Pas oyunu hücum taktiği midir?

Liverpool, İngiltere’nin ortalama takımlarından biri iken Bill Shankly tarafından Avrupa’nın devlerinden biri haline getirildi. Espiri ve alay etme yeteneğinin sınırı olmayan Shankly’in sözleri ilk söylendiği zaman pek anlaşılmadı ama zaman geçtikçe neredeyse atasözü haline geldi söyledikleri. Bir keresinde genç Cruyuff’un eşliğinde 5-0 kazanan Ajax için “bugüne kadar gördüğüm en defansif takım” demişti. Söyledikleri çoğunluk tarafından Shankly’in espirilerinden biri olarak algılandı. Ancak onun asıl amacı pas oyununun defasnsif bir yanı olduğunu vurgulamaktı.

Cruyff’a göre ise topa sahip olmanın hem hücum hem de savunma yanları vardı. 1970’li yılların ortalarında Hollanda’nın İngiltere’yi Wembley’de 2-0 yenerken genç Cruyff orta alanı bir kez bile geçmeden kendi alanında pas oyunuyla takımını yönetmiştir. Maçtan sonra “ top sizde olmazsa yenemezsiniz” demiş, kısa bir süre sonra ise “top bizde olursa gol atamazlar” diyerek pas oyununun iki yanına dikkat çekmişti. Hiç kuşku yok ki, Cruyff’un bu sözleri takımların daha fazla isabetli pas yaparak, daha az top kaybederek ve daha fazla pas fırsatı yaratarak daha fazla gol atabileceklerine, buna karşılık daha da az gol yiyebileceklerini teorileştirmişti.

Cruyuff’ın bu görüşünün doğru olup olmadığı İngiltere Ligi’nde yapılan 1140 maç analiz edilerek sonuca bağlandı. Gerçekten de rakipten topu saklama konusunda iyi olan takımlar daha fazla şut çekip daha fazla gol atıyorlar. Savunmada ise rakiplerine daha az şut şansı verdikleri için daha az gol yiyorlar. İngiltere Ligi’nde üç sezon üst üste oynanan maçlar sonuçta Cruyff’un sözlerini doğrulamıştır. Henüz futbolunun başlarındayken böylesine bir tespiti bugüne değin hiçbir futbolcu yapamamıştır.

Elde edilen bir başka bulgu ise topa sahip olmaya dayalı futbolun başarıya giden yolda bir strateji olarak kabul edilmesi gerektiğidir. Başarılı takımlar başarısızlara göre topa daha fazla dokunuyorlar. Başarılı takımlar rakip kaleye pas oyunuyla ve ortadan ataklar yaparken başarısızlar hücumda kanatları kullanıyorlar. Belli ki, pas oyununu yetkinleştiremeyen takımlar kanatlardan giderek karambol futbolundan sonuç almayı umuyorlar. Ayrıca başarısız takımlar futbol alanının her iki yarısında da fazla top kaybediyorlar.

Zayıf takımlar kanatlardan oynayarak rakip kale önünde karmaşık durumlara bel bağlarken başarılı takımlar, verimli paslaşma becerisi ile “karmaşık durumları basitleştirebilme” yetisi ile sonca gidebiliyorlar. Düz mantık ile bakıldığında bile maç içerisinde yaptığı pas sayısı ile o takımın paslaşma becerisi arasında doğrudan bir ilişki olması gerekir. Asıl sorun pasa dayalı futbolun çok çalışmak, çok tekrar etmek ve dolayısıyla sabır ile olan ilişkisidir. Topa sahip olmaya dayalı pas oyunu 21. yüzyılın modasıdır ve kazanmak için uygulanan bir stratejidir.