Maçın 31. dakikasında Gassama, Feghouli’ye yaptığı faul sonrası sarı kart gördü. Kart doğru olmasına rağmen, Gassama kartı beğenmedi ve üst üste ‘TV’ işareti yaparak hakemin VAR’dan yardım alması ısrarında bulundu. Burada iki söz söylemek istiyorum. Bir, Süper Lig’de futbol oynayan bir futbolcunun sarı kart pozisyonu için VAR işareti yapması çok acı. Henüz VAR’ın temel prensibini öğrenememiş. İki; bir oyuncu açık, ısrarlı ve abartılı şekilde ‘TV’ işareti yaparsa, sarı kartla verilmelidir. O yüzden, Gassama’nın bu pozisyonda ikinci sarı karttan atılması doğru olurdu.

Penaltı kararı doğruydu

54’te ise Jerome’nin kafa vuruşunda top Maicon’un elinden dönünce, Yıldırım VAR yardımıyla penaltı düdüğünü çaldı. Maicon kafaya yükselirken tabii ki kollarını da açacak. Ancak sonrasında topun geçmesini önlemek için elini indirmediğini ve elinin topla temasını bilinçli sağladığını düşünüyorum. Pozisyon bence penaltı... Burada eksik kalan, kaleye atılan şutun elle önlemesi sonucu Maicon’a gösterilmesi unutulan sarı karttı.

Bu hafta 4 kulüp birden hakemlerle ilgili açıklama yaptı. Yapılan açıklamaların özneleri; Meler, Çakır ve Göçek...

Haklılar/değiller konusuna girmeden bazı bilgiler aktarmak istiyorum.

Hakemimiz Hüseyin Göçek, 25 Şubat’ta Doha’da yapılacak olan FIFA 2022 Dünya Kupası aday hakemler seminerine VAR kategorisinde katılacak. Önümüzdeki süreçte FIFA’nın turnuvalarında ve 2022 Dünya Kupası’nda video başında görev yapacak.

UEFA’nın havuzundalar

UEFA, Portekiz ve İspanya’da seminer yapacak. Cüneyt Çakır’la birlikte Hüseyin Göçek, Halis Özkahya ve Barış Şimşek de UEFA’nın VAR eğitimlerine dâhil olacak. Çakır Şampiyonlar Ligi maçlarında bu ekiple görev yapacak. VAR sisteminin devreye girmesiyle, Şampiyonlar Ligi’nde İlave Yardımcı Hakem uygulaması olmayacak. Göçek, Şimşek ve Özkahya UEFA VAR havuzunda yer alacak. Halil Umut Meler, UEFA Hakem Kurulu’nun gözdesi durumunda. Türkiye’nin Avrupa’daki 2 numarası olacak.

Bahsi geçen isimler açısından Avrupa’da hal böyle... Ama Türkiye’de bu isimler hedef tahtasında.

Hakem hatalarını isimler üzerinden tartışıyoruz. Deniz Ateş Bitnel’in hakemlikten el çektirilmesi; İlker Meral’in, İlker Coşkun’un, Süleyman Abay’ın, Çağatay Şahan’ın Süper Lig maçlarından uzaklaştırılması, kanayan yaraya merhem olmadı.

İsim üzerinden yürütülen tartışmalar, asıl sorumlular için kalkan oldu.

İcraatın başında Namoğlu var... Eğitimi veren, aksaklıkları çözmekle görevli olan, hakemleri maça atayan o... Bir aksilik varsa, hesabı önce o vermeli. Somut ve anlaşılır bir hesap...

Suçlu Tokat mı olacak!

Kupa maçları hakemleri açıklandı. Haftalardır hakem olarak görev verilmeyen, neden görev verilmediği bilinmeyen, bu sezon Süper Lig’de 1 kez, 1. Lig’de 2 kez görev verilen; kupada 2. Lig takımlarıyla Süper Lig takımlarının oynadığı, kimsenin sonucunu merak etmediği maçlara atanan Serkan Tokat; Fenerbahçe-Ümraniye maçına atanmış!

