Mobbing nedir? Mobbing durumunun etkileri nelerdir? Mobbing karşısında ne yapılır, nereye başvurulur?

Günümüzde mobbing son dönemlerde bazı patronlar ya da yöneticiler tarafından sık sık çalışanı zor durumda bırakan ve psikolojik olarak kötü duruma getiren bir davranıştır. Mobbing durumu artık kişiyi işten çıkarmak amacı ile de kullanılan bir sistem haline gelmiştir.

Mobbing nedir?

Mobbing kelime olarak “yıldırma” anlamına gelmektedir. Çalışan kişiler için mobbing durumu, iş yerindeki duygusal yollu taciz, dışlama, psikolojik şiddet, aşağılama, rahatsız etme, moral bozma, üzme, motivasyon düşürme ve özgüven kırma gibi pek çok sayıda davranışlardır. Mobbing kavramı dünyada ilk olarak 1984 yılında ortaya çıkmıştır. Mobbing kavramı İsveç’de Prof. Heinz Leymann adlı kişi tarafından kullanılmış olan bir kelimedir.

Mobbing durumu nasıl ortaya çıkar?

Genel olarak tüm dünyada karşılaşılmakta olunan mobbing durumu aşağıdaki olaylar gibi ortaya çıkabilir. Bunlar;

Kişinin mesleki olarak yeterliliğinin sürekli sorgulanması,

Kasıtlı olarak verilen süre içerisinde hiç bitirilemeyecek görevlerin verilmesi,

Kişi ile iletişim kurulmaması,

Kişinin görmezden gelinmesi ve kişi yokmuş gibi konuşulması,

Kişiye genel olarak ters davranılması,

Kişinin yetkilerinin birden azaltılması,

Kişinin aniden diğer yöneticilere ya da diğer çalışanlara yetersiz olarak gösterilmesi,

Küçük hataların bile aslında büyük hatalarmış gibi gösterilmesi durumları mobbing yani psikolojik taciz olaylarını ortaya çıkabilecek durumlardır.

Bu mobbing davranışları işveren ve ya diğer çalışanlar tarafından yapılabilir. Yani işveren tarafından diğer çalışanlar ilgili kişiye mobbing durumu yapılması için azmettirilebilir. Sonuç olarak da kişi bu ağır olaylara dayanamayarak istifa etmeye mecbur bırakılır ve de sanki bu durum kişini kendi isteğiymiş gibi gösterilmektedir.

Mobbing durumunun etkileri nelerdir?

Mobbing durumu hangi yaşta olursa olsun her insan için insanı üzen ve insana zarar veren bir durumdur. Mobbing durumu insanın mesleki bütünlük ve ya benlik duygusunu zedeler,

Paranoyaya neden olur,

Ellerde titreme,

Kötü rüyalar görme ve zor uyuma,

Kişi kendine güvenme duygusunu yitirir,

Huzursuzluk, öfke, korku, utanç ve endişe duyguları artar,

Sürekli olarak kendini eksik görme,

Kendini aşağılama,

Ağlama, uykusuzluk, tansiyon, depresyon, panik atak gibi sağlık sorunları ve stres bozukluğu yaratabilir.

Mobbing karşısında ne yapılır?

Ülkemizde pek çok sayıda kişi tarafından çalışanlar mobbing durumuna maruz kalmaktadır. Bu durumda kişiye hukuksal olarak tanınmış haklar vardır. Bunlar;

• İş sözleşmesinin haklı bir sebebe dayanarak feshedebilme hakkı,

• Belirli şartlarda ayrımcılık tazminatı isteme hakkı,

• Borçlar Kanunu ile Türk Medeni Kanunu’na göre de tazminat isteme hakkı,

• Mobbing durumuna uğrayan çalışan, mobbing yapan yöneticiyi davaya verebilir.

Mobbing durumunda nereye başvurulur?

Mobbing durumuna maruz kalan kişiler genelde aşağıdaki yerlere başvurmalıdır. Bunlar;

TBMM,

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,

Anayasa Mahkemesi,

Alo 170 (7 gün 24 saat aranabilir),

Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER),

Kamu Denetçiliği Kurumu,

Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER),

İl, İlçe İnsan Hakları Kurulu’na şeklindedir.

İşyerinde mobbing nasıl ispatlanır?

Mobbing durumuna uğradığını bilen çalışan kendisine uygulananlar ile ilgili açık, net delil toplamaya başlamalıdır. Bu deliller şahitler, kamera kayıtları, e-mailler, kullanılmakta olan ilaç faturaları, verilen işler ile ilgili belgeler alınarak delil şeklinde sunulabilir. Yargıya intikal eden davalarda her zaman delil etkin yargılama için önemlidir.

Ayrıca ilk günden itibaren bir “Mobbing Günlüğü” tutulmalıdır. Yapılan tüm davranışları tarih ve saat olarak, olay anında yanınızdaki şahitlerin isimlerini de not etmek önemlidir.

Hakaret içerikli ve ya küçük düşürmeye yönelik konular var ise, diğer çalışanlar arasında saygınlığı ve itibarı yok etmeyi hedefleyen tüm yazışmalar kaydedilmeli ve basılı kopyaları alınmalıdır.

Mobbing nedeni ile psikolojik açıdan zarar görüldü ise bunu gösterir nitelikte olan bir doktor raporu alınmalıdır. Bu rapor, mobbing durumunun ispatında mahkemede çok önemli belge olmaktadır.

İşyerinde yaşanılan sorunların bilinirliği dava açıldığı zaman iş arkadaşlarının tanıklığı ve ya ifade vermesi açısından çok önemlidir.

Performansa dayalı bir iş yerinde çalışılıyor ise kendisinden daha düşük performansları olan işçiler olmasına karşın sadece mobbing durumu mağduru olan işçi hakkında çok düşük performans nedeni ile tutanaklar tutulması diğer bir göstergedir.

Bütün bu konular işyerinde kişilerin karşısına çıkabilecek olan mobbing durumlarını nasıl ispatlayacaklarının cevapları olmaktadır. Ayrıca kişilerin kendilerini mahkemede nasıl koruyacaklarını bu deliller göstermektedir.