Gazişehirli Kayode milli arada Hatayspor ile oynanan hazırlık maçında Hakem Caner Ak’a küfür ediyor. Bir değil, birkaç kez aynı sözü tekrarlıyor! Gazişehir kanadının maç sonu, ‘Aman hocam yazma!’ yalvarışlarına aldırmadan, bu sözleri raporuna da yazıyor. Hukuk Kurulu da ‘hakaret’ nedeniyle Kayode’yi disipline sevk ediyor. Cezası minimum 3 maç! Disiplin Kurulu ne yapıyor? Kayode’nin yaptığı ‘hakaret’ değil, ‘sportmenliğe aykırı hareket’ diyor... Yani ‘hakaret’i, ‘hareket’ yapıyor!

Kural belli ama...

Disiplin talimatımıza bakarsanız, ifadeler net! Hakemin maçta kart ile cezalandırdığı ihlallerde, ikinci sarı karttan ve bariz gol şansından atılan oyuncular dışında, 1 maça denk gelen ceza yok. Oyuncu ihlali ağır tahrik altında işlemişse, o zaman aldığı ceza 1 maça düşebilir ki Kayode’nin kırmızısında tahrik unsuru yok! Futbol Oyun Kuralları’nda ‘sportmenliğe aykırı hareketler’in neler olduğu 12 madde altında sıralanmış, hiçbir maddenin küfürle ilgisi yok. Zaten hakem Kayode’nin suçunu sportmenliğe aykırı olarak değerlendirse sahada ona sarı kart gösterecekti.

Küfrün cezası kırmızı!

Kuralda bir oyuncu ‘saldırgan, hakaret edici veya küfürlü şekilde konuşursa cezası kırmızı karttır’ diye yazıyor. Hakeme söylenen sözün; söyleyiş şekli, tarzı, sıklığı, ses tonu, oyuncunun o sıradaki beden dili de tamamen hakemin değerlendireceği ve takdir edeceği bir konudur ki, sıradan bir zamanda söylenen söz o şartlar altında hakem tarafından hakaret olarak algılanabilir de... Bu değerlendirme tamamen hakemin takdiridir.

VAR’dan sonra çift subap!

Maçın hakemi Caner Ak takdirini yapmış, Kayode’nin ağzından dökülen sözleri, ‘saldırgan, hakaret edici ve küfürlü’ olarak kabul etmiş, kırmızı kartını göstermiştir. Disiplin Kurulu üyeleri masa başında kendilerini ‘hakem yerine koyarak’, hakemin kararını değiştirmişlerdir. ‘Bu ihlal kırmızı kartı değil, sarı kartı gerektirir!’ demişlerdir. Bundan böyle Disiplin Kurulumuz’dan gösterilmeyen kırmızı kart, verilmeyen penaltı olduğunda da düzeltmelerini bekliyoruz. Nasılsa bir kere hakemliğe soyundular, devamı gelsin! VAR’dan sonra çift subap olur!

Vida atıldı ve penaltı kararı verildi. Penaltı da doğru, kırmızı kart da... Vida’nın topla oynama şansı ve topla oynama niyeti yoktu. Dolayısıyla sarı kart olmazdı! Ancak penaltıdan hemen önce tacı kullanan Morais, tacı tek ayağının üzerinde kullandı. Taç yüzde 100 hatalı atılmıştı. Taç atışının Beşiktaş’a verilmesi gerekirdi. Dolayısıyla penaltı ve kırmızı kart hakem hatası sonucu meydana geldi. VAR protokolü gereği hatalı taç atışlarına VAR müdahale edemiyor... O yüzden müdahale olmadı. Elneny ve Kayode’nin kırmızı kartlarını değerlendirmeye gerek yok sanırım. Sokak döğüşünde olacak müdahaleler elbette kırmızı kart olur. Video başındaki Alper Ulusoy’un müdahalesi yerinde.

Sıkıntı büyük gözüküyor

Hakem için söylenecek çok şey var. Başarısız bir yönetim sergiledi. Bir penaltı veriyorsun ama pozisyon öncesi tacı hatalı atan Morais’i; 4.hakemin, yardımcı hakemin oradayken; pozisyon hemen önündeyken gözünden kaçırıyorsun. Bir sarı kart çıkartıyorsun ama VAR devreye giriyor: “Bir sarı yetmez” diyor! VAR’a gidip iki kırmızı kart çıkartıyorsun. Gazişehir’in 3. golüne ofsayt veriyorsun, gol nizami çıkıyor! Neresinden bakarsanız, bakın; sıkıntı büyük!

