Gilbert sendromu nedir, belirtileri nelerdir? Gilbert sendromu testi ve tedavisi nasıl yapılır?

Gilbert sendromunun karakteristik bir özelliği, kanda yüksek miktarda safra boyasının bulunmasıdır. Gilbert sendromlu kişilerde kandaki safra boyası seviyesindeki dalgalanmaların bir sonucu olarak gözlerin ve cildin sararması görülebilir. Hafif olması durumunda zararsız olan bu sendrom, ergenlik döneminde rutin kan testlerinde görülebilmektedir. Çünkü Gilbert sendromuna yakalanan kişilerin % 30’una yakınında belirtiler görülmez.

Gilbert sendromu nedir?

Gilbert sendromunda, kanda yüksek seviyelerde safra boyası bulunur. Kandaki safra boyası insanda sararmaya neden olur. Kişinin sağlığına karşı bir tehdit olmayan bu hastalığın belirtileri genellikle görünmez. Bununla birlikte, ergenlik sırasında semptomların ortaya çıkmasıyla, hastalığın teşhisi bir kan testi sonucu yapılır.

Bu durum, karaciğer tarafından salgılanan enzimin arızalanması sonucu oluşur. Genetik bir hastalık olduğundan ve semptomlar anlaşılmadığından, kişi uzun yıllar boyunca hastalığa sahip olduğunu fark etmez. Gilbert sendromu, yetersiz beslenme, yorgunluk, alkol ve sigara içmek ve aşırı stres gibi sağlıksız madde tüketiminin bir sonucu olarak ortaya çıkar.

Gilbert sendromu belirtileri nelerdir?

Genellikle bir semptom görülmediği ve safra boyası testi yapılmadığı sürece bu hastalığın bulunduğunun farkında bile olmayabilirsiniz. Safra boyasının yüksek olduğunu gösteren test sonuçları olmasına rağmen, safra boyasının seviyesi çok fazla artmadığından endişeye gerek yoktur. Bazı insanların sahip olacağı belirtilerin başında sarılık gelmektedir.

Sarılık: Safra boyası kritik seviyenin üzerine çıktığında, gözlerde veya deride sarılık veya sararma meydana gelir. Safra boyası turuncuya yakın sarı bir renge sahiptir ve kandaki yüksek varlığı sarılık oluşturmaz. Bu durum büyük olasılıkla enfeksiyon, stres, açlık, kusma veya cerrahi gibi durumlarda ortaya çıkar.

Diğer nadir belirtiler arasında yorgunluk, halsizlik, hafif karın ağrısı ve bulantı bulunur. Genel olarak ifade edilirse:

Kişinin gözünde görünür bir sarılık oluşur.

Hastanın yüzünde ve ellerinde sararma görülür.

Şiddetli olmayan karın ağrısı görülür.

Yorgunluk kişide görülebilir.

Günlük yaşamda hasta kendini zayıf hissedebilir.

Bulantı, çok yoğun olmasa da belirli aralıklarla görülebilir.

Gilbert sendromu tedavisi nasıl yapılır?

Gilbert sendromu zararsız bir hastalıktır ve tedavi gerektirmez. Bu durumda önemli olan, sarılık nedeninin gerçekten gilbert sendromu ile ilişkili olmasıdır. Sarılığın diğer nedenlerinin kontrol edilip devre dışı bırakıldığından emin olmak gerekir. Kandaki bilirubin seviyesi bazen herhangi bir tedavi olmaksızın belirli bir süre sonra artar ve normale döner.

Bazı durumlarda, bilirubin seviyesi çok yükselir. Bu durumda, hastanın yorgunluk ve bulantı gibi şikayetleri artarsa, fenobarbital reçete edilebilir. Fenobarbital kandaki bilirubin seviyesini düşürmeye yardımcı olur. Temel amaç, tedavide sarılık yaratabilecek stresli durumlardan kaçınmak ve yaşam tarzını değiştirmektir.

Bunların dışında:

Yeme alışkanlıklarının düzeltilmesi sonucunda hastalığın iyileşme süresi hızlanır.

İlaç kullanımı sarılık veya bazı hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle, doktor önermediği sürece hiçbir ilaç kullanılmamalıdır.

Alkol ve sigara gibi zararlı maddeler, özellikle karaciğerin sağlığı için tüketilmemelidir.

Yoğun stres altında olan kişiler bu durumu kontrol etmelidir.

Yoga ve meditasyon gibi uygulamalar stres düzeyini düşürdüğü için hastalığın tedavisinde uygulanabilir.

Gilbert sendromu testi nasıl yapılır?

Gilbert sendromu teşhisi için kan testi yapılmaktadır. Kandaki bilirubin seviyesinin ölçülmesi için hasta kan verir. Bunun dışında herhangi bir şekilde fazladan muayene ya da test bulunmamaktadır. Tahlil sonuçlarına göre hastanın Gilbert sendromuna yakalanıp yakalanmadığına bakılır.

Gilbert sendromu tedavi edilmezse ne olur?

Gilbert sendromunun tedavisi yoktur. Genellikle tedavi gerektirmeyen zararsız bir hastalıktır. Bununla birlikte, düşük bilirubinli bu hastalıkta eksik olan enzimin, vücuttan bazı ilaçların temizlenmesinde rol oynadığı bilinmektedir. Bu durum enzim eksikliği olduğundan ilaç kullanırken ciddi yan etkilere neden olabilir.

Gilbert sendromu için tedavi olunmaz ise işin sonunun kötü olacağı gibi bir sonuca ulaşmak anlamsız olacaktır. Zararsız bir sendrom olan Gilbert sendromu ile günlük yaşantı çok güzel bir şekilde devam edebilir. Fakat dikkat edilmesi gereken bir konu da bu sendromun sarılık ile ilişkisinin olup olmadığının kontrolünün yapılmış olmasıdır.

Bunun dışında Gilbert sendromu için korkulacak ya da endişe edilecek bir şey bulunmamaktadır.