklerinin habercisi gibi. Tecrübeli hocanın Fenerbahçe’deki oyun planını dominant bir santrforla kurması beklenebilir. Bu durumda fizikli, pivot özellikleri olan güçlü bir santrfor transferi isteyebilir. Serdar Dursun’u mutlaka rotasyonda tutar, Samatta ya da Berisha’dan birini seçer.

Crespo’nun şansı yüksek

Jesus’un, Benfica ile Avrupa Ligi’nde üst üste final oynadığı dönemlerde önce Nemanja Matic, sonra Andre Gomes gibi iki fizikli orta sahayla plan yaptığı da bilinen bir durum. Keza Sporting Lizbon’da William Carvalho’nun merkezde yarattığı fark Jesus’u fazlasıyla mutlu etmişti. Jesus’un Fenerbahçe’de geniş bir orta saha rotasyonuna sahip olmasına rağmen fizikli, sert ve topa yatkın merkez oyuncusu dediğimizde elinde Gustavo ve Crespo dışında futbolcu bulunmuyor. Gustavo 35 yaşına girdi ama bir yıllık daha kontratı var. Ondan sınırlı oranda yararlanacağını biliyor. Bu yüzden Crespo’nun şansı daha yüksek. Crespo’nun temposu, fizik gücü, top becerisi tatmin edici seviyede. Portekizli orta saha sağlığına kavuştuğunda Jesus’un ana planında yer alabilir.

Ferdi forvete mi?

Jesus’un beklerinden tempo ve hücum aksiyonları beklentisine aşinayız. Fenerbahçe’nin bekleri Ferdi ve Samuel bu taleplerin hücum yönünü karşılayabiliyor. Ne var ki, Jesus’un oynamayı planladığı topa sahip olunan 4-4-1-1’de tamamlanamayan her atak stoperlerin orta yayda yakalanması anlamına gelir ki, geri koşular için tempolu beklere ihtiyaç duyulacaktır. Ferdi ve Samuel’in tempo beklentisini karşılayamama ihtimallerine karşı hocanın yeni bek talebi olabilir. Özellikle Ferdi’nin yeteneklerinden ve şut kalitesinden dolayı forvete monte edilme ihtimali çok yüksek.

Futbol tarihimizin belirleyici sınavlarından biri olan Portekiz’e karşı hiç deneyimlenmediğimiz bir 3-4-3 oynayıp kaybettikten sonra Faroe Adaları’na karşı 4-4-2 ile başladık. İlk 30 dakika rakip ceza sahasında sadece 2 kez topla buluşup toplamda 3 şut denemiş olmak ne denli vasat bir maç başlangıcı yaptığımızın göstergesi olsa gerek. Kapalı savunmayı açma konusunda ilk yarı iyi bir sınav verdiğimiz söylenemez. Halil ile Enes’in sıkışan oyunda alan bulma istekleri bizi açmaza sürükleyen unsurdu. Ama buna alışık olmamız ve kapalı savunmalara karşı doğru set oyununu geliştirmemiz gerekiyor. Zira küme düştüğümüz ve C Ligi’nde yer aldığımız için Faroe Adaları maçından 5 tane daha oynayacağımızı var sayarsak, bunun pratiğini oturtma imkanımız olacaktır.

Pratiği geliştirmek gerek

Ne var ki, Kuntz’un EURO 2024 Elemeleri’nde birden çok oyun planına ihtiyacı olacak. İlginçtir topa yüzde 75 sahip olduğumuz bir ilk yarıda golü setten değil kontra ataktan bulduk. Faroe Adaları oyunu 30 metreye hapsedip bize geniş alan hücumu fırsatı vermemeyi seçti. Bunda da hayli başarılı olduklarını söylemek gerek. İkinci yarı topa daha nitelikli sahip olduk. Serdar Dursun ve Salih Özcan oyuna girdikten sonra maçı tamamen kopardık. Maalesef C Ligi’ndeyiz ve dün geceki maçtan 5 tane daha oynayacağız. Bu tip oyunun da pratiğini geliştirmemiz, set hücumunu kusursuz hale getirmemiz ve maç kaybetmeden üst lige dönmemiz gerek.

