17’de Avounou’nun eline gelen top VAR yardımıyla tespit edildi. El baş seviyesine kalkmış ve ele temas kanıtlanabiliyor. Doğru bir penaltıydı. 22’de Valencia’nın Lenjani’ye faulünde çıkan sarı kart bence hatalıydı. Kırmızı kart daha doğru olurdu. 24’de Ümraniye atağında ortalanan topa hamle yapan Peres, dikkatsiz davranarak rakibi Gerolda’nun omuzuna ayağıyla vuruyor. Burada karar Ümraniye lehine penaltı olmalıydı. 29’da Ümraniyespor’un kazandığı golde Mrsıc kale sahası içinde/kale çizgisine ve kaleciye çok yakında bulunuyordu. Şeklen ofsayt pozisyonundaydı. Kaleye giren topa açık bir hamle yaptı. Açık hamle yaptı ama kaleciyi etkileyip etkilemediği konusunda açık bir fikir oluşmuyor. Ben teknik olarak ofsayt kararını daha doğru buluyorum ama aksi fikre de saygı duyarım. Yorum gerektiren bir pozisyon. Dolayısıyla VAR’ın karışmaması da doğru olandı. 70’de Perez’in Onur’a müdahalesi net penaltıydı. Pozisyon içerdeydi ve Perez top için müdahale ettiğinden çıkan sarı kart da doğruydu.

Maçın 67. dakikasında Ali Karimi’nin Salih’e yaptığı faulün karşılığında çıkan ikinci sarı kart ve kırmızı kart doğruydu. 80. dakikada Kolovedaius’un ceza sahasında koluna çarpan topta hakemin devam kararı doğruydu. Penaltı beklentisi gereksizdi. 86. dakikada Cenk ’in golünün VAR yardımıyla ofsayt gerekçesiyle iptali doğruydu. Maçın uzatma dakikalarında Cenk’in hakeme abartılı tepkisinin karşılığında çıkan ikinci sarı kart ve kırmızı kart doğruydu

Adını dünya futboluna altın harflerle yazdırmış, 'Dünyanın en iyi üç hakeminden biri' unvanını almış, 5 büyük turnuvada ardı ardına görev almış, yurt içi ve yurt dışında, 4 kıtada sayısız maç yönetmiş, futbol dünyamızın en kariyerli ismi; hakemliği bırakarak, TFF ’de genç hakem yetiştirmek üzere yeni bir maceraya atıldı. Türkiye önümüzdeki senelerde böyle bir kariyer yakalayacak hakem yetiştiremez. Mevcut FIFA listesinde bulunanlardan, Süper Lig kadrosundaki diğer hakemlerden, alt liglerdeki kadrolardan bu seviyeye ulaşmak üzere umut vaat eden bir isim yok. Ayrıca Türkiye’de hakem yetiştirmek için uygun bir iklim de yok! Futbolun genel kitlesi hakemlerin başarısızlığı üzerine bir psikolojiden besleniyor.

Hayatını hakemliğe adadı

Cüneyt Çakır ’la birçok maçta birlikte oldum. Yurt dışında yönettiği maçları izlemek için gittiğim oldu. Bambaşka bir profil ve hayatını hakemliğe adamış bir kişiydi. İşi disiplini, ahlakı, entellektüel birikimi, hoşgörüsü ve alçakgönüllülüğüyle örnek bir sporcuydu. Gencecik hakemlerimiz Avrupa’ya gidip koşamıyor, kural sınavında, dil sınavında başarılı olamıyor, verilen şansları kullanamıyor, sakatlıktan kurtulmuyor. Çakır kariyeri boyunca tek bir atletik test, tek bir sınav başarısızlığı olmadan kariyerini ve kusursuz sporculuk geçmişini noktaladı. Yeni görevinde kendisine başarılar dilerim.

Borcunu ödeyeceğini açıkladı

Çakır, 'Genç hakem yetiştirme uzmanı' olarak görev yapacak. Üst lig hakemleriyle ilgili bir sorumluluğu olmayacak. Hug Dallas ’ın eğitimlerinde ya da MHK ’nin diğer eğitim birimlerinde görev almayacak. Görev alanı 2. ve 3.Lig hakemleri olacak. Birlikte çalışacağı genç hakemleri kendisi belirlemeyecek. MHK ’nin belirlediği isimlerle birlikte çalışıp, maçlarını izleyerek gelişimine katkı sunacak. Hakemlere klasman yükseltme ya da maç verme gibi bir görevi de olmayacak. Sözleşmesi bir yıllık.