Hakem kötü maç yönetecek olursa (Umarım Tokat başarıyla maçın altından kalkar), suçlu Serkan Tokat mı olacak?

Skrtel’in çekildiği pozisyonda, Cüneyt hoca kornere izin vermediğinden, penaltıdan bahsedemeyiz. Bursa’nın golü öncesinde Valbuena’nın faul pozisyonu göreceli, ofsayt için ise ‘şeklen ofsayt’ diyebiliriz, ama karar doğru.

Maç süresi boyunca hakeme fazla iş düşmemişti. 11. dakikada korner vuruşunda Bursalı oyuncu, Skrtel’i çekerek düşürüyor. Fotoğrafa baktığımız zaman net bir penaltı. Ancak Cüneyt Çakır, korner vuruşuna izin vermediğini söylüyor. Neden izin vermediğini de görüntülerden anlamamız mümkün değil. Bu nedenle penaltıdan bahsedemeyiz.

Faul pozisyonu göreceli

Ne olduysa maçın sonlarında oldu. Bursaspor’un beraberlik golü öncesi; faul ve sonrasında ofsayt tartışması maça damga vurdu. Faul pozisyonuyla başlayalım... Valbuena topu kurtarmak isterken, Bursalı oyuncu ile girdiği mücadelede yerde kalıyor. Tartışmaya her yönüyle açık; sana göre/bana göre olarak değerlendirilecek bir pozisyon bu. Ben pozisyonu dikkatli izlediğimde Bursalı oyuncunun sol diziyle topla oynadığını görüyorum. Ayrıca ayakları yerde ve bana göre faulü gerektirecek bir hamlesi yok. Devam kararı doğru.

‘Şeklen’ ofsayt, ama...

Ofsayt tartışmalarına gelirsek... Aytaç topa kafa vurduğu sırada Ertuğrul ‘şeklen’ ofsayt pozisyonunda. Pozisyonu çözebilmek için 3 kritik soru var: Bir, Aytaç topa kafa vurduğunda; kaleci Volkan; topu ve gideceği yeri rahatlıkla görüyor mu? İki, ofsayt pozisyonundaki Ertuğrul, kalecinin dikkatini dağıtacak herhangi bir jest, mimik ya da harekette bulunuyor mu? Üç, Ertuğrul orada olmasa, kalecinin o golü kurtarma ihtimali artıyor mu?

En doğru karar buydu

Bence ilk sorunun cevabı ‘evet’ ve diğer ikisinin cevabı ‘hayır’. Dolayısıyla burada ofsayttan söz etmemiz mümkün değil. Bu sorulara ‘Futbol ne bekliyor?’ sorusunu da ekleyebiliriz... Gol kararı, verilecek en doğru karardı ve bence hakemler yanılmadılar.

Akhisar, Süper Lig Statüsü’ne aykırı şekilde isim listesine 13 yabancı oyuncu yazdı. Bu ihlalleri tarif eden, Futbol Müsabaka Talimatı’nın ilgili maddesine göre de “Hükmen Mağlubiyet” kararı kaçınılmaz! Ancak Akhisarspor Başkanı Sayın Hüseyin Eryüksel ve birçok kişinin düşündüğünün aksine; cezalandırma için Beşiktaş’ın müracaatına ihtiyaç yok. Müsabaka Talimatı’nın 23. maddesinde, müsabakaların sonucu tescil edilene kadar, herhangi bir usule aykırı işlem tespit edildiği anda federasyonun gerekli adımları atacağı açıkça belirtiliyor. 2017’de oynanan Adanaspor- Kasımpaşa maçında da aynı gerekçe ile Kasımpaşa, “Hükmen Mağlup” sayılırken, Adanaspor’un herhangi bir müracaatı olmamıştı.

