Sporda stresin etkileri

Sportofiz sporcu ve omurga sağlığı merkezi psikiyatri uzmanı doktor Ömer Esenkaya, sporda stresin etkilerine dikkat çekti. Ömer Esenkaya'nın tavsiyeleri şöyle:

İşitme duyusunu kaybeden bir müzisyen, elleri titremeye başlayan bir cerrah, bedensel sakatlık yaşayan bir sporcu. Yeti kaybı yaşayan birinin strese girmemesi mümkün müdür? Yeti kaybının hiç olmaması mümkün müdür? Geliştirmek için yoğun çaba harcadığımız yetenekler doğal bir stres kaynağı mıdır? Bu stres sahip olduklarımızı korumamızı mı? Sağlar. Stresi yaşamak için sadece kendimizin mi deneyimlemesi gerekir. Hayatımızda hiçbir olumsuzluğun olmaması stres yaşamamızı engeller mi?

Her sporcu sakatlanma ihtimalini kabul etmek zorundadır. Dünyada bir tek sporcu sakatlandı ise tüm sporcuların sakatlanma ihtimali vardır. Sporcular için bu doğal bir stres kaynağıdır. Sporcular sakatlanma ihtimalini minimuma indirgemek için sakatlık öncesi doğru yaşam şeklini oluşturmalıdır. Sakatlık öncesi doğru yaşam şeklini oluşturmak için mücadele etmek doğal stres kaynağınızla doğru baş ettiğinizi gösterir. Doğal stres kaynağınızla doğru baş edebilmeyi öğrenmeniz olağan dışı beklenmedik bir durumda(sakatlık) ortaya çıkan strese karşıda doğru refleks göstermenizi sağlar. Stres kaynakları ile baş edebilmek zihinsel ruhsal ve bedensel gelişiminizle doğru orantılıdır. İnsan gelişimini bir bütün olarak ele aldığımızda en olgun yaşları 45-55 yaş arasıdır. Sporcular için en büyük zorluk günümüz insan gelişiminin doğal aşamalarını daha önceden takip etmek zorunda kalmalarıdır. Diğer meslek gurupları ortalama 27 yaşında profesyonel çalışmaya başlarken, sporcular için bu yaş mesleki olgunluk yaşıdır. Diğer meslek guruplarının kendi mesleğinde olgunlaşmaya başladığı yaş sporcular için emeklilik yaşıdır. Sporcular zihinsel ve ruhsal olgunlaşma sürecinin çok erken döneminde zorluklarla karşılaşmaya başlarlar.

Sporcular erken yaşlarda spor dünyasında yer aldıklarından sosyal ilişkileri zihinsel ve ruhsal örüntüleri sadece spor üzerinden ilerleyebilir. Bu durum bir sakatlık ihtimaline karşı sporcunun yaşayacağı içsel stresin şiddetini artırabilir. Bu içsel stresin şiddetinin fazla olması sporcunun sosyal zihinsel ve ruhsal gelişimini olumsuz etkileyebilir. Bir sporcunun zihinsel ve ruhsal sürecinin gelişimine gerekli önemi vermediğinizde kısır döngü halinde ilerleyen, şiddeti giderek artan bir verimsizlik yaratabilirsiniz. Sporcuların profesyonellik öncesi alt yapılarındaki gelişimlerinde okul ders başarıları, arkadaş ilişkilerinde yaşadıkları zorluklar, aile ilişkililerinde yaşadıkları zorluklar değerlendirilmelidir. Alt yapıdaki sporculara bu alanda destek sağlanmalıdır. Bu yaş gurubunda değerlendirmenin sağlıklı olabilmesi için sporcunun kendisi dışındaki sosyal çevresinden de (aile, okul) bilgi edinilerek bu süreçlerde takip ve destek sağlanmalıdır.

Zihinsel ve ruhsal gelişim süreklilik halinde devam eden bir süreçtir. Profesyonel sporcular boş vakitlerinde eğlenme aracı olarak zihinsel aktivitelere daha fazla önem vermelidir. Sporcuların mesleki alanları dışında sosyal ilişkilerini daha fazla güçlendirmeleri gerekmektedir. Sporcular aile ilişkilerinin değerini daha fazla önemsemelidir. Kendi var oluşunuzu geliştirdiğiniz tek bir değer üzerinden yaşarsanız onu kaybedebilme ihtimaliniz sizde daha fazla stres yaratır.

Sporcuların zihinsel ve ruhsal yapısına verilen önem diğer meslek guruplarından daha az olmamalıdır.