SpaceX Falcon Heavy nedir?

SpaceX ve Tesla şirketlerinin kurucusu Elon Musk, şimdiye kadar yapılmış en güçlü roketlerden birinin içerisine Tesla Roadster koyarak Mars'a gönderdi. Fırlatma işleminin ilk aşaması sorunsuz gerçekleşti ve kapsülden ayrılan roket yeniden kullanılmak üzere dünyaya döndü. Kapsül ise Mars'a doğru yol almaya devam ediyor. Peki, Falcon Heavy nedir? Falcon Heavy ile ilgili detaylar haberimizde...

Falcon Heavy nedir?

Falcon Heavy (FH), daha önceki adıyla Falcon 9 Heavy, SpaceX tarafından tasarlanmış ve üretilmiş bir Ağır yük fırlatma aracıdır. Falcon Heavy, Falcon 9 v1.1 fırlatma aracının bir uyarlamasıdır ve Falcon 9 roket çekirdeğinin yanı sıra, Falcon 9 ilk aşamasından türetilmiş olan, fazladan iki adet sonradan eklenen roketten oluşmaktadır.Bu yapılandırma Alçak Dünya yörüngesine çıkarılabilen görev yükü miktarını yaklaşık 54 tona yükseltecektir, bununla karşılaştırılacak olursa Falcon 9 v1.1 aracı 13 ton'a kadar görev yükünü ADY'ye çıkarabilmektedir.

Falcon Heavy neden önemli?

​Ağır yük roketleri uzaya çok sayıda uydu fırlatarak birim fırlatma maliyetlerini düşürüyor. Ayrıca Falcon Heavy’yi oluşturan üç yeniden kullanılabilir Falcon 9 roketi de maliyetleri azaltacak. Falcon Heavy aynı zamanda Mars’a uzay aracı gönderebilen en güçlü roket.

54 ton ağırlığında olan bu canavar, SpaceX şirketinin en büyük rakibi olan ULA’in Delta IV Heavy roketine göre iki kattan daha fazla yük taşıyabiliyor. Hem de üretim maliyeti üçte bir olduğu halde.

Tek parça roket değil!

Falcon Heavy özel bir tek parça roket değil. SpaceX maliyetleri azaltmak için üç Falcon 9 roketini birbirine bağladı. Nitekim roketin üst kısmındaki soğutma borularını görebiliyorsunuz. Yine de bu fırlatma sırasında kaza riskini artıran kompleks bir çözüm.

Bu sebeple Elon Musk da özetle, “Falcon Heavy’den tek beklentim yerden iyice yükseldikten sonra patlaması. Bari fırlatma pistine ve kulesine zarar vermesin de NASA’ya tazminat ödemeyelim” dedi. Elbette Falcon Heavy’nin test uçuşları sürdükçe hatalar ve riskler azalacak.

Bununla birlikte SpaceX’in tek parça halinde fırlatılacak daha ucuz ve güçlü bir süper roket üzerinde çalıştığını da belirtelim. Big Fucking Rocket resmi adını kazandığında Mars’a 40 insan gönderebilecek ve yörünge altı hipersonik uçuşla İstanbul’dan New York’a 50 dakikada yolcu taşıyacak.

Araba fırlatan roket

Falcon Heavy roketi aslında üç adet Falcon 9 roketinden oluşuyor ve toplamda 27 Merlin motoru kullanıyor. Bu bağlamda merkez roket, Tesla Roadster elektrikli spor otomobili tamamlaması 1 milyar yıl sürecek olan uzun bir Mars yörüngesine oturtacak.

Merkez rokete bağlı olarak “booster” işlevini gören iki Falcon 9 roketi de Falcon Heavy’nin Tesla Roadster’ı yörüngeye taşıması için gereken ek itiş gücünü sağlayacak. Fırlatma sırasında otomobilin müzik setinde Dawid Bowie’nin ünlü Space Oddity şarkısı çalacak.

Kalkış anında 2700 tondan fazla itiş gücü sağlayan Falcon Heavy, tam güçle çalışırken 18 adet Boing 747 yolcu uçağı kadar itiş üretecek. Bu sebeple de sektörde kullanımda olan diğer roketlerden iki kat güçlü olacak (yük kapasitesi açısından sadece Ay’a insan taşıyan Saturn V roketinin gerisinde kalacak).

