Sağlıklı beslenme etiket okumakla başlar

Yazıya "En sağlıklı yiyecekler, üzerinde etiket olmayan yiyeceklerdir" diyerek başlayabilirim. Üzerinde içeriğinde ne olduğunu anlatmaya gerek kalmayan yiyecekler en doğal yiyeceklerdir. Örneğin meyve ve sebzeleri çok rahat bu kategoriye dahil edebiliriz. Ama hızlı akan hayatımızda paketli gıdalardan tamamen uzak durmak neredeyse imkansız. Paketli gıda çoğu zaman katkı maddesi, renklendirici, tatlandırıcı, aroma içeren ürün anlamına gelir. Bunu anlamanın yolu ise gıda alırken ürünün üzerindeki etiketi okumaktan geçer.

Gıda etiket bilgileri nelerdir?

Etiketleme kuralları Türkiye’de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından belirlenmiş. Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğine göre ülkemizde satışa sunulan tüm gıda maddelerinin etiketinde bulunması zorunlu olan bilgiler şunlar:
* Gıdanın adı,
* Gıdanın net miktarı,
* Gıdanın içerisinde bulunan maddelerin listesi,
* Tavsiye edilen tüketim tarihi veya kolay bozulabilen gıdalarda son tüketim tarihi,
* Üretici firmanın ticari unvanı ve adresi,
* Ürünün geldiği ülke,
* Gıdanın üretildiği zaman ve yer gibi bilgileri takip edebilmek için imalat parti numarası.
Tüm bu zorunlu bilgileri içeren etiketin Türkçe yazılmış olması da kurallar arasında.

Gıda besin bilgileri

* Enerji değeri,
* İçerdiği yağların bilgileri (doymuş yağ, doymamış yağ, trans yağ),
* İçerdiği karbonhidrat, şeker, protein, lif ve tuz veya sodyum miktarları bilgileri,
* Ekli vitamin ve mineraller.

Nelere dikkat edeceksiniz?

* PORSİYON MİKTARI: Etikette porsiyon miktarının 100 g olarak mı yoksa 1 porsiyon mu olarak belirtildiğine dikkat edin. Örneğin aldığınız bir paket bisküvinin kalorisi 100 g için belirtiliyor ve siz 200 g olan paketin tamamını tüketiyorsanız, etiket üzerinde belirtilen enerji (kalori) miktarının 2 katını almış oluyorsunuz.
* TELAFFUZ EDEMEDİĞİNİZ KİMYASALLAR: Bu kimyasallar, endüstriyel olarak hazırlanmış, albenili paketlenmiş gıdalarda bol bulunur. Gıdanın görünüş ve tadını değiştirmek, daha çok tüketilmesini sağlamak ve raf ömrünü uzatmak için kullanırlar. Genellikle bu kimyasalların adını telaffuz etmekte zorlanırsınız. Aldığınız ürün bu kimyasallardan birini içeriyorsa o gıdaya sık tüketmeyin.

* TRANS YAĞ: Trans yağ veya hidrojene nebati (bitkisel) yağ, kesinlikle yememeniz gereken bir yağ çeşidi. Almak istediğiniz ürün bu tür yağlar içeriyorsa onu aldığınız rafa geri koyun. Genellikle margarinler, krakerler, patates cipsleri, patlamış mısır, kremalı ve karamelli bisküviler ve şekerli paketlenmiş gıdalarda bulunurlar.

* ŞEKER: Şeker tüm sağlık otoriteleri tarafından kesinlikle tüketilmemesi gereken bir gıda maddesi olarak kabul ediliyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2015 yılında şeker tüketimi ile ilgili önemli bir bildiri yayınladı. Buna göre tavsiye edilen günlük maksimum şeker miktarı kadınlar için 25 g (6 çay kaşığı), erkekler için ise 37.5 g (9 çay kaşığı). 25 g şeker 100 kalori, 37.5 g şeker 150 kalori eder. Bu da 2000 kalorilik günlük enerjinin sadece yüzde 5-7.5 kadarını oluşturur.

Şekerin farklı isimlerine dikkat

Satın aldığınız ürünün etiketinde ne kadar az şeker varsa o kadar iyi, hiç şeker içermemesi en iyisi. Burada unutmamanız gereken önemli bir şey de etiketlerde şekerin her zaman ‘şeker’ olarak yazılmadığı gerçeği. Şekerin birçok farklı adı var. Bunlardan birkaç tanesi; rafine şeker, kahverengi şeker, invert şeker şurubu, glukoz şurubu, dekstroz, fruktoz şurubu, mısır şurubu, maltoz şurubu. Etiketlerde bu isimlere rastlarsanız, hepsinin şekerden ibaret olduğunu anlayabilirsiniz. Hatta bazılarının sofra şekerinden bile daha tehlikeli olduğunu unutmayın.
Özet olarak ürün etiketlerini okuduktan sonra seçimlerinizi, porsiyonlara dikkat ederek, kimyasal maddeler, trans yağ ve şeker içermeyen ürünlerden yana kullanmanızı öneririm.

Sağlıklı ve bol sporlu günler dilerim.