Şah damar tıkanıklığı belirtileri nelerdir, nasıl anlaşılır?

İnsan vücudunda birçok damar bulunmaktadır. Bunlardan birisi de şah damarıdır. Şah damarı boyun iki tarafında bulunur. Tıkanması durumunda çok ciddi sağlık sorunlarına neden olur.

Şah damarı nedir?

Şah damarı tıkanıklığı karotis arterlerin tıkanması sonucu oluşan bir damar tıkanıklığıdır. Karotis arterler, insan beyninin ön kısmına zengin kan götüren atardamarlardır. İnsan beyninin ön kısmında düşünme, konuşma, kişilik özellikleri ve motor işlevlerinin yönetildiği bölümler bulunur. Ayrıca boynun iki tarafında da karotis arterlerde çene çizgisinin altında nabız bulunur.

Şah damarı tıkanıklığı genellikle yağlı maddelerin ve kolesterol atıklarının birikmesi sebebiyle oluşur. Bu durum çok tehlikelidir. Şah damarı tıkanıklığı sonrasında inme risklerinde artış ve bazı ciddi sağlık sorunları oluşabilir.

Şah damarı tıkanıklığı neden olur?

Şah damarlarının içerisinde ateroskleroz adında damar sertliği durumları oluşabilir. Sağlıklı atardamar duvarları ise pürüzsüz ve esnek bir yapıya sahiptir. Kolesterol, sigara kullanımı, obezite gibi durumlar şah damarlarındaki duvarlarında kireç kalıntıları, yağlı maddeler birikebilir. Bu da şah damarındaki aterosklerotik plak adı verilen kalın bir kireç tabakası oluşur. Bu durum şah damarının esneklik kaybına sebep olarak tıkanmasına neden olmaktadır.

Tıkanmalar sonucunda ise beyne giden kan akımında azalma oluşur. Beyine giden kan belirli bir düzeyin altına iner ise beynin oksijenlenmesi ve beslenmesi etkilenir. Eğer zamanında tedavi edilmez ise tam olarak tıkanmaya sebep olur ve bu durum beyinde hasara yol açar. Bu sebeple inme oranlarında da çok artışlar olabilir.

Şah damarı tıkanıklığı nedenleri nelerdir?

- İleri yaş

- Sigara kullanımı

- Şeker hastalığı

- Kilonun fazla olması

- Kolesterol düzeyinde artış

- Hipertansiyon

- Sedanter yaşam tarzı

Şah damarı tıkanıklığından 75 yaş altı erkekler aynı yaştaki bayanlara göre daha riskli durumdadır. Fakat 75 yaş üstü bayanlar aynı yaş grubu erkeklere göre de daha fazla risk altındadır.

Şah damarı tıkanıklığı belirtileri nelerdir?

Şah damarında oluşabilecek darlıklar belirli bir seviyeye gelene kadar belirti göstermezler. Şah damarındaki darlık belli bir seviyeye geldiğinde aterosklerotik plak bölgesinde geçici pıhtılar sebebiyle inmede görülen bazı belirtiler ortaya çıkar. Bu geçici pıhtının çözülmesi sonucunda belirtilerin kaybolması ile çözülen bu duruma iskemik atak denilmektedir. Geçici iskemik atak atardamarlarda pıhtı sebebiyle oluşan kısa süreli tıkanıklık ve düşük kan akımı görüldüğünde buna geçici felç durumu denir. Geçici iskemik atak belirtileri ise şunlardır:

- Bulanık görme veya ani görme kayıpları

- Yüzün veya vücudun bir tarafında kol veya bacakta zayıflık hissedilmesi, uyuşma

- Yürüme zorlukları ve denge kayıpları

- Aniden baş dönmeleri

- Konuşma güçlüğü ve bilinç bulanıklığı

- Hafıza ile ilgili sorunlar.

- Yutma zorlukları

Geçici iskemik atak acil bir durumdur. Hemen müdahale edilmesi gerekir. Çünkü büyük ve kalıcı inmelere doğru ilerleyebilir. Bu sebeple belirtilerinden herhangi biri ile karşılaşılması durumunda mutlaka acil yardıma başvurulmalıdır.

Şah damarı tıkanıklığına bakan bölüm hangisidir?

Şah damarı tıkanıklığı ve tedavisi için hastanelerin nöroloji bölümüne başvurulması gerekmektedir. Şah damarlarındaki darlık veya tıkanığın sten ile tedavi edilmesi için girişimsel nöroradyoloji veya kalp damar cerrahi uzmanına başvurulur. Bunun dışında açık cerrahi müdahalesi ise sadece kalp damar cerrahi uzmanları tarafından yapılır.

Damar tıkanıklığı nasıl anlaşılır?

Baş dönmeleri ve denge kayıpları genellikle çok önemsenmez. Fakat kişilerin yaşamında onları huzursuz eder. Bazı durumlarda yataktan ani kalkılması durumunda ani baş dönmesi yaşanmaktadır. Bu bayılma bazı durumlarda şeker, bazı durumlarda tansiyon ve bazı durumlarda ise boyun damarlarının tıkanmasına işaret edebilir.

Tansiyon hastalarının ise kullanılan ilaçların uygun olmaması beklenmeyen etkilerin oluşması tansiyonun dalgalanmasına yol açmaktadır. Aynı zamanda şeker hastalarının da baş dönmesi halsizlik ve göz kararması şikayetleri de kandaki şeker seviyesinin dalgalanmasından kaynaklanmaktadır. Bu şikayetlere sahip kişilerin dikkat etmeleri gereken diğer bir ihtimal boyun damarlarının tıkanmış ve daralmış olması durumudur. Tıkalı damar tespit edilerek narkoz verilmeden kısa sürelik bir operasyon ile ameliyat edilebilir.