Tahkim yolu açık

Dolayısıyla, Beşiktaş’ın müracaatı beklenmeden, TFF Disiplin Müfettişleri, bu ihlali Hukuk Müşavirliği’ne iletecek ve Hukuk Müşavirliği Akhisarspor’u; hükmen mağlubiyet ve para cezasına çarptırılmak üzere, 1 hafta içerisinde, Disiplin Kurulu’na sevk edecektir. Hükmen mağlubiyet kararı, Disiplin Kurulu tarafından verilecek, kararı haksız bulan taraf için tabi ki Tahkim yolu da açık olacaktır.

Cikalleshi’nin golü iptal

Verilen karar sonrası, maçta gösterilen kartlar geçerliliğini korurken, Akhisarspor’un Cikalleshi ile attığı gol geçersiz sayılarak, TFF resmi sitesinde yayınlanan maç bilgilerinden de silinecektir.

Bir öneri...

Takımlar, maçtan önce TFF tarafından kendilerine verilen şifre ile TFF veri tabanına maç kadrolarını giriyorlar. Yani kamuoyunun maçtan önce TFF sitesinden aldıkları kadrolar, kulüpler tarafından giriliyor. Statüye aykırı sayıda yabancı oyuncu girildiğinde uyarı veren bir altyapının oluşturulması, TFF bilişim görevlileri için çok zor bir iş olmasa gerek...

Futbol Müsabaka Talimatı’nda, ‘İsim listesinde yabancı uyruklu futbolcuların belirlenmiş sayıdan fazla olması durumunda hükmen mağlubiyet kararı verilir’ maddesi var. TFF Hukuk Müşavirliği Akhisar’ı, talimata aykırı hareketten Disiplin Kurulu’na sevk edecektir. Disiplin Kuruluda 3-0 hükmen mağlubiyet ve para cezası verecektir. Süper Lig Statüsü’ne göre 21 kişilik isim listesinde, 9 oyuncunun Türkiye A milli Futbol Takımında oynama uygunluğu olması gerekir. Diğer bir deyişle: Bir takımın listesinde en fazla 12 yabancı oyuncu yer alabilir. Akhisarspor’un listesinde ise 13 yabancı oyuncu vardı. Futbol Müsabaka Talimatı’nda: “İsim listesinde yabancı uyruklu futbolcuların belirlenmiş sayıdan fazla olması durumunda hükmen mağlubiyet kararı verilir” ifadesi vardır. Bu sebeple; TFF Hukuk Müşavirliği Akhisarspor’u, “talimatlara aykırı hareketten” Disiplin Kurulu’na sevk edecektir. Disiplin Kurulu da hükmen mağlubiyet kararıyla birlikte, Akhisarspor’a para cezası verilecektir.

Kartlar geçerli

Maçta görülen sarı kartlar geçerliliğini koruyacak, Akhisarspor’un attığı gol ise iptal edilecektir. 3-0 hükmen mağlubiyete hükmedilecektir. 2016-2017 sezonunda oynanan Adanaspor-Kasımpaşa maçı 2-0 Adanaspor’un galibiyetiyle sonuçlanmıştı. O maçta, Hukuk Müşavirliği Kasımpaşa’nın yabancı kuralını ihlal ettiği gerekçesiyle, Kasımpaşa’yı Disiplin Kurulu’na sevk etti ve Kasımpaşa 3-0 hükmen yenik sayıldı. Maçta 4 sarı kart vardı ve galip gelen takım için de mağlup olan takım içinde sarı kartlar geçerli sayıldı.

İlk yarı oynanan 153 maçın, 65’inde hakem kararına Video Yardımcı Hakem tarafından en az bir kez müdahale edildi. 65 maçta toplam 97 müdahale gerçekleşti. Müdahalelerin 4’ü, maç bitiminden sonraydı. Dolayısıyla oyunu kesintiye uğratan müdahale sayısı 93 oldu. Bu 93 müdahalede; oyunun durmasından incelemenin tamamlanarak hakemin kararını açıklamasına kadar geçen süre; her bir karar için ortalama 122 saniye geçti. Hakemin kararını açıklamasının ardından, itirazlar ve oyunun başlaması için yapılan hazırlıklar ise ilaveten her bir kararda ortalama 45 saniye oyunu soğuttu.

