Sporcuların korkulu rüyası: Ön çapraz bağların kopması
Ön çapraz bağ sakatlığı her sporcunun korkulu rüyasıdır. Çok önemli bir tedavi süreci isteyen bu tür sakatlıklarda, gerekli olduğu takdirde ameliyat sonrasındaki dönem çok önemlidir. Bağların yırtılması ya da kopması halinde sporcunun sahalara, normal bireylerin de günlük yaşamına geri dönmesi uzun zamanlar alabilir. Bu tür sakatlıklarda ameliyat kadar, operasyon sonrasındaki iyileşme sürecinde yapılacaklar da çok önemlidir.
SPORTOFİZ Sporcu ve Omurga Sağlığı Merkezi'nden uzman fizyoterapist Mustafa Keskin, sporcuların korkulu rüyası ön çapraz bağ sakatlıklarını yaşamamak için yapılması gerekenleri anlattı.
Haberin Devamı ›
Sağlıklı yaşama önem veren ve profesyonel spor yapanların sayısının giderek çoğaldığı günümüzde bilinçli spor yapılmaması veya koruyucu tedbirlerin yeterince alınmamasından kaynaklı çeşitli bağ yaralanmaları ile sık sık karşılaşmaktayız. Bunlardan biri olan ön çapraz bağın yırtılma öyküsünde en çok kuvvet eksiklikleri ve dengesizlikleri, denge koordinasyon bozuklukları, antrenman sayı ve sıklıklarının aşırı kontrolsüz arttırılması gibi birçok sebep yatmaktadır.
Ön çapraz bağ (öçb) diz stabilitesini sağlamadaki mekanik foksiyonunun yanı sıra, içerdiği mekanik reseptörler ile dizin nöromusküler kontrolünde de rol oynar. Yani uzuv farkındalığı kopan çapraz bağın tamiri sonrasında uygulanan bilinçli rehabilitasyon ile sağlanabilir.
Haberin Devamı ›
10 sene önceki bilimsel veriler ön çapraz bağ yaralanması yaşayan hastaların sadece %30 unun spor hayatına dönebildiğini ve sadece %10 unun eski performansını sergileyebildiğini göstermekteydi. Son 10 yılda gerek ameliyat teknikleri ve implant teknolojilerinin gelişmesi gerekse fizik tedavi ve rehabilitasyon yaklaşımlarının gelişmesiyle hastaların %90'ının sahaya döndüğünü, %60'ının eski performansından daha iyi ve daha bilinçli hale geldiğini görmekteyiz.
-Klinik çalışmalar operasyon öncesi rehabilitasyonun, operasyon sonrası iyileşme sürecini olumlu yönde etkilediğini ve 2 yıl boyunca fonksiyonel skorlarda daha başarılı olunduğunu gösterir.
-Operasyon sonrası uygulanan rehabilitasyon da amaç gücün dengeli, yeterli ve zamanında geri kazanılması, kazanılan gücünde kontrollü bir şekilde kullanılmasıdır. Kontrol; propriyosepsiyon yani uzuv farkındalığı sağlayan antrenmanlar ile tecrübeli eller de spora dönüş için istikrar ve başarının temelini attırır.
-Rehabilitasyon ve sahaya dönüşte alt ekstremite simetrisinin en az %90 olması sağlanmalıdır. Futbol,basketbol gibi ani yön değiştirme içeren sporlarda %100 simetri sağlandıktan sonra dönüş önerilir.
-Psikolojik faktörlerin ve bilinçli beslenmenin de rehabilitasyon süreci ve spora dönüşü pozitif yönde etkileyeceğininde altını çizmekte tabi ki fayda var.
Haberin Devamı ›
-Aslında sürecin; farklı branşların (ortopedist-fizyoterapist-antrenör-psikolog-diyetisyen ) senkronize ve fonksiyonel rehabilitasyon uygulamalarıyla atlatmanın daha güzel ve kalıcı sonuçlara ulaştığını görmekteyiz.
-Çapraz bağ yaralanmalarına maruz kalmamak için sporcularda farkındalık oluşturmanın da önemi azımsanmayacak kadar büyüktür.
-Çapraz bağ ameliyatı sonrasında standart bir rehabilitasyon protokolü yoktur. Burada unutulmaması gereken ön çapraz bağ rehabilitasyon programının kişiye özel dizayn edilmesinin zorunluluk olduğudur.
