Yeni Merkez Hakem Kurulu planlı programlı ilk atamasını bu hafta gerçekleştirdi. Beşiktaş - Trabzonspor maçı için genç ve tecrübesiz Erkan Özdamar’ı tercih etti. Özdamar’ın bu sezon başarılı maçlar yönettiğini söyleyebilirim. Gelecek için ışık veriyor da olabilir. Ama bu seviye zor maçlar için daha erken olduğu fikrindeyim. Şu ana kadar 1 Fenerbahçe, 1 Galatasaray, 2 tane de Trabzonspor maçı yönetmiş. Hiç Beşiktaş maçı yönetmemiş. Yakın hakemlik tarihimiz, böylesi zor maçlara henüz olgunlaşmadan atanan hakemlerin yaşadığı olumsuzluklarla dolu. ,

'Kariyeri zarar görüyor'

Deniz Ateş Bitnel’in hakemliği bırakmak zorunda kalmasına vesile olan maç aklımızda. Ümit Öztürk yeni taktığı FIFA kokardına, böylesi zor bir maça atanmasının hemen ardından veda etmek zorunda kalmıştı. Daha dün Ali Şansalan, FIFA kokardı takmanın hayalini kurarken yönettiği maçın ardından hakemlik kariyeri tartışılmaya başladı. Geçen sezon Beşiktaş - Fenerbahçe maçında Tugay Kaan Numanoğlu’nun yaşadıkları da hafızalarımızda çok taze.

Demek istediğim şu ki: Bu tür atamalar kamuoyuna hep sempatik geliyor, olumlu tepkiler alıyor ve süslü cümlelerle gençlere fırsat vermenin öneminden bahsediliyor. Ama maç bitince olan hakeme oluyor. Kariyeri zarar görüyor. Hakemini düşünen ve uzun vadeli planları olan bir MHK’nin, bu tür atamalardan uzak durması gerektiği kanaatindeyim. Özdamar; rahat, stressiz, sakin bir maç oynanırsa elbet maçın altından kalkabilir. Ya gerginleşen bir maçta kritik kararlar vermek zorunda kalırsa? Galatasaray ve Fenerbahçe’nin maçlarında ise tecrübeli isimler görevlendirilerek risk alınmamış.

Maçın İsviçreli hakemi maçın sakin gittiği dakikalarda yavaş yavaş yükselen gerilimi fark edemedi. Oyunun sonlarına doğru artan ikili mücadelelerde oyuncu eşleşmelerini çözemedi. Gerginlik giderek arttı. Moskovalı oyuncuların zamana oynamaları da Galatasaraylı oyuncuları sinirlendirdi. Maçın son 5 dakikası hayli gergin geçti. Hakem bu dakikalarda oyunun kontrolünü kaybetti. Maçta hakemleri zora sokacak kritik pozisyonlar yaşanmadı. 8. dakikada Yedlin’in sarı kartı sınırları zorluyordu. Kırmızı kart diyenler de olabilir ama ben sarı kartı yeterli buluyorum. Galatasaray’ın golü öncesi hakemin oynattığı avantaj ise kendisi adına mükemmel bir uygulamaydı. Maç kontrolünde sıkıntılar yaşayan İsviçreli hakem, kritik karar vermek zorunda kalmadan sıkıntısız bir maç tamamladı diyebiliriz.

Maçın hakemi Karasev, oldukça tecrübeli. Şampiyonalar Ligi’nin gediklilerinden. Çok rahat bir maç çıkarttı. Maçın hiçbir anında ne oyun ne de oyuncular onu zorladı. Larin ve Josef’e çıkarttığı sarı kartlarında yanılmadı. Maçın sonlarında Josef’in rakibine arkadan yaptığı kontrolsüz harekete çıkarttığı 2. sarı kart da doğruydu. Son düdüğü çaldığında arkasında tartışılacak bir kararı yoktu. En kritik kararı, Beşiktaş aleyhine verdiği penaltıydı. Onda da yanılmadı. Rıdvan rakibini tam arkasından dikkatsiz şekilde itiyor. İtmenin şiddeti de rakibin dengesini bozacak ve onu düşürecek kadar etkiliydi. Dolayısıyla çalınan penaltının doğru olduğunu söylememiz lazım.

Dün akşamki maçın hakemi Yaşar Kemal Uğurlu, maçtaki yönetimiyle bence sınıfı geçti. Penaltı beklenen pozisyonlar oldu ama bence hakemin devam kararları doğruydu. Galatasaray’ın ilk golünde ofsayt tartışmaları var. Özellikle bir gün önce Beşiktaş’ın iptal edilen golüyle karşılaştıranlar da oluyor. Kısmen benzer pozisyon olsa da temelde iki farklı pozisyon. Kaleye şut atılacağı sırada Gaziantep kalecisi topu görüyor. Nelsson hareketsiz şekilde duruyor. Top Nelson’un çok uzağından geçiyor. Kaleciyi etkilemiyor. Dolayısıyla gol kararı doğru.

Mehmet Topal’ın golünde VAR müdahalesiyle verilen ofsayt kararı sadece dün oynanan maçın değil, sezonun tartışmalı pozisyonları arasına girecektir. Yarınlarda bu pozisyonla ilgili yetkili/yetkisiz, bilgili/bilgisiz kişilerden çok sayıda yorum duyacağız. “Ofsayt” diyenler olduğu gibi “Ofsaytla ilgisi yok!” diyenler de olacaktır. Temel olarak, Montero’nun topa dokunmamak için yaptığı hamlenin kaleciyi etkileyip etkilemediğine karar vermek gerekecek. Kararla ilgili kurulacak her cümle, o cümleyi kuran kişinin kendi yorumu olacaktır.

