İnsanda uyuz belirtileri nelerdir, nasıl bulaşır ve nasıl anlaşılır?

Uyuza, parazitler sebep olduğu bir deri hastalığıdır. Uyuzun bulaşmasından itibaren 2 ya da 3 haftalık süre içerisinde şiddetli kaşıntılar meydana gelir. Uyuz parazitleri, derinin altına yerleşerek burada bulunan dokulardan beslenirler. Şiddetli kaşıntı ile başlayan uyuz hastalığı ilerleyen zamanlarda yaraya dönüşmektedir. Uyuz paraziti bulaşıcıdır. Bu paraziti taşıyan insanlar ile temasta bulunmak hastalığın bulaşmasına neden olmaktadır. Uyuz parazitleri, parmak araları ve koltuk altı bölgelerini özellikle tercih ederler. Geceleri ve sıcak banyo sonrasında şiddetli kaşıntılar şeklinde belirtiler gösterir. Kaşıntıdan en çok etkilenen bölgeler; karın, el bileği ve genital bölgedir. Bunlara ek olarak en çok rastlanan belirtileri :

- Tahriş olan deride yaraların oluşumu

- Vücudun dayanılamayacak derecede, şiddetli kaşınması

- Aile içinde birden çok bireyin kaşınması

- Kaşıntıların geceleri artış göstermesi

- Kaşıntı ilaçlarından yanıt alınamaması

- Deride parazitlerin kemirmesi ile oluşturduğu beyaz ve ince kanalların ortaya çıkması şeklinde sayılabilir.

Uyuz nasıl bulaşır ve nasıl anlaşılır?

Uyuz, kadın ve erkek her yaş grubunda görülebilir. Toplu yaşanan yerlerde ise görülme sıklığı daha fazladır. Vücut bağışıklığı düşük olan bireylerde hastalık daha ağır bir şekilde yaşanabilir. Hastalık, uyuz olan biri ile doğrudan ve uzun süreli temas ile bulaşmaktadır. Tokalaşma veya kısa süreli sarılma durumlarında çoğunlukla uyuz bulaşmaz. Hastalık genellikle aile bireyleri arasında kolaylıkla yayılabilmektedir. Uyuz teşhisi konulan kişinin eşyaları kesinlikle kullanılmamalı ve bu eşyalardan uzak durulmalıdır.

Uyuz hastalığı yukarıda sayılan belirtilerin görülmesi akabinde hemen sağlık kuruluşuna başvurulması ve gerekli inceleme ve tetkiklerin doktorlar tarafından yapılması neticesinde teşhis ile ortaya çıkar. Egzama ile ciltteki döküntü, yara ve kaşıntıların karıştırılmaması için bulgular dikkatle incelenmelidir.

Uyuz hastalığı, kış aylarında daha çok görülmektedir. Temel bulguları; kaşıntı ve deride döküntüler oluşmasıdır.

Uyuz neden olur?

Uyuzun nedeni insandan insana geçen mikroskobik ölçülerdeki parazitler. Halk arasında genel olarak uyuzun pislikten ortaya çıktığı düşüncesi hakimdir. Ancak uyuz mikrobu temiz vücutlara da yerleşerek üreyebilmektedir. Uyuz her yaştan insana bulaşabilen bir hastalıktır olup insanların kalabalık olduğu yerlerde ortaya çıkma oranı daha yüksektir. Sonbahar ve kış aylarında uyuz hastalığıyla karşılaşma ihtimali daha da artar. Alışveriş merkezlerinde kıyafet kabinlerinde deneme yaparken ve toplu taşıma araçlarında seyahat ederken uyuzun bulaşma olasılığı oldukça yüksektir.

Uyuz hastalığından nasıl korunur?

İnsanların toplu halde bulunduğu yerlerde bulaşma ihtimali daha yüksek olan uyuzdan korunmak için;

- Dışarıdan eve gelindiğinde eller mutlaka iyice yıkanmalı,

- Uyuz taşıyan kişilerle temastan kaçınılmalı,

- Uyuz hastası kişilerin eşyaları başkaları tarafından kullanılmamalı, tüm eşyaları kaynar su ile yıkanmalı,

- Yakın çevrede uyuz hastalığı olan varsa temasta olan kimselerin herhangi bir şikayeti olmasa bile bu kişinin vakit kaybetmeden tedavi olması gerekir.

Uyuz hastalığı tedavisi

Uyuz hastalığı, çok hızlı bir şekilde yayılan bir hastalıktır. Bu sebeple uyuz belirtilerinin ortaya çıkmasından itibaren gecikme olmadan sağlık merkezlerine başvurmak gerekir. Uyuz hastalığına yakalanan kişiler, toplumda yanlış anlaşılmamak için utanarak tedaviye geç başvurmaktadırlar. Bu ise hem kişinin kendi sağlığı hem de toplum sağlığı açısından son derece yanlış ve tehlikeli bir davranıştır. Uyuz tedavi edilmezse tüm vücuda yayılır. Bu ise tedavi sürecini uzatır. Uyuz tedavisi, oldukça kolay ve hızlı bir tedavidir. Yaklaşık 10 gün sürmektedir.

Uyuz tedavisi sürecinde, uyuz olan hastanın birlikte yaşadığı yakınları da mutlaka gözlem altında bulundurulmalıdır. Doktorun verdiği ilaçlar ve kremler talimatlara uygun olarak düzenli bir şekilde kullanılmalıdır. Özellikle kremler uygulanmadan önce banyo yapılmalı ve vücut iyice temizlenmelidir. Sonrasında krem sürülmelidir. Krem sürerken cilt kuru olmalı ve ilaç vücutta 8-10 saat arası kalmalıdır.

Tedaviden sonra ilk birkaç hafta kaşıntılar devam edebilir. Bu hallerde hastaya kaşıntı giderici ilaçlar önerilmektedir. Bu sorun, düzenli doktor takibi ile çözülebilmektedir.

Bebek ve çocuklarda uyuz görülen bölgeler

Bebeklerde ve küçük çocuklarda uyuz görülen başlıca bölgeler şöyle sıralanabilir:

– Yüz

– Boyun

– Eller

– Ayak tabanları

– Kafa