Karbonhidrat nedir? Karbonhidratların görevleri, çeşitleri nelerdir? Karbonhidrat içeren besinler, yiyecekler

Beslenmemizde önemli bir yere sahip olan karbonhidrat günlük enerjimizin yüzde elliden fazlasını oluşturan besin gruplarıdır. Doğada genellikle büyük ve kütlesel moleküller halinde bulunan karbonhidratlar, vücudumuza giren çeşitli gıdaların enziminde de kullanılmaktadır. Kendi içerisinde seçeneklere ayrılan bu gıdalar az ya da çok değil kararında tüketildiği takdirde sağlıklı beslenmelerin ön koşulunu oluşturuyor.

Karbonhidratlar nelerdir?

Araştırmalar ve incelemeler sonucunda karbonhidratlar nelerdir sorusunun üç ana gruba ayrılmış çeşitleri bulunmaktadır. Her birinin yapısı ve görevleri farklı olup üçünün de eser miktarda insan sağlığına faydaları mevcuttur.

1- Monosakkaritler: Başta meyve şekeri olan fruktozlar olmak üzere birçok farklı bileşende yer alan karbonhidrat çeşitleri monosakkaritler adı ile biliniyor.

2- Disakkatitler: İki adet monosakkarit birbirine bağlanması sonucu meydana gelir. Süt ve çay şekerleri dışında maltoz adı verilen arpa şekerlerinde de yüksek oranda bulunur.

3- Polisakkaritler: İkiden fazla monosakkaritin bir araya gelmesiyle oluşan karbonhidrat çeşitleridir. Son derece büyük olan molekülleri yapılarında barındırır. Özellikle nişasta türü gıdalarda polisakkarit yapılarına rastlanmaktadır .

Karbonhidrat içeren besinler

1- Ekmek çeşitleri: En düşük kalorili ekmeklerde dahi eser miktarda bu maddeler bulunuyor. En çok ise buğday ekmeklerinde mevcuttur. Ekmekler az tüketildiği takdirde vücudun ihtiyaç duyduğu kadar karbonhidrat temin edilebilir. Ancak çok tüketildiği takdirde başta obezite olmak üzere birçok hastalığa doğrudan ya da dolaylı olarak neden olabilir.

2- Patates ve havuç: Hem tatlı hem de normal patates türlerinde bulunan karbonhidratlar kızartma yerine haşlanma yöntemiyle pişirildikleri takdirde son derece faydalı olmaktadır. Göz ve beyin sağlığına çok iyi gelen havuç sebzelerinde de insan sağlığına son derece iyi gelen proteinler ve karbonhidratlar mevcuttur.

3- Çikolata ve şeker: Bitter de dahil olmak üzere her çeşit çikolata karbonhidrat içeren besinler listesinde yer almaktadır. Ancak bitterde daha çok kakao mevcut olduğundan sağlıklı tüketimler için idealdir. Bununla birlikte tüm sütlü ve şerbetli tatlılarda da bu madde yüksek oranda yer almaktadır. Kilo problemleriyle uğraşan, kalp ve damar hastalıkları bulunan kişiler özellikle şerbetli tatlılardan uzak durması gerekmektedir. Sütlü tatlılar çok daha az oranda karbonhidrat içerdiğinden beslenme uzmanları ve doktorlar tarafından öneriliyor. Ancak sütlü tatlılar da haftada en fazla iki gün tüketilmelidir.

4- Baklagiller: Başta kuru fasulye ve nohut olmak üzere baklagiller karbonhidrat besinler grubunda yer alan diğer gıdalardır. Patates ve nişastalı gıdalara oranla çok daha sağlıklı tüketimler için ideal kabul edilen besin çeşitleridir. Aynı zamanda börülce ve bakla da bu grupta yer alıyor.

5- Süt ve yoğurtlar: Sadece yağlı değil yağsız sütlerin tamamında da karbonhidrat maddesi bulunmaktadır. Bununla birlikte meyveli yoğurtlar normal yoğurtlara oranla üç kat daha fazla karbonhidrat içeriyor.

Karbonhidratların görevleri

1- Vücuttaki su kaybını önlemek: Suyun vücut içerisinde tutulmasını sağlamak karbonhidratların görevleri arasında yer alıyor. Aynı zamanda elektrolitlerin tutulmasını sağlayarak kişilerin çok daha sağlıklı ve enerjik olmalarını da sağlamaktadır. Yeteri kadar karbonhidrat tüketilmediği takdirde vücut su kaybına uğramakta, bu da birçok sağlık sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

2- Enerji ihtiyacını karşılamak: Diğer vitamin ve proteinlerle karşılandığında enerji sağlaması bakımından karbonhidratlar son derece kritik bir öneme sahiptir. Ortalama olarak bir gram oranındaki karbonhidrat dört kalori içermektedir.

3- Protein ihtiyacını azaltmak: Eğer yeteri kadar karbonhidrat alınmazsa proteinler enerji için kullanılmaya başlar. Bu sebeple doğru miktarda vücuda alınan karbonhidratlar proteinlerin enerji için harcamasına engel olur.

Bağırsak hareketlerini de olumlu olarak etkileyen karbonhidratlar vücudun düzenli olarak çalışmasını da sağlamaktadır.