Şizofreni nedir, belirtileri nelerdir? Şizofreni tedavisi nasıl yapılır, türleri nelerdir?

Şizofreni yaşam boyu süren bir hastalıktır ve bu nedenle sürekli tedavi gerektirir. Doğru tedavi ile şizofrenilerde hastalık kontrol altına alınabilir. Bu şekilde hastalar sağlıklı bir birey olarak yaşayabilirler. Diğer taraftan sosyal ilişkilerinde ve iş hayatında başarılı olabilirler. Tedavi sürecinde en ufak bir ihmal, hastalığın nüksetmesini tetikleyebileceğinden dolayı büyük özen ve hassasiyet gösterilmesi gerekir. Bu nedenle hastalığı kontrol altında olan kişiler düzenli psikiyatrik muayenelerden geçmelidir.

Şizofreni nedir?

Şizofreni, hastaların gerçek ve gerçek dışı vakaları ayırt edememelerine neden olan, sağlıklı düşünce akışını, duygu kontrolünü ve normal davranışı önleyen ciddi bir beyin hastalığıdır. Genellikle yavaş yavaş gelişme gösterir. Erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Ciddi komplikasyonlar gelişmeden önce hastalığın kontrol edilmesini sağlar.

Hastalık genellikle çarpık düşüncelerden oluşur. Diğer bir ifade ile şizofreni, halüsinasyonlar, korku ve paranoyalardan meydana gelir. Medya, TV dizileri ve filmlerin hikayeleri, şizofreni hastalarını agresif ve tehlikeli bir şekilde teşvik etse de, durum aslında tam olarak böyle değildir. Şizofreni hastalarında bölünmüş veya birden fazla kişilik yoktur. Hastaların çoğunda şiddet eğilimi de yoktur ve bu hastalar tedaviyle desteklenirse, toplumdaki arkadaşlarıyla, aileleriyle veya tek başlarına yaşamlarına devam edebilirler.

Şizofrenide, birçok hastalıkta olduğu gibi, hastalığın başlangıcı sırasında semptomlar daha hafiftir ve akrabalar ya da dostlar sadece bir şeylerin yanlış gittiğini düşünebilir. Hastalığın belirtileri duygu, düşünce ve davranışla ilgili farklı sorunları içerir. Genellikle halüsinasyonlar, düzensiz konuşma ve kendilerini ifade edememe gibi sorunlar yaygındır. Bunun dışında şizofreni belirtileri:

Şizofreni hastalarında, gerçek dışı olaylara inanç vardır. Bunlar rüyalar veya halüsinasyonlar olarak tanımlanabilir. Hasta bir kişinin kendisine takıntılı bir şekilde aşık olduğunu düşündüğü birine inanması, başkası tarafından zarar gördüğünü düşünmesi veya taciz edildiğine inanması örnek olarak verilebilir.

Şizofrenide yaygın olmayan şeyleri görme veya duyma gibi durumlar halüsinasyonlar olarak tanımlanır. Bunlar şizofreni hastaları tarafından tamamen gerçektir ve normal bir deneyimin gücüne eşdeğerdir. Halüsinasyonlar herhangi bir duyumda ortaya çıkabilir ve genellikle işitme şeklinde meydana gelir.

Düzensiz düşünce ve konuşma şizofrenide sık karşılaşılan diğer belirtilerdir. Hastalar konuşurken kendilerini ifade edemezler, sorulara cevapları soru ile kısmen veya tamamen ilgisiz olabilir. Konuşma sırasında anlamsız kelimeler ve anlamsız cümleler kullanabilirler.

Şizofreni hastalarında düzensiz hareketler ve davranışlar görülebilir. Çocukça hareketler, ajitasyon, hedefe odaklanma zorluğu, gereksiz ve abartılı hareketler, talimatlara direnç, uygunsuz ve garip duruş gibi örnekler verilebilir.

Şizofreni tedavisi nasıl yapılır?

Şizofreni kronik bir hastalıktır ve ilaçların yardımıyla semptomlar büyük ölçüde ortadan kaldırılmasına rağmen, ömür boyu tedavi gerektirir. Antispsikotik ilaçlar tedavinin temel taşıdır. Bu ilaçların beyindeki nörotransmiter dopamine etki ettiği ve semptomları ortadan kaldırdığı düşünülmektedir.

İlaç tedavisinin temel amacı, hastalığın kişide yarattığı semptomları ortadan kaldırmak ve bireylerin sosyal, psikolojik ve fizyolojik olarak sağlıklı olanlara yakın bir yaşam sürmelerini sağlamaktır. Diğer bir amaç şizofreni tedavisinin bir ömür boyu süreceği için mümkün olan en düşük ilaç dozu ile tedaviye devam etmektir.

İlacın türü, dozu ve kullanım sıklığı gerektiğinde hastayı düzenli olarak takip eden psikiyatristler tarafından değiştirilebilir. Antidepresan ilaçları ile değişik kombinasyonlar yapılabilir. Bu tür ilaçların etkilerinin tam olarak anlaşılmaya başlaması 3-4 hafta sürebilir.

Tedavide kullanılan ilaçlar genellikle ciddi yan etkileri olduğu için hastalar bu ilcaları kullanmaktan çekinirler. Bu noktada, hastanın tedavide işbirliği yapma isteği göz önüne alındığında, ilaç almamaya dirençli hastalarda gerekirse enjeksiyon yöntemi ile verilen ilaçlar tercih edilebilir. Bireysel tedaviler, aile terapileri, sosyal beceri eğitimi ve mesleki rehabilitasyon gibi ek terapilerin yardımıyla hastaların sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlamak mümkündür.

Şizofreni türleri nelerdir?

Şizofreni türleri:

- Paranoid şizofreni

- Hebefrenik şizofreni

- Katatonik şizofreni

- Ayrışmamış şizofreni

Bu türler yaygın olarak görülen türlerdir. Hepsinin özellikleri farklılık göstermektedir fakat temelde sorunlar hep aynıdır.

Şizofreni tedavisinde ilaç dışında alternatifler var mı?

Şizofreni tedavisinde en önemli adım ilaç tedavisi ile yapılan yöntemdir. Bununla birlikte, bazı hastalar tamamlayıcı, diğer adı ile alternatif tıp uygulamalarından da yararlanmak isteyebilir. Bitkisel şizofreni tedavisi bunlardan biridir. Alternatif tedaviler kullanmak istiyorsanız, tedaviyi tehlikeye atmamak için doktorunuzla birlikte hareket etmeniz daha uygun olacaktır. Alternatif tıp tedavi türleri arasında:

- Ek vitamin desteği

- Balık yağı takviyeleri

- Glisin

- Diyet