Haksız yere kaybetti

Belli ki 8 Mart hakem operasyonu sonrası, tahkimden hakkını geri alsa da Dünya Kupası şansını haksız yere kaybetmesi onu bu karara itmiş. “Beni Türkiye Cüneyt Çakır yaptı. Yurt dışından sayısız hakemlik, eğitimcilik ve yöneticilik teklifi var. Ben Türkiye ’de kalacağım ve Türkiye ’ye olan borcumu ödeyeceğim, yeni Cüneyt Çakırları ben yetiştireceğim ” diye yeni görevini tercih etme sebebini açıklıyor.

Çakır'dan kısa notlar

● Süper Lig'de bu sezona kadar 18 bin 656 maçta 531 farklı hakem görev yaptı. Cüneyt Çakır, 385 maçla lig tarihinin 'en çok görev yapan hakemi' olarak kariyerini noktaladı.

● 29 Eylül 2001'deki Malatyaspor-Rizespor (2-1) maçı ligde düdük çaldığı ilk, 8 Mayıs 2022'de oynanan Altay- Giresunspor (1-1) maçı da son 90 dakika oldu.

● Tam 20 yıl 7 ay 9 gün süren kariyerinde 385 lig maçında görev yaptı. Yönettiği bu maçların 287'si galibiyetle sonuçlandı, 98 maçta eşitlik bozulmadı

● Süper Lig kariyerinde 1612 kez sarı kart, 129 kez de kırmızı kartını kullandı, 145 kez penaltı noktasını gösterdi. Her üç istatistikte de ligin 'lideri' oldu!

● İlk derbisine 10 Aralık 2005'te Ali Sami Yen'de oynanan Galatasaray-Beşiktaş (3-2) maçıyla çıktı. Bu derbiye çıktığında ligde 41 maç yönetmişti

Uluslararası arenadaki önemli maçları

Dünya Kupası

■ 2018'de 2 maç ve yarı Final

■ 2014'te 40 yıl aradan sonra Dünya Kupası'nda ilk Türk hakemi ve Yarı Final yöneten ilk hakem

Avrupa Şampiyonası

■ 2020 3 maç

■ 2016 3 maç

■ 2012 2 maç ve Yarı Final/Finalin 4. Hakemi

Olimpiyat Oyunları

■ Rio 2016'da Çeyrek Final (44 yıl aradan sonra Olimpiyatlar'da görev alan ilk Türk hakemi)

Şampiyonlar Ligi

■ 2019, 2018, 2017, 2016 (2 kez), 2015, 2012 Yarı Final * 2015'te Şampiyonlar Ligi'nde final yöneten ilk Türk hakem Avrupa Ligi

■ 2014 ve 2010 Yarı Final Dünya Kulüpler Şampiyonası

■ 2012 Final

Sezonun ilk maçında düdük çalan FIFA kokartlı hakemimiz Arda Kardeşler, üç sezon sonra Trabzonspor maçında düdük çaldı. Kardeşi Erce Kardeşler Trabzonspor’un sözleşmeli futbolcusu olduğu İçin Trabzonspor maçlarına atanamıyordu.

Erce Kardeşler Hatayspor’a transfer olunca, Arda Kardeşler Trabzonspor maçına çıkmaya başladı ama artık belli ki Hatayspor maçlarına atanamayacak. Maça gelirsek... Hakem ekibi açısından 90 dakika çok kolay geçti. Ekibi zora sokacak, kritik karar vermek zorunda bırakacak pozisyonlar yaşanmadı.

Faul değerlendirmelerinde sıkıntı yaşamadı. Birkaç faul hatası oldu ama maçın gidişatını etkileyecek hatalar değildi. Kardeşler elini üç kez cebine attı. Çıkarttığı sarı kartlar doğruydu. Rahat geçen maçı problemsiz şekilde tamamladı.

