Galatasaray'ın Fenerbahçe'yi yenme ihtimali…

Futbolun pratisyenleri olarak bilinen teknik direktörlerin büyük çoğunluğu futbolun bilim olmadığını savunsalar da, son yıllarda salt spor bilimciler değil, sporun dışında kalan disiplinler de futbolun bilimsel yanı ile uğraşıp katkı yapmaya çalışıyorlar.

Elbette ki bilimin yasları, son parçanın yerleştirilmesini bekleyen bir yapboz değildir. Bunlar, insanoğlunun deneyimin süzgecinden geçirerek oluşturduğu yasalaradır ve değişmez şeyler değildir. Genetik koddan tutunda Einstein’in görelilik yasasına değin tüm bilimsel başarılar el becerisi ve aklın eseridir, ancak son söz değildir. İnsanlık var oldukça da, son sözler hiç olmayacaktır. Bilimin kendini eleştirme ve gerektiğinde yanlışlama özelliği oldukça hiçbir zaman son söz söylenmeyecektir.

1980’li yılların başında Cumhuriyet gazetesinde yazdığım günlerde, oynanan maçlara ilişkin yüzeysel istatistiki bilgiler tutardık. Köşe vuruşu, kenar ortalar, kaleye çekilen şutlar gibi… Bugün istatiksel veriler futbolun içine öylesine yoğun bir şekilde girdi ki, sayıların dilini kullanmadan yorum yapmak yavan kalıyor.

İstatistik bilimi der ki “Bir şeyi yeterince uzun süre yaparsan, mümkün olan her sonuç ortaya çıkacaktır.” Bu gerçek sadece matematiksel hesaplar için değil futbol için de geçerlidir. Örneğin üst üste sekiz defa yazı tura atarsanız paranın hep tura gelme olasılığı çok azdır. Yani 225 de birdir. Ancak parayı binlerce kez atarsanız bu binlerin içindeki bir bölümde üst üste sekiz tura gelmesi muhtemeldir ve yüksek bir olasılıktır.

Futbol takımlarının karşılaşmalarını ele aldığımızda da benzer durumları görürüz. Örneğin geçen hafta sonu oynanan Fenerbahçe-Galatasaray karşılaşması... Kadıköy’de 20 maçtır Galatasaray, Fenerbahçe’yi yenemiyordu. Bu istatistiğe göre Galatasaray’ın işi zordu. Genel kanı böyleydi. Hatta Galatasaray’ın futbolcu kalitesi olarak açık ara önde olmasına karşın psikolojik faktörler öne çıkartılarak Galatasaray’ın kaybedeceği düşünülüyordu.

Futbolda kısa süre(örneğin birkaç yıl) içerisinde yapılan karşılaşmalarda farklı ve değişik sonuçlar ortaya çıkma ihtimali azdır. Ancak zaman ilerledikçe kimsenin beklemediği sonuçlara tanık oluruz. 100 yılı aşkın bir süredir birbirleriyle rekabet eden iki takımın bu süre içerisinde farklı sonuçlar da yaşanır, üst üste galibiyetler ve yenilmezliklerde. Aynı yazı tura örneğinde olduğu gibi...

Söz gelimi 2005 yılında İstanbul’da oynanan Şampiyonlar Ligi Finali. 3-0 geriye düşen Liverpool ikinci yarının altı dakikasında skoru beraberliğe getirdi. Bu durum Liverpool tarihinde ilkti. Ancak yine yazı tura örneğinde olduğu gibi, 150 yıla yaklaşan Liverpool tarihinde maçların sayısı çoğaldıkça yani denemelerin sayısı arttıkça böyle sonuçların ortaya çıkma olasılığı da artıyor. Önümüzdeki yıllarda Galatasaray’ın Kadıköy’de Fenerbahçe’yi üst üste yenme olasılığı da az bir ihtimal değildir…