Bir de kontrol var

Sonuç olarak; VAR müdahalesinin olduğu pozisyonlarda oyunun durmasından itibaren, başladığı ana kadar kaybolan süre, bütün maçlarda toplam 259 dakika (karar başı 2 dakika 47 saniye) olarak gerçekleşti. İlk yarı boyunca kaybolan bu 259 dakika, sadece hakem kararına müdahale edilen pozisyonlarda kaybolan süreyi ifade ediyor. Oyun içerisinde hakemin kararların kontrol edildiği, karara müdahale olmasa bile, kontrol yapıldığı için hakemin oyunu başlatmayarak Riva ’dan onay beklediği süreler bu hesaba dâhil değildir.

Bir maçta 10 dakika...

Bir maçta en çok müdahale (3’er kez); Kasımpaşa-Beşiktaş (kaybolan süre: 450 saniye), Beşiktaş-Galatasaray (381 saniye), Göztepe-Malatyaspor (343 saniye) maçlarında gerçekleşmiştir. VAR sebebiyle en çok duraklamanın yaşandığı maç, neredeyse 10 dakikaya yakın duraklayan Erzurumspor-Kayserispor (9 dakika 38 saniye) maçı olmuştur.

Rekor 27 saniye

Erzurumspor-Kayserispor maçının 32. dakikasında hakemin, kargaşa anıyla ilgili monitör incelemesini yapıp kararını açıklaması 306 saniye sürdü. Bu süre ilk yarı boyunca karar verilene kadar geçen en uzun süreydi. Maç tekrar başladığında kaybolan süre tam 6 dakikayı bulmuştu. Trabzonspor-Kasımpaşa maçında; Burak’ın düşürülmesine hakem önce penaltı düdüğü çaldı. VAR, hakeme pozisyonun ceza sahası dışında olduğunu bildirdi ve hakem penaltıyı iptal etti. Bu karar mekanizması 27 saniyede tamamlandı. İlk yarıda en seri karar verilen pozisyon bu oldu.

Devre arasında FIFA kokardı takacak ve artık ülkemizi uluslararası arenada temsil edecek olan Ümit Öztürk, dün akşam başarılı bir maç yönetti. Cebinden 6 kere sarı kartını çıkarttı. Tamamında haklıydı. Bu 6 sarı karttan 2’sini Fenerbahçe’den Neustadter’e gösterdi. İki sarı kart, dolayısıyla çıkan kırmızı kartı Neustadter fazlasıyla hak etti. 11. dakikada Cissokho, Mehmet Ekici ile olan mücadelesinde; yere düşen Ekici’nin baldırına bastı. Pozisyonda kötü niyet unsuru, acımasızlık, şiddet ve yaralayıcı bir müdahale yoktu. Yani kırmızı kartın koşulları oluşmamıştı. Bu pozisyonda sarı kart yeterliydi ancak Öztürk sarı kartını göstermedi. Maçtaki tek hatası belki de bu göstermediği sarı karttı.

Dün akşam yine VAR mesaisi vardı. “Maçın kazananını VAR belirledi” de diyebiliriz. 18’de Uğur, Belhanda’nın ayağına bastı. Meler ‘devam’ deyince devreye VAR girdi ve doğru bir penaltı kararı verildi. 51’de Onyekuru’nun ofsayt gerekçesiyle verilmeyen golünde de VAR devredeydi. Yine doğru bir müdahalede bulundu. Golde ofsayt yoktu. VAR’ın bu iki kritik müdahalesi olmasaydı, Galatasaray’ın galibiyeti tehlikeye düşebilirdi. 38’de Douglas-Fernando mücadelesinde, Fernando çok masum değil. Hakem penaltı verse daha doğru olurdu. Devam kararını da çok fazla eleştirmem. Sana göre/bana göre bir pozisyon olduğu için de VAR devreye girmedi. 23’te Galatasaray’ın 2. golünün geldiği korner öncesi karar hatalı. Top auta çıkmış görünüyor.