Dün akşamki maçın hakemi Ali Palabıyık, geçtiğimiz sezon yönettiği Fenerbahçe-Galatasaray maçı sonrası Galatasaraylılar’ın tepkisini çekmiş ve o günden itibaren Galatasaray maçı yönetememişti. Bu yüzden Palabıyık için zor geçmeye aday bir maçtı. Fakat beklenen olmadı ve onun için şanslı bir gece oldu. Kendisini zorlayacak pozisyonlarla karşılaşmadı. Çıkardığı sarı kartlarda yanılmadı, tutarlı davrandı. Aytaç’a Lemina’ya yaptığı faul sonrası sarı kart göstermesi gerekirdi, göstermedi.

Tek kart hatası var

Tek kart hatası bence buydu. Son dakikalarda Adem yerde kalınca penaltı bekledi ancak bence hakemin devam kararı doğruydu. Başka penaltı beklentileri de oldu ancak hakemin devam kararlarının doğru olduğunu düşünüyorum. Hajradinovic’in golünün ofsayt gerekçesiyle iptalinde de yardımcı hakem Serkan Olguncan yanılmadı.

Zekeriya Alp başkanlığındaki kuruldan ümitli olduğumu her platformda dile getirdim. Önemli işler yapıyorlar ve geleceğe yönelik yerinde adımlar atıyorlar. Ancak geleceği planlarken, günlük işleri fazla hafife alır gibi davranıyorlar. Özellikle atama konusunda çok hassas davranmadıklarını görüyorum. Bu durum başlarına iş açabilir. Bu haftanın atamalarına baktım... MHK yaptığı hatalardan ders mi çıkartmıyor ya da “Çivi çiviyi söker!” diye mi düşünüyor; pek karar veremedim.

Hayli tepki çektiler

Biliyorsunuz, Fatih Terim’in aldığı ceza, geçtiğimiz günlerin en çok tartışılan konusu oldu. Özellikle verilen cezanın miktarı ve cezanın açıklanma saati TFF ile Galatasaray’ın arasındaki ipleri bayağı gerdi. Böylesi gergin bir atmosferde Galatasaray ile Kasımpaşa karşılaşacak. Bana “Bu maça kim atanmaz?” diye sorsanız, “Ali Palabıyık atanmaz!” derdim. Bir önceki MHK’yı en çok yıpratan Fenerbahçe-Galatasaray derbisini Ali Palabıyık yönetmiş ve Galatasaraylıların hayli tepkisini çekmişti.

Kolayı zorlaştırıyor

TFF ile Galatasaray arasında gerginliğin zirveye tırmandığı bir ortamda Galatasaraylılar’ın karşısına Palabıyık’ı çıkartmak çok mantıklı bir hamle değil. Bu görevlendirmenin; gerginliği daha da arttırmaktan, Ali Palabıyık’ı baskı altına almaktan, kamuoyuna yeni bir malzeme vermekten, kolay geçecek bir maçı zorlaştırmaktan başka bir getirisi olmayacaktır. Öte yandan; sakatlığı sebebiyle ligin ilk 3 haftasında görev alamamış, Avrupa’da atletik testi başaramadığı için moral olarak geride olan Halis Özkahya’yı Fenerbahçe maçıyla lige başlatmak da bence diğer bir riskli atama olarak görünüyor.

Merkez Hakem Kurulu (MHK) tarafından uygulamaya alınan 2019-20 Sezonu Hakem Gelişim Programları kapsamında ikinci seminer gerçekleşti. Seminerde, Süper Lig’in ilk 2 haftasında yaşanan önemli pozisyonlar analiz edildi.

Disiplin uygulamaları (2. sarı kartlar ve sarı kart çizgisi), ceza sahası içindeki mücadeleler, elle oynamalar ve maç kontrolü konuları üzerine çalışmalar yapıldı. ‘VAR sisteminde yüksek müdahale çizgisi’ konusundaki çalışmalara devam edildi. Sistemin sadece ‘Açık ve Bariz Hata’ olan pozisyonlarda devreye girmesi gerektiği vurgulandı. Atak yapan takımın oyuncularının elle gol atması veya atak başlangıç fazında bilerek veya bilmeyerek (kaza ile oynama dahil) elle oynaması ve pozisyonun golle sonuçlanması durumunda, pozisyon artık yoruma açık kabul edilmediğinden (ele temas olması ve bunun VAR tarafından tespit edilmesi) gol iptali kararı, hakemin OFR (sahada inceleme) yapmadan, direk VAR’dan gelen bilgiyle verilecek.

Bu sayede iki önemli konuya açıklık getirildi.

İlki; daha önce benim de dile getirdiğim üzere; oyuncular, teknik ekip, yöneticiler ve yorumcular tarafından sürekli kullanılan: “En azından VAR’a gidip bir baksaydı!” diye kamuoyunda oluşan yanlış algıya bir kez daha dikkat çekmek istemiş. Bu sene VAR müdahale çizgisinin UEFA ve FIFA normlarına çekildiğini duyurmuş.

İkincisi; elle oynamalarla ilgili...

