Çiriş otu nedir? Çiriş otunun faydaları nelerdir? Çiriş otu ne işe yarar, ne için kullanılır?

Ülkemiz çiriş otu bakımından zengin kaynaklara sahiptir. Buna rağmen kullanımı çok yaygın olmayan çiriş otu birçok derde deva olmaktadır. Oldukça fazla kullanım çeşidi de sunmaktadır. İsterseniz sadece otu kaynatıp içebilirsiniz. İsterseniz yemeklerinize farklı tatlar katmak için kullanabilirsiniz. Her iki durumda da size ve sevdiklerinize çok fazla yararı olacaktır. Bu nedenle çiriş otunu mutfaklarınızdan eksik etmemeniz sizlerin faydasına olacaktır.

Çiriş otu nedir?

Beyaz çiçekleri sayesinde hemen tanınabilen otsu bir bitkidir. Tüketim için kullanılan çiçeksiz kısım pırasa çok benzer olduğundan, insanlar arasında yabani pırasa veya dağ pırasası olarak adlandırılabilir. Bunun dışında farklı bölgelerde kirgiç veya güllük olarak da bilinir.

Yetiştirildiği bölgelere bakmak gerekirse, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetişmektedir. Ayrıca Ege ve Akdeniz'de yetiştirilebilir. Anlayabileceğiniz birçok hava koşulundan hayal edebileceğinizden daha dayanıklıdır. Son olarak, hangi zaman aralıklarında bulabileceğinizi inceleyecek olursak, genelde Nisan ayından Mayıs ayına kadar tezgâhlarda yer alıyor.

Bitkinin kimyasal bileşimi üzerine yapılan araştırmalar ışığında, bitkinin yaprakları % 86-92 su, 1.14-1.27 protein ve % 0.8-1.1 kül içerir. K, P, Ca ve Mg, Zn bakımından zengindir. Bir yetişkinin günlük K, P, Ca, Zn ve Mg ihtiyaçlarını karşılayabildiği ve ayrıca yüksek antioksidan kapasitesine sahip olduğu bilinmektedir. Ayrıca GSH (Glutatyon) ve GSSG (Glutatyon disülfür) vitaminleri, A, C, B1, B2, B3, B6 ve B9 vitaminlerini içerir.

Çiriş otunun faydaları nelerdir?

Çiriş otu genellikle sebze yemeklerinde kullanılmaktadır. Dağ pırasası, gülmek, gulik olarak da bilinir. Çiriş ile yapılan en popüler yemekler çirişli pirinç ve kavrulmuş yumurta ile yapılmış çiriştir. Buna ek olarak, çirişin yaprakları da taze iken yenilebilir.

Diğer taraftan, çiriştenten çorbalar ve daha başka birçok yemekler yapılabilir. Çiriş otu kaynatıldıktan sonra yumurtalarla kavurma ya da peynirle karıştırılmış yufka ekmeğinde yenebilmesi de bunlara birer örnektir. Ayrıca Kaşila adlı bir yemek de yapılır. Kendine has yöresinin gözde yemeklerinden Kaşila yapımında önce çiriş kaynatılır, içine bulgur ekleyerek ve katılaşana kadar pişirilerek yapılır. Katılaşmadan sonra içerisi çukurlaşır ve yağ dökülür. Ardından servis edilmeye hazır hale gelir.

Çiriş otunun faydalarını sıralamak gerekirse:

- C vitamini açısından oldukça zengin olduğu için bağışıklık sistemini güçlendirmektedir. Diğer yandan vücudu hastalıklardan da korumaktadır.

- Menstrüel düzensizlikleri azaltmaya ve periyodu düzenli olarak sürdürmeye yardımcı olur.

- Aynı şekilde, vajinal akıntı probleminin azaltılmasını ve zaman içinde sona ermesini destekler.

- İdrar yollarında yaşanan sorunların daha çabuk geçmesine yardımcı olur.

- Bitki suyu, akne ve egzama gibi cilt problemlerinin iyileşme sürecine katkıda bulunur.

- Yine, içerdiği vitaminler sayesinde saç dökülmesini azaltır ve daha güçlü saç köklerini destekler.

- Saçkıran gibi ya da daha ciddi saç problemlerinin iyileşmesinde önemli bir rol oynadığı bilinmektedir.

- Hemoroid tedavisinde olumlu etkileri vardır.

- Emziren kadınların sütlerini artırmasına yardımcı olur.

Çiriş otu ne işe yarar, ne için kullanılır?

Çiriş Otu, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgelerinde bolca yetiştirilmektedir. Tezgahlara ulaşma zamanı Nisan ve Mayıs ayları arasında olduğundan, sokak pazarlarında, manavlarda ve marketlerde bulunabilir.

İsterseniz, farklı malzemelerle zenginleştirebileceğiniz bitkisel hamur işleri yapabilirsiniz. Yemeklerde kullanmanın yaratıcılığınız tarafından şekillendirilebileceğini anlayacaksınız. Çayınızı yapmak istiyorsanız, yapraklarınızı kaynar suda demleyebilir, sonra biraz sıcak şekilde bekletip bal ile karıştırıp tüketebilirsiniz.

Saç sağlığınız için kullanacaksanız, bol su içinde demlenen sudan sonra içine 3-4 yemek kaşığı sirke ekleyerek saçınızı yıkarken durulama suyu olarak kullanabilirsiniz. Tabii ki, saçınızı bu karışımla duruladıktan sonra, son kez temiz suyla durulamayı ihmal etmeyin.

Son olarak, egzama veya akne tedavisi için harici olarak değerlendirecekseniz, sorunlu bölgeye temiz bir bezle demlenmiş suyu uygulayabilirsiniz.

Dünya nüfusunun hızla artmasıyla birlikte, sağlık sorunları da artmaktadır. Bu nedenle yabani otlarla yapılan gıdalara olan ilgi artmıştır. Yabancı otlardan yapılan yemeklerin Türk mutfağı kültürünün zengin bir parçası olduğu bilinmektedir. Çiriş otları ile yapılan yemekler çok çeşitli lezzetlere sahiptir. Bu nedenle ülkemizde doğal olarak yetişen bitkinin gıda olarak tüketilebileceği ve tıbbi özellikleri de olan bu bitkinin gelecekte daha yaygın hale geleceği düşünülmektedir.