“Jesus, Benfica’daki ilk döneminde yani 2009 ile 2015 arasında 3 şampiyonluk, 2 Avrupa Ligi finali oynarken formasyon konusunda hiç takıntılı biri olmamıştı. Genelde 4’lü savunmanın değişik varyasyonlarıyla sahaya yayılan Jesus, Benfica’daki ilk döneminde bazı maçlarda Talisca’ya daha konforlu bir oyun alanı tanıyabilmek adına 3’lü savunma ve önünde Cristante gibi bir orta sahayı tercih etmişti. Keza Sporting döneminde Bruno Fernandes’e aynı özgürlüğü tanımak için seçtiği 4-4-1-1 ve 4-2-3-1 ile Portekizli yıldızı dünya vitrinine sunmuştu. Jesus’un genel anlamda oyun mantalitesi şöyle tanımlanıyor; iki hücumcu bekle set oyunu zengindir, kanat forvetlerinden tempo beklentisi her daim vardır, ağırlıklı olarak çift forvetle oynar ama kadroya göre formasyon seçtiği de bilinir. Futbol dünyasında Jorge Jesus’un dominant bir karakter olduğunu bilmeyen yoktur sanırım. Soyunma odası, idman sahası ve tribünlerde hakimiyet isteyen ve bunu kendi yöntemleriyle büyük oranda sağlayan biri. Sağlayamadığında ise genelde ya futbolcular ya da kendi tarafında ayrılık kararları alınabiliyor.”

‘Dominant bir karakter’

“Nitekim Benfica’da bu sezon başı 15 haftada 12 lig galibiyetiyle ilerlerken Portekiz medyasına göre bazı futbolcularıyla takıştığı için görevinden ayrılmıştı. Özellikle kaptan Pizzi ile yaşadığı sorunlar soyunma odasında tatsızlık yaratmış ve bu da medyaya yansımıştı. Fenerbahçe’de de işe Mesut Özil ve Ozan Tufan kararlarıyla başlayacak. Mesut’un son paylaşımları Jesus’a ‘Beni unutma’ mesajıydı. Portekizli hocanın iletişim kanallarını açık tutacağını tahmin ediyorum.”

Fenerbahçe sezonun son maçını Malatya deplasmanında oynadı. Küme düşmesi haftalar öncesinden kesinleşen Yeni Malatyaspor’da maça agresif başlayan Barış Başdaş’ın 23’te kırmızı kart görmesi İsmail Kartal’ın işini kolaylaştırdı. Fenerbahçe sezonun ikinci yarısını oldukça diri, enerjik ve iştahlı futbol oynayan bir takım olarak geçirdi. Crespo sakatlanmasa sanırım bu özelliğine karşılık fazladan alacağı puanları olabilirdi. İsmail hoca iyi bir performans gösterdi, görev süresince sadece Başakşehir’e kaybetti ve son 14 maçtır Fenerbahçe kaybetmiyor. Sezonu gayet iyi bir puan ortalamasıyla bitiriyor. Ne var ki, Fenerbahçe yönetimi Jorge Jesus ile yola devam edeceğe benziyor. Şimdi Fenerbahçe’yi yeni bir süreç bekliyor.

Hızlı hareket edilmeli

Şampiyonlar Ligi ön elemesi için temmuz ayının ortalarında resmi maç oynanacak. Bu yüzden yeni hocanın kadro planlamasına çok erken karar vermesi, yönetimin hızlı hareket etmesi gerekiyor. Jesus’un santrfor rotasyonunu yenileyeceğini tahmin etmek güç değil. Serdar Dursun kalır ama önüne dominant bir santrfor gelir. Jesus için sağ ve sol beklerin hayati önem taşıyor. Ferdi ile sezon boyunca sağ kulvarda fark yaratan Samuel’i yeterli bulup bulmaması Fenerbahçe yönetimi için bütçeyi zorlayacak ya da rahatlatacak detaylardan biri olabilir.

Fenerbahçe, Fatih Karagümrük karşısında elde ettiği 1 puanla ligi ikinci bitirmeyi ve Şampiyonlar Ligi ön elemesi biletini neredeyse garantiledi. Ligimizde ikili averaja bakılıyor, Konya ile ikili de eşitlik var. Bu durumda genel averaja bakılıyor orada da Fenerbahçe’nin 9 gol fazlası bulunuyor. Yani olağanüstü bir durum gerçekleşmediği takdirde Fenerbahçe, Şampiyonlar Ligi biletini cebine koymuş görünüyor.