Sahanın neresinde olursa olsun, ele çarpan bir top ile bir atak başlar ve gider gol olursa, her şartta o gol VAR tarafından iptal edilecek. Yani hakemin, “Gördüm, çarpma var, oyna” dediği pozisyonun devamı gol olursa, az önce verdiği kararı hakem değiştirmek zorunda kalacak.

Bu iki hususla beraber, MHK bugüne kadar yaptıklarını ve yapmayı planladıklarını açıklamış. Koçluk sistemini hayata geçirmiş.

Dün gece her iki takım oyuncuları da tamamen futbola odaklandılar. Hakemle işleri olmadı ve bu durum hakem ekibinin işinin fazlasıyla kolaylaştırdı. Her ne kadar zor pozisyon yaşamamış olsa da hakem maç süresince çok dikkatliydi; düdüklerinde, kartlarında yanılmadı. Oyuncularının güvenini kazandı ve başarılı bir maç tamamladı. 34.dakikada Zanka ile Nwakaeme arasında yaşanan pozisyonda, Nwakaeme penaltı bekledi. Bence Zanka rakibini pozisyonunu bozmaya yetecek şekilde itmedi. Nwakaeme kendisini kolay yere bıraktı. Hakemin devam kararı doğruydu.

Uğurcan’a tahammül etti

Maçın 37.dakikasında Pereira’nın eline gelen topta Fenerbahçeliler penaltı beklediler. Top, Pereira’nın dizinden sekerek doğal konumda olan eline gelmişti. Hakemin devam kararı doğruydu. 62. dakikada Jailson-Ekuban pozisyonunda da Jailson’un rakibine penaltıyı gerektirecek bir müdahalesi yoktu. Aydınus’u eleştirebileceğim tek konu, Trabzonspor kalecisi Uğurcan’ın zaman geçirme çabalarına 80. dakikaya kadar tahammül etmesi oldu.

Maçın henüz 5. dakikasında ceza sahası içinde Lens rakibi Dimitrios tarafından omuz bölgesinden formasından tutularak düşürüldü. Yaşar Kemal Uğurlu ‘devam’ dedi ama karar penaltı olmalıydı. 68’de Ruiz rakibi Pauw’un çenesine dirseği ile vurdu. Rakibi gözeterek yaptığı bu harekette, şiddet ve acımasızlık vardı, Ruiz kırmızı kart görmeliydi. Maçın uzatmalarında N’koudou rakibinin bilekten üst bölgesine kramponunun vidalarıyla şiddetli şekilde bastı. Karar kırmızı kart olmalıydı, sarı çıktı. Aynı oyuncu 1 dakika sonra bu kez kaleci Gökhan’ın ayağına bastı. En azından bu pozisyonda 2. sarı kartla atılmalıydı, yine atılmadı.

Dün akşam oynanan maç, hakem ekibi açısından çok zor geçti. Kritik pozisyonlar çoğunluktaydı ve hakemlerin doğrularının yanında yanlış kararları da oldu. İlk sözümü Galatasaray’ın ofsayt gerekçesiyle iptal edilen iki golüyle ilgili söylemek istiyorum. Pozisyonlar günahı ve sevabıyla VAR’da oturan Volkan Bayarslan’ın sorumluluğunda. Ofsayt çizgileri “sıfır hata” ile ölçüm yapıyor ama verileri giren sonuçta insan... Futbol Oyun Kuralları’na göre top ayaktan çıktığı anda değil, topa temas anında ofsayt çizgileri çizilmeli. Görüntülere göre sanki pozisyon bir kare sonra durdurulmuş. Bir kare önce durdurulsa, sonuç farklı çıkar mıydı, bilemiyorum.

Mariano’ya ikinci sarı gereksiz

63. dakikada VAR müdahalesi sonucu Galatasaray lehine verilen penaltı doğru. Abdennour’un kolları omuz hizasının üzerine kadar kalkmıştı. Aynı zamanda kafa ile atılan şutu eliyle önlemek sarı kartı gerektirir. Hakemin 2. sarısı doğru. İkinci sarı kartlar; net, tartışmasız ve herkes tarafından kabul edilebilir olmalıdır. 73’de Henrique’nin Mariano’ya bence ikinci sarı kartı gerektirir sertlikte bir müdahalesi yoktu.

Umut’un atılması doğru

90’da Emre Mor’un kartı da çok kolay çıktı. Bana göre 2.sarı kartı Emre’nin tepkisinden dolayı gösterildi ama tepkisi de tolere edilebilecek düzeydeydi. Kayserispor 2. golünde faul olmadığı fikrindeyim. Evet, bir müdahale var ama bu faulü gerektirecek kadar bir müdahale değil. Ben gol kararının doğru olduğunu düşünüyorum. 95’de Umut Bulut’un atılması da doğruydu.