Vajinal mantar nedir, neden oluşur? Vajinal mantar belirtileri nelerdir, teşhisi ve tedavisi nasıl yapılır?

Genel olarak Kandidiyazis olarak bilinmekte olan vajinal mantar enfeksiyonu, pek çok sayıda kadında yaygın olarak görülmekte olan bir sağlık sorunudur. Genelde normal şartlarda vajinal florada bir takım bakteri ve ya mantar hücreleri bulunmaktadır. Ancak bakteri ve ya mantar dengesi değiştiği zaman kandida adı verilen bu maya türündeki mantar hücresi çoğalabilir. Bu durum ile kandidiyazis denilen vajinal bölgede akıntı, şiddetli kaşıntı, şişme ve tahriş ile seyreden vajinal mantar enfeksiyonları ortaya çıkmaktadır.

Vajinal mantar nedir?

Günümüzde vajina ve çevresinde yer alan vulva ismi verilen dokularda akıntı, tahriş ve ya aşırı kaşıntıya sebep olan yaygın enfeksiyona vanijal mantar enfeksiyonu denilmektedir. Vajinal kandidiyazis adı da verilen bu rahatsızlık, toplumda yer alan kadınların yaklaşık olarak %75'ini en az bir kere etkilemektedir. Vajinal mantar enfeksiyonu, cinsel yol ile bulaşan bir enfeksiyon olarak da kabul edilmez. Bunun nedeni cinsel yol ile yayılabilmesinin yanı sora cinsel olarak aktif olmayan bazı kadınlarda daha da sık olarak görülmektedir. Buna ek olarak düzenli cinsel aktivite yapılması vajinal mantar enfeksiyonları riskini artırabilir.

Vajinal mantar neden oluşur?

Vajinal mantar enfeksiyonlarına neden olan kandida, bu bölgede doğal olarak yer alan mikroorganizma olmaktadır. Vajinal florada yer alan lactobacillus bakterileri kandida sayılarını kontrol altında tutar. Ancak vücutta, bu yararlı olan bakterilerin sayısını azaltan ve ya etkili olarak çalışmasını engelleyen dengesizlik olur ise kandida sayısı arttırıp enfeksiyona sebep olabilir. Antibiyotik kullanımları vajinada bulunan Lactobacillus adlı yararlı bakterinin sayılarını azaltarak mantar enfeksiyonlarının gelişimine de zemin hazırlar. Bütün bu durumlar sonucunda vajinal mantar enfeksiyonları oluşabilir.

Vajinal mantar belirtileri nelerdir?

Kadınlar tarafından yaşanan vajinal mantar enfeksiyonunun belirtileri aşağıdaki gibidir. Bunlar; Vajinal kaşıntı, vulva ismi verilen vajinanın çevresinde yer alan dokuda kaşıntı, ilişki sırasında ağrı, vajina çevresinde yer alan şişlik, döküntü, ağrı ve kızarıklık, beyazımsı-gri ve de topak şeklinde oluşan vajinal akıntı görülebilir. Ayrıca idrar yaparken ağrı vajinal mantar enfeksiyonunun belirtileri arasında yer almaktadır. Belirtiler genelde ilaç tedavisiyle birkaç gün içinde hafiflemekte olup ciddi enfeksiyonlarda şikayetlerin azalması iki ya da üç haftayı bulabilir. Ayrıca günümüzde bir kez vajinal mantar rahatsızlığını geçiren kişilerde tekrar tekrar vajinal mantar enfeksiyonu geçirme sıklığı artmaktadır.

Vajinal mantar teşhisi nasıl yapılır?

Vajinal mantar enfeksiyonlarında teşhis etmek kolaydır. Doktor ilk olarak hastanın tıbbi geçmişini sorgulamaktadır. Hastanın şikayetlerini dinlemenin yanında daha öncesinde bir vajinal mantar enfeksiyonu geçirdi mi diye sorar. Sonraki adım ise rahim ağzı, dış genital bölge ve de vajinal duvar incelenmesi içermektedir. Muayene bulgularına bağlı olacak şekilde vajinadan bir takım hücreler toplanarak laboratuvarlara gönderilir. Laboratuvar testleri genel olarak tekrarlayan ve ya tedaviye dirençli olan mantar enfeksiyonları bulunan kadınlar için istenmektedir.

Vajinal mantar tedavi yöntemleri nasıl yapılır?

Günümüzde var olan her mantar enfeksiyonu birbirinden farklı özelliktedir. Bu sebeple doktor belirtilerin ciddiyetlerine göre hasta için uygun tedavi seçeneğini önermektedir.

Basit mantar enfeksiyonları adına genelde antifungal krem, tablet, merhem ya da fitil reçetesi verilmektedir. Günümüzde basit mantar enfeksiyonuna sahip olan kadınlarda tedavi sonrasındaki iki ay içinde bazı belirtiler tekrar oluşabilir. Bu durumda da kişinin tekrar doktora başvurmasında fayda olur.

Komplike enfeksiyonların tedavisinde daha farklı olan bir yol izlenir. Bu komplike enfeksiyonların bulgularında vajinal dokuda oluşan yara, çatlak ya da yırtılmalara yol açmış şiddetli kızarıklık ve kaşıntı şikâyetleri, Candida albicans dışında kalan farklı candida türünden kaynaklanmış olan enfeksiyon şeklindedir. Ayrıca kişi eğer gebelik yaşıyor, kontrolsüz diyabet yaşıyor, HIV pozitif ya da zayıf bir bağışıklık sistemine sahip ise tedavi farklı şekilde planlanmaktadır.

Günümüzde yaşanan ciddi ya da karmaşık maya enfeksiyonları adına uygulanan tedaviler aşağıdakileri içermektedir. Bunlar;

14 günlük olan bir krem, bir tablet, bir merhem ve ya vajinal fitil tedavileri,

Ağızdan iki ya da üç doz olarak alınan ilaç tedavileri,

Altı hafta süre ile haftada bir kere ağızdan ya da uzun süre ile lokal antifungal ilaçların kullanımları bilinen tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır. Ayrıca tekrarlayan bu enfeksiyonun varlığı olursa cinsel partnerde bir mantar enfeksiyonunun olup olmadığı araştırılmalıdır.