Bir kez daha gördük

İsmail Kartal, Mert Hakan’ın yokluğunda İrfan Can'ı merkeze çekip Samuel’i sağ öne, Nazım’ı da sağ beke koyarak oyun standardını korumayı denedi. Bunda da önemli oranda başarılı oldu denebilir. Karagümrük ise savunmayı dar alana sıkıştırıp geniş alana hücumu tercih etti. Serdar Dursun kalabalık savunma arasında hareket etmekte zorlandı, Samuel ise forvet olarak bulduğu pozisyonlarda tercih hataları yaptı. Nazım sakatlanıp çıkana kadar düzen böyle işledi. Samuel bekte yarattığı ‘tehlikeli forvet bek’ imajını forvete geçince yitiriyor, oyunun son bölümünde bunu bir kez daha görmüş olduk.

Hep dürüst oldular

Fenerbahçe taraftarı bir nevi İsmail Kartal’a veda etmek için tribünleri doldurmuş gibiydi. Henüz resmi bir açıklama olmasa da görünen o ki yönetim Jorge Jesus ile anlaşmaya çok yakın. İsmail hoca iyi bir dönem geçirdi, Fenerbahçe’yi lig ikinciliğine taşıdı. Ne var ki, Fenerbahçe yönetimi İsmail hocaya karşı hep dürüst oldu. İmza töreninde kamuoyunun önünde sezon sonuna kadar sözleşme yapıldı, yeni sezonda birlikteyiz mesajı verilmedi, yabancı bir teknik direktörle çalışacaklarını her fırsatta dile getirdiler. İsmail hoca başarılı oldukça, puanları topladıkça kamuoyu desteğini arkasına aldı, bir umut Fenerbahçe ile yola devam etme ihtimalini son ana kadar zorladı.

Trabzonspor, Kayseri karşısında maça erken bir penaltıyla başlayınca tempoyu eline alacağı beklentisi rakip takım taraftarını bile sarmıştı. Ne var ki, Trabzonspor Cornelius-Bakasetas-Nwakaeme-Visca hattı tüm sezon Çaykur Rizespor maçına kadar yaptığı ön alan baskısını Kayseri’de yapamayınca Hikmet Karaman ve futbolcuları oyunun kontrolünü eline geçirdi. Mustafa Pektemek, Thiam ve Bertolacci öylesine kolay pozisyonlar buldular ki bir ara maç Uğurcan ile Kayserispor arasında oynanır hale geldi. İlk yarı boyunca Kayserispor’un baskısından gol çıkmadı belki ama Abdullah Avcı sezonun en kaygılı ilk yarılarından birini oynadı.

Gün yüzüne çıktı

Hikmet Karaman’ın ikinci yarıyla birlikte İbrahim’i çıkarıp Emrah Başsan’ı oyuna sokması Kayserispor’un hücumda daha uzun süre top tutmasına yardımcı oldu. Nitekim 48’de Emrah’ın golü hem Uğurcan’ın hem Trabzon’un direncini kırdı. Buna mukabil ilk yarıda Nwakaeme’nin ikinci yarıda da Yusuf Erdoğan’ın geri dönüş sorunları sebebiyle Trabzonspor’un sol kenarı tel tel dökülürken Kayserispor sağ beki Onur Bulut kariyer maçlarından birini oynadı.

Doğrusu, sadece Onur değil ikinci yarıda oyuna giren Emrah Başsan’ın sağ kenara geçtiğinde yarattığı eşleşme sorunu Yusuf ile Puschacz’ın yetersizliğini gün yüzüne çıkarmaya yetti. Nitekim Emrah’ın uzatma dakikalarında Dorukhan’a çarpan şutunun gol olması Uğurcan’ı ikinci kez yanıltırken Kayserispor turun anahtarını aldı. Lig beşinciliğinin değerini yitirmemesi için Alanya’nın finale çıkıp kupayı almasi, ligi de dördüncü bitirmesi gerekir.