MHK, tecrübe ve yetenek durumuna göre elindeki 24 hakemin tamamına şans vererek ilk haftaları atlatacak, sonraki haftalarda şansını iyi kullananlara daha çok maç verecektir. Doğru yaklaşım budur. Bu nedenle ilk haftadan MHK‘nın atamalarını eleştirmek pek sağlıklı olmaz. Devam eden haftaları beklemek ona göre eleştiri yapmak doğru olacaktır. Bu sezon Sabri Çelik ve Kurulunun işi oldukça zor. Lige başlarken iki tecrübeli isim artık kadrolarında yok. Fırat Aydınus hakemliği bıraktı, yorumculuğa başlayacak. Alper Ulusoy da kendi rızasıyla sahada hakemliği bırakarak VAR kadrosuna geçti. Rotasyon yok

MHK‘nın elinde tecrübe ve yetenekleri sınırlı; moral, motivasyon ve fizik olarak vasatın altında 24 kişilik bir hakem kadrosu var. Sakatlık, yurt dışı maçları, hafta arası maçları ve ceza durumları ile birlikte değerlendirildiğinde, rahatlıkla rotasyon yapılabilecek bir kadro yok! Bana göre bu kadro nitelik olarak da nicelik olarak da yeterli değil.

Dar kadro ile...

Mesela daha ilk haftadan 3hakemi sakatlıkları dolayısıyla kullanamadılar. Erkan Özdamar, Hüseyin Göçek ve Halil Umut Meler sakat olduklarından atletik testi koşmadılar. Meler’in sakatlığının ciddi olduğu ve en az 8 hafta maç yönetemeyeceği söyleniyor. Dünya Kupası boşluğunda yeni isimler Süper Lig kadrosuna dahil edilecektir ama benim takip ettiğim kadarıyla alt liglerde ümit vadeden, alıp hemen Süper Lig’de maç verebileceğiniz isimler de yok. Budar kadroyla yeni sezonunda hakemlerle ilgili en önemli gündem konusu yine atamalar olacaktır! Sezon başlarken MHK ve tüm hakem arkadaşlarıma başarılar diliyorum. Umarım hakem hatalarının daha az konuşulduğu bir sezon yaşarız.

Deniz Çoban, hakem Massimiliano Irrati’nin Fenerbahçe - Dinamo Kiev maçındaki yönetimini yorumladı:

Maçın İtalyan hakemi Irrati, geçtiğimiz sezon Frankfurt maçında Fenerbahçe lehine tekrarlanması gereken penaltıyı tekrarlatmayarak kural hatası yapmıştı. Fenerbahçe’nin Avrupa Ligi yolculuğu başlarken, temsilcimize çelme takmıştı. Henüz o maçın üzerinden 1 yıl geçmeden, Fenerbahçe’nin bu maçına atanması bence çok doğru değildi. Iratti, bu maçta da üst düzey bir Avrupa hakemi gibi maç yönetemedi. Maçın kaderine direkt etki eden hataları oldu. Faul ve kart standardı hiç yoktu. Fenerbahçe lehine yaptığı iki kritik hata ile temsilcimizin Şampiyonlar Ligi hayalini elinden aldı. Maçın 10. dakikasında Valencia, rakibinden faul yapmadan kazandığı topla ceza sahasına girdi ve yaptığı orta Fenerbahçe’ye golü getirdi. Hakem Irrati, olmayan bir faulü çalarak nizami bir golü iptal etti.

Penaltı kararı doğruydu

Maçın 53. dakikasında İsmail Yüksek, topa kaydı ve sağ ayağının ucuyla da olsa topla oynamayı başardı. Faul olmayan pozisyonda hakem Fenerbahçeli oyuncuyu ikinci sarı kartla oyundan attı. 70. dakikada Valencia’ya ceza sahası içinde yapılan faulü atlamadı ve Fenerbahçe lehine doğru bir penaltı kararı verdi.

Yeni TFF Yönetimi 16 Haziran’da iş başı yaptı. Aradan geçen 2 haftayı aşkın sürede Merkez Hakem Kurulu atanamadı.

TFF Statüsü gereği, seçimle birlikte, görevdeki Sabri Çelik Başkanın ve ekibinin görev süresi tamamlandı. Şu anda “Önümüzdeki sezonu planlayabilecek bir hakem komitemiz yok!”

Tüm takımlar sezonu açtı, hazırlıklara başladı. Kadrolarına şekil verdi/veriyor. Hala “Hakem Takımı” nın ne kadrosu belli ne de teknik direktörü!

Zaman daraldı. 30 gün sonra ilk düdük çalacak. Araya tam 9 günlük Kurban Bayram’ı tatili girecek. Kalan iş günü sayısı sadece 21!

Yeni MHK Başkan ve üyeleri bugün atansalar, ilk toplantılarını en erken yarın yapabilirler. Görev bölümü ardından işe koyulsalar bile hemen ardından bayram tatili başlayacak.

