Trigliserit nasıl düşürülür? Trigliserit neden yükselir?

Trigliserit, vücuttaki yaygın yağ türüdür. Kısaca, bitkisel ve hayvansal yağların temel bileşenidir. Vücut, fazla miktardaki kalorileri; trigliseritlere dönüştürür ve yağ hücrelerinde depolar. Ardından, enerjiye ihtiyacı olduğu zaman; serbest bırakır. Trigliserit yüksekliği, kalp hastalıkları ile kalp krizi ve felç riskini arttırabilir. Trigliseriti düşürmenin en iyi yoluysa, sağlıklı yaşamaktır. Trans yağlar yerine sağlıklı ve doymamış yağları tüketmek önemlidir. Ayrıca; karbonhidrat alımını azaltmak, düzenli egzersiz yapmak ve kilo kontrolünü sağlamak gerekmektedir.

Trigliseritler ne işe yarar?

Trigliserit, "lipid" diye de adlandırılan ve kanda bulunan bir yağ türüdür. Gıdalardaki yağların sindirilmesi ile parçalanmasından elde edilen, en son üründür. Vücut, hemen kullanması gerekmeyecek kalorileri trigliseritlere dönüştürür; ardından yağ hücrelerinde depolar. Yüksek karbonhidratlı yiyecekler tüketerek, normal zamanda harcadığınızdan fazla kalori alırsanız; trigliserit yüksekliği sorunu yaşayabilirsiniz.

Yüksek karbon içerikleri nedeniyle, trigliseritler; enerji depolamanın en ideal yoludur. Yağ asitlerinin, kaslara ve dokulara taşınmasında ve enerji elde etmek için yakılabilmesinde; önemli rol oynarlar. Vücut, enerjiye ihtiyaç duyduğu anda; trigliseritleri, yağ asitleri olarak serbest bırakmakta ve bu yağları tüketmektedir.

Kandaki trigliserit seviyesi, desilitre başına miligram (mg/dL) olarak ölçülmektedir. Normal seviyeler, yetişkinler için; şu şekildedir:

- Normal: 150 mg/dl’nin altı değerler

- Sınırda yüksek: 151-200 mg/dl arası değerler

- Yüksek: 201-499 mg/dl arası değerler

- Çok yüksek: 500 mg/dl ve üzeri değerler

Trigliserit testi

Risk faktörlerine, kişisel ve aile sağlığı geçmişine bağlı olarak; lipit paneli adı verilen rutin kan testleriyle ölçüm yapılabilir. Bu yolla; kandaki toplam kolesterol ile HDL (iyi) – LDL (kötü) kolesterol değerleri ve trigliserit seviyeleri ölçülebilir. Yemekten sonra, kan trigliserit seviyeleri; genellikle normalden biraz yüksek olur. Bu sebeple, 8-12 saatlik bir açlık sonrasında; lipit profiline bakılması önerilmektedir.

Alkol alımı, kadınlarda adet döngüsü, günün saati veya yakın zamanda yapılan egzersizler gibi birçok faktör; trigliserit seviyelerini etkileyebilir. 500 mg/dL ve üzerindeki seviyelere, trigliserit yüksekliği teşhisi konulur.

Trigliserit yüksekliği

Trigliserit yüksekliği, bir lipid bozukluğudur. Yüksek ve düşük kolesterol gibi lipid bozukluklarının oluşumunu da etkiler. Obezite, metabolik sendromlar, kalp hastalığı ve inme risklerini arttıran diğer durumların da bir işaretidir.

Trigliserit yüksekliği durumu; hiperlipidemi, hipertrigliseridemi, dislipidemi veya lipid bozukluğu olarak da bilinmektedir.

Trigliserit neden yükselir?

Trigliserit yükselmesinin nedenleri, şunlardır:

- Yaktığınızdan daha fazla kalori almak.

- Çok fazla miktarda karbonhidrat, işlenmiş gıda, şeker veya yağ tüketmek.

- Şişman olmak.

- Alkol ve sigara kullanımı.

- Vücudun yağ dönüşümünü etkileyebilecek bazı genetik bozukluklar.

- Tiroit hastalıkları ve hipotiroidizm.

- İnsülin direnci veya tip 2 diyabet.

- Karaciğer veya böbrek hastalıkları.

- Metabolik sendromlar.

- Fiziksel olarak, pek fazla aktif olmamak.

- Yüksek tansiyon.

- Bazı ilaçlar (diüretikler, retinoidler, steroidler, beta blokerleri, doğum kontrol hapları, antipsikotikler, kortikosteroidler).

Trigliserit bakımından zengin olan bazı lipoproteinler, kolesterol de içerir. Bu durum, arterlerin sertleşmesine veya arter duvarlarının kalınlaşmasına (arteriyoskleroz) sebep olabilir. Bunun sonucunda da; koroner kalp hastalıkları riski artar. Çok yüksek seviyelerde, karın bölgesinde şiddetli ağrılara neden olan pankreas iltihabı (akut pankreatit) durumlarına yol açabilir.

Trigliserit yüksekliği belirtileri

Trigliserit yüksekliği, çoğu zaman herhangi bir belirtiye sebep olmaz. Bu nedenle de, kolesterol ve trigliserit seviyenizi kontrol ettirmek için; rutin kan testlerini yaptırmak gerekir. Bu testler, hastalıklara karşı korunabilmenizi sağlar. Yüksek trigliseritin klinik belirtileri arasında; vasküler hastalıklar, akut pankreatit veya gözle görülür derecelerde lipid birikimi yer alır.

Trigliserit nasıl düşürülür?

- Porsiyon boyutlarınızı kontrol ederek, yediğiniz yemeklerin kalori miktarını azaltın. Çünkü ekstra kaloriler, trigliseritlere dönüştürülür ve de yağ olarak depolanırlar.

- Sık sık ve azar azar yiyin ve mümkünse öğünleri atlamayın.

- Düzenli şekilde egzersiz yapın.

- Şekerden ve de rafine karbonhidratlardan kaçının.

- Kilo kontrolüne özen gösterin ve gerekiyorsa, kilo verin.

- Zeytinyağı veya kanola yağı vb. gibi bitkisel yağları tercih edebilirsiniz.

- Trans yağ tüketimini azaltın. Bunun için, işlenmiş veya kızartılmış yiyecekleri sınırlandırın.

- Alkolü ve sigarayı bırakın.

- Diyetinize meyve, sebze ve tam tahıllardan oluşan lifli gıdaları ekleyin.

- Yaşam tarzı değişiklikleri trigliseritleri düşürmek için yeterli olmazsa, doktorunuz; omega 3 yağları ile niasinler veya statinler gibi bazı ilaçları yazabilir.