Serebral palsi nedir? Serebral palsi nedenleri ve belirtileri nelerdir? Serebral palsi iyileşebilir mi, tedavisi nedir?

Serebral palsi, bebeğin doğduğu dönemle beş yaş arası meydana gelen beyin hasarıdır. Bu hasar derecesine ve bulunduğu yere göre etkileri değişir. Genel olarak hareket bozuklukları ve kaslarda meydana gelen spastisite ile kendini belli eden bir hastalıktır.

Serebral palsi nedir?

Beyin felci olarak da bilinen Serebral palsi kasları, hareketleri ve motor becerilerini etkileyen bir hastalıktır. Vücudun koordineli bir biçimde hareket etme kabiliyetini engellemektedir. Yeme, konuşma, solunum, mesane ve bağırsağı kontrol edememe gibi motor becerileri ve kasları içeren öteki fonksiyonları da etkileyebilir.

Serebral palsi aynı zamanda işitme, görme ve dokunma gibi duyularda da problem oluşturur. Hastalık olarak tabir edilse de aslında beyinde kas hareketlerini kontrol eden kısmın hasarlı olması anlamına gelmektedir.

Serebral palsi nedenleri nelerdir?

Serebral palsiye pek çok farklı beyin malformasyonu ya da hasarı neden olabilir. Kimi zaman birden fazla sebepten kaynaklanabilir. Vakaların kadarı doğumdan kısa süre sonra ortaya çıkan sorunlardan kaynaklanır. Sebebi ise doğum sırasında gerçekleşen enfeksiyonlar, beyin travması ve oksijen eksikliğidir.

Hamilelik döneminde geçirilen toksoplazma, zika virüsü, kızamıkçık ya da sitomegalovirüs enfeksiyonları da çoğu kez serebral palsiye neden olur. Diğer yandan gen bozuklukları da serebral palsiye yol açabilmektedir. Erken doğan bebekler bu hasara daha açıktır. Çünkü erken doğan bir bebeğin kan damarları tam gelişmemiştir. Bu yüzden kolayca kanayarak hasar oluşumuna zemin hazırlar.

Sağlıklı doğan bir bebeğin ilerideki hayatında görülen ağır sepsis, yaralanmalar, menenjit ya da ciddi dehidrasyon gibi problemlerde beyne hasar verebilir. Daha sonrasında ise beyin felcine neden olabilir. Ayrıca yine bebeklik döneminde yaşanan düşme ya da sarsılma gibi travmalarda serebral palsiye semin hazırlar.

Serebral palsi belirtileri nelerdir?

Serebral palsi şiddetine göre geniş bir skalaya sahiptir. Yani kişiden kişiye değişim göstermektedir. Kimi oturmak ya da yürümek gibi zorluklar yaşarken, kimi kavramak ya da nefes almak gibi farklı problemler yaşayabilir. Diğer yandan belirtiler bazen çok şiddetliyken bazen hafifleyebilir. Beyni etkileyen kısma bağlı olarak da değişmektedir. Fakat en sık görülen belirtiler;

Bebeğin tek başına oturmaya çalışması, yuvarlanması ya da sürünmesi gibi motor becerilerinin gelişimi gecikir,

Kaslarında aşırı sertleşme ya da gevşeklik görülebilir,

Konuşma da gecikme ve konuşma zorluğu,

Yine kaslarda sertleşmeler ve abartılı refleksler,

Kas koordinasyonu zayıflığı,

İstemsiz hareketler ve titremeler,

Sürekli olarak düşme,

Yutma sorunları,

Nesneleri aynı elle kavrama, diğer manasıyla vücudun sadece bir bölümünü kullanmak,

Nöbet geçirme,

Zihinsel yetersizlik ve körlük gibi problemlerle kendini göstermektedir.

Serebral palsi tipleri nelerdir?

Beynin farklı kısımlarını etkileyen çeşitli Serebral palsi tipleri vardır. Bu tipler beş farklı şekilde kendini göstermektedir. Her Serebral palsi tipi değişik hareket bozukluklarına sebebiyet verir.

Spastik serebral palsi: En yaygın serebral palsi tipi olarak bilinmektedir. Kasların abartılı refleksler göstermesi, sertleşmesi ve hareketlerde görülen bozukluklar Spastik serebral palsi belirtileridir. Yürürken dizleri bükmek, bacaklarda görülen farklı hareketler, kasların güçsüzlüğü ve son safhada felç de Spastik serebral palsi tipine girmektedir.

Atenoid serebral palsi: Bu tipte görülen en belirgin durum vücut hareketlerini kontrol etmekte zorlananlardır. Kolların, bacakların ve ellerin istemsiz hareketleri, kimi zaman yüzde ve dilde istemsiz hareketler, yürümede, oturmada ya da kalkmaya çalışmada yaşanan problemler ve konuşmanın gecikmesi Atenoid serebral palsi belirtileri arasında yer alır.

Hipotonik serebral palsi: Kas tonusunun azalması ile aşırı gevşek kaslara sahip olmak, kollarda ve bacaklarda sarkıklık, baş kontrolü yetersizliği, nefes almakta zorlanmak gibi problemlerr görülmektedir. Ayrıca konuşma zorluğu, yürümelerde anormallikler ve reflekslerin zayıf olması da Hipotonik serebral palsi belirtilerindendir.

Ataksik serebral palsi: Dengede duramama, derinlik algısının olmaması, istemsiz kas hareketlerinden kaynaklı sakarlık, düzensiz hareketler, nesneleri kavrayamamak ya da yazamamak gibi belirtilerde Ataksik serebral palsi tipidir.

Karışık tip: Farklı çeşitlerde yaşanan serebral palsi belirtilerinin bir arada görülmesi durumudur.

Serebral palsi iyileşebilir mi? Serebral palsi tedavisi nedir?

Beyinde görülen bu hasarın kesin bir tedavisi yoktur. Fakat farklı uzmanlık alanları ile kabiliyetler kazandırılabilir. Mutlaka bir çocuk doktoruna gidilmesi gerekmektedir. Diğer yandan doktor Serebral palsi tipini belirledikten sonra farklı uzmanlardan destek almanızı isteyecektir. Diğer yandan fizik tedavi ya da botoks tedavisi ile bazı sorunlar ortadan kalkacaktır.