Çölyak hastalığı nedir, belirtileri nelerdir? Çölyak hastalığının tedavisi nasıl yapılır?

Çölyak hastalığı, mühim bir sindirim sistemi hastalığıdır. Çölyak hastalarının yaşam boyunca, yedikleri gıdaların içinde neler bulunduğuna dikkat etmeleri gerekmektedir. Çölyak hastaları, uyguladıkları diyetlerden gluteni çıkarmazlar ise, yetersiz bir beslenme ve büyüme geriliği ile ilişkili olarak, ciddi hastalıklar ile savaşmak durumunda kalırlar.

Çölyak hastalığı nedir?

Gluten Enteropatisi olarak da bilenen çölyak hastalığı, sindirim sistemi hastalığıdır. Gluten, bağırsaklarda bulunan ve besin emilimini meydana getiren villus isimli yapıların deforme olmasına neden olur. Gluten isimli proteine hassasiyeti olan çölyak hastalarının, bağırsaklarında gıda emiliminin deforme olmaması için, içerisinde glüten bulunan besinlerden uzak durmaları önemlidir.

Yetişkinlerde çölyak hastalığının belirtileri nelerdir?

Yetişkinlerde, glutenin vücutta emilim sağlayamıyor olması, iştahsızlık, hazımsızlık, karın ağrısı, gaz rahatsızlıkları, sindirim bozuklukları, halsizlik olarak kendini gösteren metabolizma hastalıklarının görülmesine sebep olmaktadır. Fakat çölyak hastalığının negatif etkileri bunlarla da sınırlı kalmıyor. Sinirlilik, uykusuzluk, halsizlik, sinirlilik, aşırı uyku hali gibi psikolojik rahatsızlıkların kaynağının da çölyak olduğu, bazı araştırmalar yapılarak, tespit edilmiş durumdadır.

Çocuklarda çölyak hastalığının belirtileri nelerdir?

Çocuklarda ortaya çıkabilen çölyak hastalığı belirtileri, orta seviyeden, yüksek seviyeye dek değişiklikler gösterebilmektedir. Çocuklarda çölyak rahatsızlığında ortaya çıkan belirtiler şu şekildedir:

-İştahsızlık

-Diş sorunları

-Yorgunluk

-Dikkat sorunları

-Kemiklerin zayıflaması

-İshal

-Ağrılı ve şişkin karın

-Deri sorunları

-Kilo alma veya kilo vermede zorluk yaşanması

-Anemi

-Kaygı

-Depresif bir ruh hali

Çölyak hastalığının tedavisi nasıl yapılır?

Çölyak hastalığı ile ilgili merak uyandıran durumlardan biri de, hastalığın tedavisinin nasıl olduğudur.

Çölyak hastaları tedavi sürecinde, uzman bir doktor tarafından hazırlanan, içerisinde gluten bulunmayan besin listesine göre beslenirler. Çölyak hastalarının yaşam boyu, içerisinde glüten bulunan besinlerden uzak durmaları lazım gelmektedir. Yani hastalar yaşam boyu, nasıl beslendiklerine dikkat etmeli, özen göstermelidirler.

Gluten içermeyen diyet listesi ile beslenen çölyak hastalarına, patates, pirinç, nohut, keten, haşhaş, karabuğday, mısır, darı, ayçiçeği gibi alternatif besinler tavsiye edilmektedir. Günümüzde çölyak hastalığı için, glüten içermeyen diyet programı uygulamak dışında, başka bir tedavi metodu bulunmamaktadır.

Gluten içeren gıdalar hangileridir?

Çölyak hastaları tarafından tüketilmemesi gereken gluten, birçok gıdanın içerisinde bulunmaktadır. Çavdar unu, kepek, irmik, buğday nişastası, yulaf, arpa, un ile birlikte yapılmış ya da bu gıdaları içeren, her çeşit hamur işi ve gıdalar içeriğinde gluten bulundurabilir. Çölyak hastaları, gıda tercihi yapar iken, ‘gluten içermez’ uyarısı bulunan gıdaları tercih etmelidir. Hastalar gıda alışverişi yaparlarken, mutlaka aldıkları ürünün içeriğini kontrol etmeli, ürün içeriğinde kendilerinin tüketmemesi gereken malzemeler bulunup bulunmamasına dikkat etmelidirler.

Günlük tüketilen pek çok gıdanın içerisinde gluten yer almaktadır. Örneğin poğaça, ketçap, bisküvi, makarna, erişte, krep, boza, patates cipsleri, hazır salçalar, salam, sosis, sucuk gibi gıdaların içerisinde gluten bulunmaktadır. Bunların yanında, bira, viski, likör, cin gibi içeceklerin de hepsi gluten içermektedir.

Glüten içermeyen gıdalar hangileridir?

Çölyak hastalarının tüketebileceği gıdalar arasında, pirinç, mısır, kestane unu, nohut unu, üzüm çekirdeği unu, soya, unu gibi alternatifler bulunmaktadır. Bununla birlikte, çölyak hastalarının bal, reçel, yumurta yemelerinde bir sakınca bulunmamaktadır. Ayrıca çölyak hastaları, midye karides, balık, yengeç gibi deniz ürünlerini de tüketebilirler. Ancak bu besinlerin un ile karıştırılmamış, yağda kızartılmamış olmalarına dikkat etmeleri gerekmektedir.

İşlenmemiş doğal, kabuklu kuru yemiş çeşitleri, kabak çekirdeği, ay çekirdeği gibi gıdalar, çölyak hastaları tarafından tüketilebilir. İşlenmiş paketlerdeki kuru yemişlerde gluten bulunabilmektedir. Hindi, tavuk gibi kümes hayvanlarının etleri; dana, sığır, kuzu eti, una karıştırılmamış ve baharat kullanılmamış şekilde çölyak hastaları tarafından tüketilebilmektedir.