Çakır, talimatlara aykırı davrandı

Montero’nun hareketi, ofsayt verilmesi için yeterli olsaydı, dünya çapında kariyeri olan Çakır, birkaç açıdan pozisyonu izledikten hemen sonra kendi kararını verebilirdi. O da pozisyonla ilgili net bir görüş oluşturamadı ve talimatlara aykırı davranarak yardımcısını yanına çağırdı. Bu kadar zor karar verilen bir pozisyon için “açık ve bariz” bir hatadan söz edilebilir mi?

VAR protokolü çok açık!

Evrensel VAR protokolü çok açık: “Açık, bariz, net” ihlaller VAR’ın konusudur. Yoruma açık, sana göre/bana göre olan pozisyonlar VAR müdahalesi gerektirmez. VAR en doğru kararı aramaz. Skandal hatayı arar.” Tüm bunlar temel prensiplerdir. Dolayısıyla ofsayt diyenlere de bir sözüm olmaz ama bu pozisyona VAR karışmamalıydı. Kendi namıma şunu söyleyebilirim. Beşiktaşlı oyuncunun (Montero) toptan ayağını çekerken yaptığı hamlenin ben kalecinin hareketlerini engellediğini, dikkatini dağıttığını düşünmüyorum ve gol kararı verilmesini daha doğru buluyorum.

Maçın hakemi Halil Umut Meler, 90dakikaboyunca başarılı bir maç çıkarttı. Çaldığı doğru ve tutarlı düdükler oyuncular tarafından kabul görünce, maç rahatladı. Oyuncular kendi işini, hakemde kendi işini yaptı. 20. dakikada Umar’ın şutuna top Edgar’ın doğal pozisyonda olmayan kolundan döndü. Hakem görememişti ama VAR’ın yerinde bir müdahalesiyle doğru bir penaltı kararı verildi. Edgar’a gösterilen sarı kart da doğruydu.

Penaltı kararı doğru

41. dakikada Hamsik’in şutunda top Bolasie’ye çarparak kornere gitti. Meler penaltı düdüğü çaldı. Görüntüler çok net olmasa da bence top Bolesie’nin koluna çarpıyor. Kolu doğal konumda değil. Dolayısıyla penaltının doğru olduğu kanaatindeyim.

Yeni Merkez Hakem Kurulu ilk atamalarını gerçekleştirdi. Çok kısa süre önce göreve gelmiş olmaları nedeniyle, atamaları hazırlayabilmek için 24 saatleri bile yoktu. Doğal olarak, hakemlerin ceza, sakatlık gibi olumsuzluklarına da tam hâkim değillerdi. Bu şartlar altında yapılan atama hatalarına kusur bulmak ve eleştirmek de çok sağlıklı bir yaklaşım olmaz diye düşünüyorum.

En iyi dört...

Dört büyük takımın maçlarına atanan hakemlere baktığımızda; Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus, Halil Umut Meler ve Yaşar Kemal Uğurlu’yu görüyoruz. İlk 10 hafta hakem performanslarına genel manada bakarsanız, bu dört hakemin en iyi dördü oluşturduğunu söyleyebilirim.

Performansı yüksek isimler

Taze göreve başlayan MHK da risk almadan ilk haftayı, performansı en yüksek olan isimlerle geçmek istemiş. Bu da mantıklı duruyor. Diğer yandan bazı yazılı ve görsel medyada dillendirilen ve gerçekliği hakkında bilgimiz olmayan, 'Hakemliği bitirilecekler' listesinden ilk haftada görev verilen isim olmamış. Bu söylentilerin doğru olup olmadığını ancak sonraki haftalarda öğrenebileceğiz.

Dakika 11: Galatasaray hızlı hücumunda güzel bir avantaj oynattı ama avantaj sonrası Umut Meraş’a, Halil’e yaptığı kontrolsüz müdahaleden dolayı sarı kart göstermeliydi.

Dakika 14: Teixeira’nın eli Taylan’ın yüzüne geldi. Etkisi düşük bir müdahaleydi. karta gerek yoktu.

Dakika 28: Teixeira, Galatasaray ceza sahası içinde yerde kaldı. Marcao’nun rakibine penaltıyı gerektirecek bir hamlesi yoktu. Öncesinde kalkan ofsayt bayrağı yanlıştı.

Dakika 45+2: Teixeira topla ilerlerken dengesini kaybedip düşüyor. Düşerken dirseği kerem’in yüzüne geliyor. Sınırda bir müdahale. Ben bu pozisyonda Teixeira’ya sarı kart çıkması gerektiği fikrindeyim.

Dakika 53: Batshuayi, Yedlin’le mücadelesinde penaltı bekledi. Hakemin devam kararı doğruydu.

Dakika 58: Bu kez Larin yerde kaldı ve penaltı bekledi. Marcao’nun Larin’e bir müdahalesi yok, devam kararı doğru.

Dakika 62: Beşiktaş hücumunda top kornere çıkmak üzereyken, ceza sahası içinde hakemin göremeyeceği alanda, Nelsson ile Batshuayi arasındaki mücadelede Batshuayi, Nelsson’u itiyor. Galatasaary lehine faul kararı verilmeliydi. Hakem göremediği devamında kornerden gol oldu. Oyun durup tekrar başladığı için VAR, bu pozisyona karışamazdı.

Dakika 79: Hakemin Galatasaray lehine verdiği penaltı kararı doğruydu. Vida, elini destek olarak yere koymuyor, başının gerisinde topun geçmesini önlemek için uzatıyordu. Sarı kart da görmeliydi.

Dakika 81: Galatasaray'ın kullandığı penaltı atışı sırasında her iki takım oyuncularından da ceza sahasına girenler vardı. Atış tekrar edilmeliydi.