Rıdvan Yılmaz bize ne anlatıyor?

Son günlerde Beşiktaş’ın genç savunma oyuncusu Rıdvan Yılmaz’ın yurtdışına transferi söz konusu. Bu transfer gerçekleşirse, Avrupa ölçülerine göre düşük bir parasal bedel karşılığında takım değiştirecek Rıdvan Yılmaz. Avrupalıların onun için önerdikleri para Rıdvan’ın tam ederi değildir. Onlar bu parayı Rıdvan’ın gelişebilme olasılığına veriyorlar. Bekledikleri gelişmeyi gösteremezse başkaları gibi o da geri döner.

Peki, biz neden iyi oyuncu yetiştiremiyoruz da, onlar yetişme ihtimaline bile para yatırıyorlar. Türkiye’de sporun özelde futbolun gelişmesi için bir beklenti ya da toplumsal bir itici güç olmaması. Bir zamanlar vardı, günümüzde neden yok?

Diyelim ki İstanbul artık tek başına kalabalık bir ülke oldu. Bu yüzden gökdelenlerin tepesinden başka tüneyecek düz alan bulunamıyor. Peki, genetik haritası geniş olan eski futbolcu fabrikaları Bursa, Sakarya ve Kocaeli’ne ne oldu? Sorun bireysel ya da kulüplerle ilgili değil, toplumsaldır, kültüreldir.

Gelişmeye açık toplumların özyapısı

Gelişmeye inanan ve bunu toplumsal itici güç olarak gören toplumlar ya da ülkeler kendi kaderlerini ve kültürlerini şekillendirmeye inanırlar. İlerlemeye direnen toplumlar ise yazgısına razı olur. İlerlemeye yatkın kültürlerdeki insanlar refahın insan yaratıcılığının ürünü olduğunu ve artırabilineceğini kabul ederler.

İlerlemeye, gelişmeye yatkın kültürlerdeki insanlar çalışmak için yaşarlar. İlerlemeye direnen kültürlerdeki insanlar yaşamak için çalışırlar. İlerlemeye ve gelişmeye yatkın kültürlerdeki insanlar başka değerleri paylaşırlar. Daha rekabetçidirler, daha iyimserdirler; düzen, intizam ve dakikliğe önem verirler, eğitimi el üstünde tutarlar.

Ailelerini düşmanca bir dünyada sığınılacak bir kale olarak görmezler; bunun yerine daha geniş bir topluma açılan bir geçit olarak görürler. Varsa eksiklik, kusur ya da suç bunu içselleştirirler ve olan bitenden kendilerini sorumlu tutarlar. Suçu dışsallaştırıp kabahati başkalarında aramazlar.

Biz top oyuncusu onlar uzman futbolcu ister

Şimdi Rıdvan Yılmaz gelişmeyi ve ilerlemeyi bir yaşam biçimi olarak belirleyen insanların yaşadığı toplumlara geçiş yapma dönemindedir. Böyle bir topluma ve takıma gidildiğinde uzmanlaşma ile karşı karşıyasınızdır. Uzmanlaşmak içsel bağlar kurmakla ilgilidir. Böylece küçük bilgi parçacıkları büyük bilgi ağlarına dönüşür. Öğrenmek ve öğretmek salt bilgi toplamak değildir; bilgi parçacıkları arasındaki ilişkileri içselleştirmektir.

Bu içselleştirme dönemi ne kadar kısa olursa Rıdvan Yılmaz’ın, futbolun başka bir evresine geçmesi de o kadar kolay olur. Futbolun pratik dilinde buna “uyum dönemi” denilse de bilimin derin dilinde “biyo-feed back denilmektedir.