Pasa dayalı oyunun mantığı nedir?

Futbol oyununda pasın 1872 yılında İskoçya kulübü Queens Park Rancers tarafından icat edildiğini biliyoruz. İrikıyım İngiliz futbolcularla teması azaltmak amacıyla bulunan pas oyununun günümüzde rakibi boğma, psikolojik çöküntüye uğratma dolayısıyla fizik gücünü de aşağıya çekme amaçlı kullanıldığını da biliyoruz. Bizim ligimizde etkili pas yapmak yerine “top dolaştırmak” anlamında paslar yapılsa da, aslında fiziksel olarak heybetli oyunculardan topu uzak tutmak amaçlı bir savunma sistemidir çok pasa dayalı oyun.

Dünyanın en zor liglerinden biri olan ligimizde genellikle boylu ve kas kütlesi gelişmiş oyunculara görev veriliyor. Bu nedenle maçların geneli ya boğuşma şeklinde geçiyor ya da pas yapmak adı altında geriye ve yana oynamaya dayalı bir mücadele biçimine dönüşüyor karşılaşmalar. Pasın aslında bir savunma yöntemi olduğunun altında da şu gerçek vardır: Bir futbol takımı 30 gol pozisyonu üretip rakibe 5 pozisyon veriyorsa maçı kaybetme olasılığı vardır. Ancak sadece beş gol pozisyonu yaratıp rakibe hiç pozisyon vermiyorsa oyunu kaybetmez. İspanya 2012 de Avrupa Şampiyonu olurken oynadığı yedi maçta sadece sekiz gol atmış ama yaptığı etkili paslarla rakiplerini adeta boğmuştu.

Söz, pas oyunundan açılmışken, pasa dayalı oyunu en görkemli şekilde uygulayan günümüzdeki Barcelona’dan bahsetmemek sözü de yazıyı da eksik bırakır. Biz hep fizikli oyunculara düşkünüzdür. Oysa Barcelona’nın pas trafiğini kontrol ederek rakibin başını döndüren Deco, Xavi ve Andres İniesta’dan oluşan orta alan oyuncularının hiçbiri rakibi korkutacak bir fiziğe sahip değildiler. Üçü de 1.75 metrenin altında bir boya sahiptiler. Ancak çok teknik, çok kıvrak ve çok çalışkan olduklarından rakip onları yakalayıp fiziksel temasta bile bulunamıyorlardı.

Doğaldır ki pas oyununun gelişmesinde yaratıcı oyuncuları koruma ve arkadan müdahalelerin kart ile cezalandırılmasının, orantısız güç kullanılmasının hatta her türlü fiziksel temasın faul olarak cezalandırılma olasılığının rolü de unutulmamalı. Ancak bu konu da bizim ligimizde görev yapan oyuncular da hakemler de yeterince duyarlı değiller. VAR sadece ceza alanı içindeki olaylara ve kartlara bakıyor. Sahanın her yeri gözlem altına alınsa ligimizde çok az maç başladığı oyuncu sayısıyla bitebilir…