Falcon Heavy tarihçesi

Washington şehrinde ABD Ulusal Basın Kulübünde 5 Nisan 2011 tarihinde gerçekleştirilen basın toplantısında, Elon Musk şöyle söylemiştir : “Apollo Projesi'nden sonra kullanımı bırakılan Saturn V ay roketi hariç olmak üzere, tarihteki herhangi bir uzay aracına göre, Falcon Heavy yörüngeye veya kaçış hızına daha fazla görev yükü çıkaracaktır. Bu hem hükümetin gerçekleştirdiği hem de ticari uzay programları için yeni imkanlar sunacaktır.”

SpaceX'in daha önce yaptığı duyuruya göre, Falcon Heavy ispat roketi, şirketin ABD'nin batı kıyısında bulunan fırlatma noktası olan Vandenberg Hava Kuvvetleri Üssüne 2012'nin sonundan önce gelmiş olacaktı. 2013 içerisinde de uçuş planlanıyordu. Vandenberg üssünden yapılan ilk fırlatmalardan sonra, Cape Canaveral doğu kıyısı fırlatma tesisinden ilk uçuşun 2013 sonları ya da 2014 içerisinde gerçekleşmesi öngörülmüştü. 2012 sonunda, şirket ilk uçuş tarihini 2013 olarak güncelledi. Aslında, doğu kıyısındaki Cape Canaveral fırlatma tesisindeki ilk fırlatma 2013 için planlanmıştı,

Yeni fırlatma aracının Nisan 2011 tarihinde verilen özellikleri, ADY'ye 53 bin kg (117 bin lb) ağırlığa kadar görev yükü, YİTY'ye ise 12 bin kg (26 bin lb) ağırlığa kadar görev yükü taşıyabileceğini gösterirken, 2011'de daha sonraki raporlar alçak Dünya yörüngesinin ötesinde daha yüksek görev-yükleri bildirmişti,buna yer-sabit aktarma yörüngesine 9 bin kg (42 bin lb) görev yükü, Ay yörüngesine (16 bin kg (35bin lb) görev yükü, ve Mars yörüngesine 14 bin kg (31 bin lb) görev yükü de dahildir.

2013 sonunda, SpaceX Falcon Heavy için öngördüğü YİTY'ye çıkarılacak görev yükünü 21200 kg (46700 lb) miktarına çıkarmıştır.

Falcon Heavy, NASA'nın "insanlı uzay-uçuşu gözden geçirme ekibi"nin kullandığı sınıflandırma sistemine göre "süper ağır-yük" fırlatma sistemleri aralığına denk gelir. SpaceX, Falcon Heavy aracının,Saturn V (1967–1973) aracından beri kullanılan herhangi bir uzay aracına göre, yörüngeye daha fazla kullanılabilir görev yükü çıkacağını belirtmiştir.

2015 Nisan ayında, SpaceX şirketi ABD Hava Kuvvetlerine 14 Nisan tarihli güncellenmiş bir niyet mektubu göndererek, Falcon Heavy roketinin ulusal güvenlik uydularını fırlatabilmesi için uygunluk alması sürecini özetlemiştir. Süreç içerisinde Falcon Heavy aracının gerçekleştirmesi gereken, art arda iki başarılı uçuş içeren toplamda üç adet başarılı uçuş bulunmaktaydı, ve Falcon Heavy aracının 2017 sonuna kadar ulusal güvenlik görev-yüklerini uçurmaya hazır hale geleceği belirtilmişti.

Falcon Heavy tasarımı

Falcon Heavy yapılandırması, genel bir Falcon 9 aracı ile birlikte "eklenmiş" sıvı-yakıtlı hızlandırıcı görevi gören iki adet fazladan Falcon 9 ilk aşaması içermektedir, bu yapılandırma kavramsal olarak, EHFA türündeki Delta IV Heavy fırlatıcısına ve Atlas V HLV ve Rus yapımı Angara roketleri için yapılan tekliflerdeki tasarımlarla benzerdir. Falcon Heavy, ADY'ye 53 bin kg (117 bin lb) ağırlığında görev yükü çıkarabildiği için şu anda kullanımda olan diğer tüm roketlerden bu konuda daha iyidir. Roket şu anda geçerli olan "insalı uçuş" gereksinimlerini karşılamak ya da bunları aşmak üzere tasarlanmıştır. Yapısal güvenlik değer aralıkları uçuş yükünün %40 üzerindedir, bu da diğer roketlerin %25'lik değer aralıklarına göre daha yüksektir.

Falcon Heavy'nin tasarımında görev yükü miktarı, yetenekleri, ve toplam itki miktarı; Amerikanın Ay'a iniş için kullanmayı planladığı 'Dünya yörüngesinde buluşma' (Earth Orbit Rendezvous) yaklaşımı için üzerinde çalışılmış olan Saturn C-3 fırlatma aracı tasarımının (1960) değerlerine denktir .