Tüm liglerdeki hakemler için öncelikle kursların ve sınavların yapılması gerekiyor. Bu kurslar ve sınavlar yapılmalı ki, önümüzdeki yılın hakem kadroları belirlenebilsin.

Ardından yeni sezon için eğitim ve seminer planlamasına geçilecek. Hakem camiasının biriken sorunlarını çözecek; moral, motivasyon ve fiziksel olarak onları yeni sezona hazırlayacak iyi planlanmış bir seminer ve kamp programına ihtiyaç var.

Kalan zaman gösteriyor ki, bu planlamayı yapacak kadar takvimde süre yok.

Belli ki TFF Başkanı Sayın Mehmet Büyükekşi ince eleyip sık dokuyor. Önceki yönetimlerin yaptığı hataları tekrarlamak istemiyor.

Geniş bir istişare çemberi kurmuş durumda. Sürekli görüş alışverişinde bulunuyor. Eski Başkanlardan Oğuz Sarvan, Ufuk Özerten, Sabri Çelik ve belki de benim de bilmediğim başka kişilerle de görüştü, görüşüyor…

Ama her geçen zaman hakem camiasının aleyhine işliyor. Biraz daha gecikilecek olursa, yeni gelen kurulun “Kervan yolda düzülür!” demekten başka çaresi kalmayacak ve yeni sezon için planlama-hazırlık şansı kalmayacak.

Tarık Ongun ve Bahattin Duran... İkisi de Türk futboluna isimlerini silinmemek üzere kazıdılar! Türkiye’nin gururu oldular. Arkalarında tertemiz, başarılarla dolu bir geçmiş bırakarak, Türkiye’deki hakemlik görevlerine veda ettiler. Büyük ihtimalle “Dünya Kupası olmayınca, hakemlik yapmanın bir esprisi kalmadı!” diye düşünmüş olabilirler. Ben de birlikte görev aldığım ve aynı sahada bulunmaktan gurur duyduğum arkadaşlarıma, yeni hayatlarında başarılar diliyorum. Umarım kararları onlar için hayırlı olur.

İspanya-Çekya maçında beğenildiler

Dün iki arkadaşımı da arayarak kendileriyle görüştüm. İkisi de zirvede bırakılmış bir kariyerin gururunu yaşıyorlardı. İspanya-Çekya maçının ardından; sahadaki tüm futbolcuların, teknik ekibin, UEFA delege ve gözlemcilerin kendileriyle ilgili olumlu tutumları ve sözleri onları çok mutlu etmişti. “Dört ayın ardından, İspanya’da ilk maçımızı yönettik. Dünya arenasına dönmek kıymetliydi. Geri döndük ve başarılı bir maç çıkarttık. Gönlümüz rahat bir şekilde Türkiye’deki hakemlik kariyerimizi noktaladık!” dediler.

Temsile devam edecekler

Özellikle altını çizdikleri, “Türkiye’deki hakemlik kariyerimizi noktaladık!” cümlesiydi. “Biz Türkiye’de artık hakemlik yapmayacağız. Gelecek neyi gösterir bilemiyoruz. Henüz almış olduğumuz bir karar yok. UEFA ve FIFA dâhil, dünyanın herhangi bir ülkesinde hakemlik yapabiliriz. Türkiye dâhil tüm dünyada eğitimcilik, kurul üyeliği ya da hakemlikle ilgili diğer alanlarda görev alabiliriz. Geçmişte olduğu gibi ülkemizi temsil etmeye devam etme arzusundayız!” dediler.

Cüneyt Çakır bekliyor

Duran ve Ongun isimleri Cüneyt Çakır’dan ayrı düşünülemez. Çakır, alınan bu kararın neresinde diye düşünülebilir. Çakır’ın UEFA ve FIFA’yla iletişiminin ve görüşmelerinin kesintisiz devam ettiği bilinen bir gerçek. Dünya’nın birçok ülkesinden hakemlik ve yöneticilikle ilgili teklifler aldığı da biliniyor. Kendisiyle görüşmedim ancak bu konudaki yorumumu sizinle şu şekilde paylaşabilirim. Çakır’ın TFF ile olan sözleşmesi halen devam ediyor. Kendi başına karar verme şansı en azından etik sebeplerle- şimdilik yok! TFF seçimleriyle ilgili yürüyen bir takvim var. İşleyen takvim ve futbolumuzun daha önemli konuları gündemi meşgul ederken, Çakır futbolumuzda taşların yerine oturmasını ve daha sağlıklı ortamda, ilgililerle birlikte, bir karar verebilmek için bekliyor olabilir.